Bir Yerel Sivilin Barış Meclisi Notları

Her görüş, her meslek, her inançtan ve yaştan bilim insanları, gazeteciler, yazarlar, cemaatler, sivil toplumcular İstanbul'da Barış Meclisi'nde buluştu.

Kürt sorununun masaya yatırıldığı Meclis'te barış konuşuldu, çareler önerildi.

Hakan Tahmaz: Ortak çözüm işleri kolaylaştırır. Kürt sorunun Demokrat çözümünü ve riskleri ortadan kaldırmalıyız.

Hüseyin Yayman : Sağırlar diyalogu yaşıyoruz. Uludere karamsarlık yarattı. Ama son 15 gün içinde olanlar umutlarımızı arttırmıştır. Kılıçdaroğlu, Leyla Zana, Murat Karayılan'ın duruşu umutları yeşertmiştir. Ancak PKK asla silahı bırakmayacak, dağdan inmeyecektir.

Muhataplık meselesinde anlaşmazlık var. Oslo görüşmeleri İmralı'da paradoks yaratmıştır. Kürtler beraber yaşamak istiyorsa sorunun çözümünde adım atmalıdır. Devrimci halk savaşına Kürtlerin çoğu karşı çıkıyor. PKK, Türk ordusunu yenemeyeceğini biliyor ama masaya güçlenerek oturmak istiyor. Abdullah Öcalan, "Her savaşın sonu vardır" demişti. Arap Baharı Kürtlerin kimyasını bozdu. Büyük taraf, küçük taraf sendromu bitmelidir.

Ahmet Kardam: Silahların susması hayal. PKK hareketi özgürleşmeden sorun çözülemez. Oslo'da masayı kimin devirdiğini bilmiyoruz. Bu provokasyonları önlemeliyiz.

Tanıl Bora: Üç endişem var: Aktif sürünceme politikası (Kıbrıs), Tandoğanizm (Çözülecekse biz çözeriz), disimilasyon (Kürt kimliği yoktur, bunlar kötü insanlardır).

Yüce Demirer: Akil insan değerlendirmeleri yapıldı. Yanlıştır. Kurum üretmeliyiz. Yeni bir raund başlamalıdır. Siyasal ve sosyal kaynaklarımız zayıf.

Müzakere birikimi olanlardan faydalanmalı, sivillik ve yerelliğe önem vermeliyiz. Tekerliği yeniden icat etmeye kalkışmayalım

Cengiz Aktar: Söylenmemiş laf kalmadı demeyi doğru bulmuyorum. Teknik bir çalışma daha olmadı. Laubalilik ve slogandan başka bir şey yapılmıyor.

Cevat Öneş: Öcalan ve Kandille görüşülmelidir. Oslo çok önemlidir. Yeterli değildir. Liderlerin "görüşebiliriz" demesi eksikliktir. Parlamentoya mesaj vermeliyiz.

Ahmet Yıldırım: Sağ kesime yer verilsin. Taraflar iki eşit güç olarak temsil edilmelidir. Gülenciler de burada olmalıydılar. BDP'nin başkanlarını bile bugünkü iktidar tayin etmek istiyor. Kürtçe yayın yapan Gün TV lisansı iptal edilmek isteniyor. Kürtçe çevirileri emniyetçiler yapıyor. TV'lerde eşit tartışma ve görüşme olanakları sağlanmalıdır.

Rober Koptaş: Çok Devletçi, Milliyetçi ve Muhafazakarız. Yerinden yönetim, özerklik talepleri var. Doğruyu söylemek yerine sonuç alıcı olmalıyız. Projeleri nasıl oturtacağız. Uzlaşmacı bir müzakare olmalı; Taviz verir, geri adım atar, hak verilir. İdeal hiçbir zaman gelmeyecek. Ama kolaylaştıracak. Siyasi aktörleri markaja alalım.

Sivil bir Barış Meclisi kurulabilir mi? Siyaset söz konusu olunca korkarım, Türkler, gözlerini Kürt halkına kapatmışlardır.

Burhan Şenatalar: Siyaset alanımız dar. Yürütülenin bilgi içeriği yeterli değil. Ana dilde öğretim ve öğrenim demek yanlış. Çift dilli demek lazım. Herkesin bu iki dili öğrenmesi yararlıdır. Teknik tartışmaları hayata geçiremiyoruz. Önemli olan masadakilerdir. Toplumdaki çözüm önerileri de çok önemlidir. Siyasetçi pragmatiktir. Büşra Ersanlı içeride durduğu sürece bu sorun çözülemez. Silahlı mücadele kimseye hayır getirmeyecektir. Ayrılık bile tartışılsın. Kürt sorununu çözmek asla mümkün değildir. Ortak nokta uluslararası normlardır.

Hüseyin Yayman: Aramızda da sağırlar diyaloğu vardır. APO'ya Demirel kravat, Özal kalem göndermişti. KCK, ovada siyaset yapmanın ara istasyonudur. Leyla Zana hem kendisinin, hem Kürtlerin istediğini söyledi. Newroz Kürtlerin kendini ifadesidir. Duygusal kopuşluk had safhada. Diyorlar ki 20 milyon Kürt var. Ortak aklı geliştirip APO, BDP'yi bırakıp önünü açsın. Gelen tabutlar barış getirmiyor.

Bekir Ağırdır: Mağduriyetlerle eşit haklar giderilemez. Ulusdevlet tek tipli değildir. Zihni sorunlar çözülmediği için çözüm zorlaşıyor. Barış, Doğu ve Batı'da farklı algılanıyor. Tıpkı PEKEKE ve PEKAKA deyimi gibi. Devlet-birey arasındaki bu sorun görülmezse dünya sorunu olacaktır.

Altan Öymen: Konuşmalardan faydalanırım. Vatandaş sorumluluğu gerek. Ulufe verir gibi açılımlar doğru değil.

Hasan Postacı: Türk, İslamcı, Türk solu akılları var. Kürt aklı oluşmadı. Toplumu barışa hazırlamalıyız. Görevimiz toplumu barıştırmaktır.

Mesut Yeğen: Kürt kalmak istiyoruz. Silaha karşı ikna görevini yapalım. Yüzümüzü birbirimize dönmeyelim. Genel af çaredir. Cumhur Kılıççıoğlu'nun bir kitabımda okuduğu Araplar hakkındaki sözler bana ait değildir. Onları İngiliz belgelerinden tercüme ettim.

Ayşe Candaş: Şiddet bir sonuçtur. Kişisel jestlerle önlenemez.

Fatma Bostan: Kapalı kapılar ardında söylenenler var. Apo'nun felsefesi Oslo'da övülürken medyada "Terörist başı" demek iki yüzlülüktür. İslami ilkelere aykırıdır.

Coşkun Üsterci: Bu işi çözmezsek dünya çözecek diyenlere hak veriyorum. Hepinize de hak veriyorum.

Erol Katırcıoğlu: Siyasi partiler cemaatlerle ayakta duruyor. Demokrat bir perspektifle Barış Meclisi gerçek bir meclis olmalıdır.

Nabi Yağcı: Burada kendimi dinledim. Biz ne yapabiliriz? Bunun için, bizim dinlenmemiz için kredibilitemiz olması lazımdır. Sözümüzün değeri olması için çağrımız olmalıdır. Uluslararası bir durum için saptamalarımız olmalıdır. KCK'ye yapılan tarafsızlaştırma operasyonudur.

Sezer Temelli: O halen, DGM'lere, Sıkıyönetimde Özel Mahkemeler işleri sürüncemede bırakıyor. Kürtlere düşmanlık barışı engelliyor.

Mahmut Koyuncu: Pansuman edici tedbirler yeterli olmuyor. PKK ile devletin uyguladığı şiddet var. Demokratik özerklik nedir? Vatandaş bilmek istiyor. İslamcılar devletten yana milliyetçi görüşlerle barışa ket vuruyor. Barış Meclisi aslında ACI meclisidir.

Orhan Gazi Ertürk: Maksimalizm, Tandoğanizim, politik terbiyeden vazgeçelim. Yurttaşlık riskli bir kavram. Türk olacaksınız, yoksa teröristsiniz.

Ayşe Erdal CHP toplumu barışa inandırmak istiyor. Tabanının bunun arkasında durmasını sağlaması lazımdır.

Av. Gülden Sönmez: Toplumda güven eksiği var. Sokağa mikrofon tutulmuyor.

Turan Sarıyumurta: Konuşulması gerekenler var. Jitem 15 bin silah dağıttı. Dört bin köy boşaltıldı. Kim kimi affedecek? İnkarcı devlet özür dilemelidir ve af dilemelerini Kürtler affeder mi? İpek Yolu'nun yerini enerji hatları almıştır. Bu olay küreseldir. En büyük talihsizlik böyle mümbit topraklar üzerine bulunmamızdır.

Yücel Demirel: Herkes oturduğu masayı güçlendirmelidir. Başbakana silahlar bırakılmadan da barışın sağlanabildiği hatırlatılmalıdır. Münafıklığı deşifre etmeliyiz. Daha pratik konular konuşmalıyız. Kendi meşruiyetimizi korumalıyız.

Ezgi Başaran: Kandil-CHP-AKP yakınlaşması iyi bir öğün yedirmeyecektir. BDP-PKK'yi bölmeyi amaçlıyorlar. Bana göre tren kaçmıştır. Sorunun çözüm yeri AKP'dir. O da hiçbir şey yapmayacaktır. Ayrılmak için düşünmeliyiz.

Tanıl Bora: Mikrocuyum, Makrocu değilim. Yozgatlı bir Türk olarak çok korktum. Bu buluşmaları çok önemsiyorum. Uzun vadede çok yararlı olacaktır.

Hüsnü Öndül: Türkiye totaliter, otoriter bir ülkedir. PKK'ye hangi hukuk uygulanacaktır. Hayatın reddettiği gerçek önkoşul silahsızlanma değildir. Hedefi olmalıdır. Lideri 11 ay kimseyle görüştürülmeyen bir hareketin liderinin avukatları tutuklanıyor.

Murat Çelikkan: Nefret söylemiyle barış olmaz. İki toplum arasında asimetriyi nasıl sağlayacağız. BDP'liler hakkında yüzlerce yıl ceza talebiyle nasıl barışacağız. Barışçı kuruluşlar bile şüphe altındadır. Talepleri; kimlik, dil, siyasi temsildir. Türkiye'nin demokratikleşme sorunu var. Barışa en yakın zamanda elbette olaylar tırmanıyor. AKP ve BDP seçilmiştir. Aktörleri çoğaltmalıyız.

Tahsin Yeşildere: Başbakanın bir sözü hemen kanun oluyor. Siyasi partiler ve seçim yasaları neden duruyor.

Cumhur Kılıççıoğlu: İstanbul'un en uzak yerinden Siirt'ten özlenen yerel sivil olarak selamlar getirdim.

Nefret söylemi, meydan okumalar sonlansın. Dargınlık-küslük bitsin. Önce kendi içimizde barışalım. Evde, sokakta, iş yerinde, partilerde, sendikalarda, derneklerde... Yaşanan acıları bir süngerle silmeliyiz.

Gelecek Newroz her ilde tek alanda kutlansın. Yeni anayasada tüm diller korunsun. Kürtçe ve Siirtçe dahil.

Bütün dilleri ve kültürlerini paylaşıyorum. Türküm, Kürdüm, Arabım. Sanki bir dünya vatandaşıyım.

Sorunları çözmek için müzakereciler yetiştirelim.

Papa seçimlerde olduğu gibi, liderleri bir odaya kapatıp anlaşmaya zorlamalıyız.

Bu toplantılar ülkenin her tarafına yayılsın. Toplantılara gelen olmazsa, biz ziyaretler yapmalıyız. İlk toplantıyı Trabzon'da yapalım.

Bütün partilerle görüşmeler başlasın. Cumhurbaşkanı, meclis başkanı, başbakan, genelkurmay ile diyanet işleri başkanlarından randevu talep edelim.

Katılımcılar

Üç oturum halinde Hill Otel'de gerçekleştirilen toplantının sunucu ve yöneticileri Gazi Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Hüseyin Yayman, Bilgi Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Turgut Tarhanlı, Bekir Ağırdır (KONDA), Necmiye Alpay, Gazeteci Murat Çelikkan ve İHH Yöneticisi Av.Gülden Sönmez'di.

Katılımcı konuşmacılar listesinde şu isimler vardı:

Ahmet  Kardam, Ahmet Yıldırım, Altan  Öymen, Amberin  Zaman, Ayhan Ogan, Ayşe Erzan, Aslı Aydıntaşbaş, Avni Özgürel, Bekir Ağırdır, Burhan Şenatalar, Cengiz Aktar, Cevat Öneş, Cevat Özkaya, Cumhur Kılıççıoğlu, Derya Sazak, Ayşen Candaş, Ezgi Başaran, Fatma Bostan Ünsal, Hüsnü Öndül, Koray  Çalışkan, Mehmet Altan, Mehmet Latif Salihoğlu, Mehveş Evin, Murat Aksoy, Murat Çelikkan, Nabi Yağcı, Necmiye Alpay, Nihal Bengisu Karaca, Osman Bostan, Ömer Türkeş, Orhan Gazi Ertekin, Gülden Sönmez, Gökmen Karadağ, Hasan Postacı, Hüseyin Yayman, Mahmut Koyuncu, Mesut Yeğen, Mete Çubukçu, Rober Koptaş, Sezai Temelli, Suat Yalçın, Sibel Eraslan, Şenel Karataş, Tanıl Bora, Tahsin Yeşildere, Turan Sarıtemur, Turgut Tarhanlı, Ümit Aktaş, Yavuz Delal, Yiğit Ekmekçi, Yücel Demirer. (CK/YY)