20 Lira'daki 20 Yanlış

Türk Lirası'nın yeni banknotları piyasaya sürüleli bir aydan fazla bir zaman geçti. Yavaş yavaş küçük ve yeni kağıt paralara alışmaya başlamışken Arkitera Eğitim Merkezi yöneticisi mimar Dr. Ahmet Turan Köksal, yeni 20 TL'lik banknotun üzerindeki Mimar Kemaleddin'e ait yapının çizimlerinde tam 20 hata buldu. 

TC Merkez Bankası tarafından tedavüldeki 20 Lira'lık banknotun tasarım kararları şu şekilde açıklanmıştı: "20 Türk Lirası'nın ön yüzünde Atatürk'ün, 1931 yılında Gazi Çiftliği'nde Cemal Işıksel tarafından çekilmiş fotoğrafından yararlanılarak oluşturulmuş bir portresi bulunmaktadır.

"Arka yüzünde ise Mimar Kemaleddin'in portresi yer almaktadır. 1870 - 1927 yılları arasında yaşamış olan Mimar Kemaleddin, imza attığı mimari eserler ve eserlerindeki tarz ile ulusal mimarlık akımının öncülerinden biri olarak kabul edilir. Yine arka yüzde, Mimar Kemaleddin'in eserlerinden biri olan ‘Gazi Üniversitesi Rektörlük Binası'nın çizgisel bir çalışması ile ‘kemer, dairesel motif ve mimarinin üç boyutlu yapısını simgelemek üzere küp, küre, silindir' gibi formlar tasarım bütünlüğü içinde kullanılmıştır."

Ahmet Turan Köksal'a göre yıllarca tedavülde kalacak banknotlarda çok önemli bir mimarımızın portresi ve bir yapısına ait çizimin yer alması, mimarlık kültürümüze verilen değer açısından oldukça sevindirici bir gelişme. Ancak bu banknotta yer alan yapıya ait çizimdeki perspektif hataları, bu sevince gölge düşürüyor. Bir önceki sürümde kullanılan 20 Yeni Türk Lirası'nda yer alan Efes Harabeleri çizimi, yeni para ile kıyaslanamayacak kadar ince detaylara sahipti ve bu da kopyalanmasını zorlaştıran etkenlerden biri idi. Köksal'a göre, yapının detaylardan arındırılıp belirli bir soyutlama kaygısı ile tasarıma eklenmesi kabul edilebilir bir tercih olabilir ancak çizimdeki perspektif hataları ve sadeleştirmenin bazı yerlerde yapılıp bazı detaylarda yapılmaması kabul edilemez nitelikte.

Yeni Türk Lirası'nın kimin tarafindan tasarlandığının TCMB tarafından bugüne dek açıklanmaması da, özellikle tasarım ile ilgili kişilerce, tasarıma ve tasarımcıya verilen önemin Türkiye'de hala istenen seviyeye gelmediğinin bir göstergesi olarak görülüyor.(ATK/EÜ)

Ahmet Turan Köksal'ın 20 liralık banknotta bulduğu hataları görmek için tıklayın.