Ayın İncelemesi: Dikkat Çeken Birkaç Eser Üzerine (2)

European Unions [Avrupa Sendikaları]

"Avrupa Birliği" (European Union) ifadesi üzerinden küçük bir kelime oyunuyla başlayan "European Unions" (Avrupa Sendikaları), Cornell University Press'ten geçtiğimiz aylarda çıktı. Roland Erne imzalı kitap, önümüzdeki yıllarda önemi daha da artacak bir sorunu –"Avrupa Birliği'ndeki demokrasi açığı"nı– işçi sendikalarının durumunu ve olanaklarını göz önünde bulundurarak ele alıyor.

İçeriğine bakıldığında, kitabın üç ana başlıktan oluştuğu görülüyor:

1. Bölüm: Analitik Çerçeve

2. Bölüm: Avrupa İşgücü Ücret Pazarlığı Stratejileri

3. Bölüm: İşgücünün Ulusaşırı Şirket Birleşmelerine Yanıtı

Kitapta bu başlıklar altında incelenen ve dikkat çeken konular arasında "Avro-demokrasisi ve alternatifleri", "Avrupa Para Birliği'nde ücret politikası", "Avro-demokratikleştirici bir sendika stratejisi" de yer alıyor.

Kitabın arka kapağında Andrew Martin'in belirttiği gibi "Erne bu kitabında işçi sendikalarının Avrupa Birliği'nin 'demokrasi açığı'nı nasıl giderebileceğini gösteren orijinal ve ikna edici bir bakış ortaya koyuyor. Erne'e göre, işçi sendikaları, AB karar-alma mekanizmalarında (…) 'teknokratik' ve 'yeniden-uluslaştırıcı' stratejilere karşı kolektif eylemi harekete geçirebildikleri takdirde bu açığı giderebilirler. Kitap, hem teorik olarak hem de örnek olay incelemeleriyle, sendikaların, AB yönetişimi üzerinde demokratikleştirici bir etki yapacak stratejileri hangi koşullar altında benimseyebileceklerini inceliyor."

Özetle, kitap Avrupa Birliği'nde demokrasinin durumu ve AB bölgesinin nasıl "daha demokratik" hale getirilebileceği üzerine düşünmek isteyenlerin yanı sıra, AB karşısında her zaman özel bir konuma sahip olan Türkiye'deki sendikaların gelecek plan ve programları üzerine düşünmek isteyenler için de faydalı olabilir.

European Unions, Roland Erne, Cornell University Press, 2008, 260 sf.

L'Atlas des Migrations [Göçler Atlası]

L'Atlas des Migrations, adından da anlaşılabileceği gibi, bugünün ve yarının halklarına ve insanlığın göçlerine ışık tutan kapsamlı bir eser. 200 adet bilgi kartı içeren 188 sayfalık atlas, dünyadaki göçleri açık ve anlaşılır bir biçimde gözler önüne seriyor. "İnsanlığın güzergahları" altbaşlıklı atlas, tanıtım yazısında belirtildiği gibi, "Göçebe insan tarafından ortaya konulan günümüz meselelerini, gelecekteki sorunları ve tarihsel meydan okumaları kavramak için tam bir referans eseri."

L'Atlas des Migrations, Encyclopédie, 2008, 188 sf.

1848, La Révolution Oubliée [1848, Unutulmuş Devrim]

"1848, Unutulmuş Devrim" başlıklı kitap, geçen aylarda Editions La Découverte'ten çıktı. Kitap, sosyal bilimler literatüründe genellikle ihmal edilen, hatta "unutulan" bir konuyu, 1848 Devrimi'ni ele alıyor. İki yazarlı kitapta, 1848 İşçi Devrimi, tanıkların, aktörlerin ve entelektüellerin dilinden aktarılıyor ve analiz ediliyor. 300'den fazla çizimin, tablonun, vs.'nin yer aldığı bu hacimli eser, 1848 Devrimi'ni, yani trajik ve unutulmuş bir tarihi, gün yüzüne çıkarıyor. Tanıtım yazısında belirtildiği gibi, kitap "umuda ve düşünce özgürlüğüne açılan bu istisnai tarihi, toplumu rüyadan kâbusa geçiren dramların ölümcül akışının izini sürerek ele alıyor." 1848'in ardından gelen devrimleri ve toplumsal mücadeleleri daha iyi anlamak ve anlamlandırmak için 1848, Unutulmuş Devrim'i okumak faydalı olabilir:

1848, La Révolution Oubliée; Michèle Riot-Sarcey / Maurizio Gribaudy, Editions La Découverte, 2008, 257 sf.

La Guerre des Classes [Sınıf(ların) Savaşı]

Konuyla ilgili çalışmalarda yaygın bir şekilde kullanılan "sınıf[ların] mücadelesi" terimi yerine "sınıf[ların] savaşı" teriminin başlık olarak seçildiği La Guerre des Classes, geçtiğimiz aylarda François Ruffin'in kaleminden, Editions Fayard'dan yayınlandı. Ünlü milyarder Warren Buffett'ın "Sınıf savaşı var, bu bir gerçek; ama o savaşı yürüten ve kazanmakta olan benim, yani zenginler sınıfı" sözüne gönderme yapan kitap, mevcut toplumsal ve ekonomik durumun neden ve nasıl böyle algılandığını, algılatıldığını sorguluyor. Günümüz soluna ciddi eleştirilerin getirildiği kitapta, Ruffin, meseleyi, sıradan işçiler ile milyarderlerin günlük yaşantıları üzerinden inceliyor; bu mücadelenin ve çelişkilerin ultraliberaller başta olmak üzere birçok kesim tarafından nasıl gizlendiğini ve yok sayıldığını, "sınıfa ilişkin kavramların" kendilerini sol olarak adlandıran kesimlerde nasıl ve neden gözden düştüğünü/düşürüldüğünü ortaya koyuyor. Sınıf mücadelesini bu kez başka bir açıdan, fakire karşı zenginin yürüttüğü savaş açısından anlamak; kavramları yerli yerine oturtmak; sol siyasal bilinci aramaya bir yerden başlamak isteyenler için Ruffin'in kitabını okumak iyi bir başlangıç olabilir:

La Guerre des Classes, François Ruffin, Editions Fayard, 2008, 239 sf.

Les Socialistes, Les Altermondialistes Et Les Autres [Sosyalistler, Alternatif Küreselleşmeciler ve Diğerleri]

Henüz 30'unda bir yazar, Gaël Brustier tarafından kaleme alınan ve geçtiğimiz aylarda Editions Bruno Leprince tarafından yayınlanan bu dikkat çekici kitapta, Avrupa'da ve dünyada yeni bir sosyalist alternatifin nasıl mümkün olabileceği tartışılıyor. Sözü fazla uzatmadan, önümüzdeki yıllarda önemli tartışmalar doğurabilecek ve sol-sosyalist hareketi etkileyebilecek bu kitap için Samir Amin tarafından kaleme alınan tanıtım yazısını özetleyelim:

"Avrupa daha fazla kapitalistleştikçe, kapitalizm daha az Avrupalı hale gelecektir. Avrupacılıktan ayrılamaz bir nitelik taşıyan Atlantizm, çalışanların ve halkların bütün uluslararası perspektifini ortadan kaldırmaktadır. Dolayısıyla, Fransa'da sosyalizmin yeniden inşası Avrupa'nın yapıbozumundan geçmektedir. [Fransa'da] Sosyalist Parti orta sınıftan başka bir şeye hitap etmemeyi seçtiğinden beri [Fransa'da] işçi (…) sınıfı partisinden bahsetmek mümkün değildir. Yazar, Antonio Negri'nin tezlerinden bağımsız olarak ve onlarla aynı zamanda, karşı-iktidarları iktidarı kullanmayı düşünmeye davet etmekte; Avro-Atlantizme jeopolitik bir alternatif sunmaktadır. Bu; Paris, Berlin ve Moskova arasında bir yakınlaşmaya dayanan ve Latin Amerika halklarıyla kurulacak ittifaklarla güçlendirilebilecek bir alternatiftir. Belki de bu alternatif, Washington vesayetinden kurtulma eksenini Pekin'e kadar, ve antiemperyalist ittifakları da Asya ve Afrika ülkelerine kadar uzatabilecektir."

Özetle, genç ve heyecanlı bir yazarın kaleminden çıkan Sosyalistler, Alternatif Küreselleşmeciler ve Diğerleri, sosyalist ve alternatif toplumsal hareketlerin yeniden ve nasıl kurgulanabileceği üzerine kafa yormak isteyenler kadar konuyla ilgili farklı bakış açılarını deneyimlemek isteyenler için de dikkat çekici bir eser:

Les socialistes, Les Altermondialistes Et Les Autres, Gaël Brustier, Editions Bruno Leprince, 2008, 189 sf.

Manière de Voir – Le Krach du Libéralisme [Liberalizmin Çöküşü]

Le Monde Diplomatique yayınları arasında yer alan Manière de Voir'ın aralık-ocak sayısında "Liberalizmin Çöküşü" başlıklı kapsamlı bir dosya ele alınıyor. "Finansın Silahları", "Tekrar Eden Krizler", "Ekonominin Yeniden Ele Alınışı" gibi başlıklar üzerinden derinlemesine incelemelerin yapıldığı sayıda, ilgili araştırmalara, grafiklere, biyografilere de yer veriliyor. Bir kronoloji ve küçük bir sözlük de içeren 100 sayfalık sayı, bir dergiden çok bir kitap niteliği taşıyor.

Kısaca, Manière de Voir'ın aralık-ocak sayısı, liberalizmin –en azından şimdilik– çöküşünü olmasa da 'çatırtısını' duymak ve konuyla ilgili bilgilerini tazelemek isteyenler için dikkat çekici bir sayı. (ECG/TK)