Fırat, Yakasını HES'lerden Kurtaramıyor

Fırat nehrinin kolu, Peri suyu üzerinde  Elazığı il sınırları içindeki Tatar ve Pembelik Hidroelektrik Santraller (HES) projesi için Limak ve Bilgin gruplarının yüzde 50 ortaklığıyla kurulan Darenhes Elektrik Üretimi A.Ş'ye üç yıl geri ödemesiz, 12 yıl vadeli 415 milyon dolar kredi verildi. Krediyi İş Bankası, Ziraat Bankası, Yapı Kredi ve Türkiye Sınaî Kalkınma Bankası'nın oluşturduğu bir konsorsiyum sağladı.

Tatar ve Pembelik santralleri toplamda 600 milyon dolara mal olacak.

Limak Holding Yönetim Kurulu Başkanı Nihat Özdemir, dört yerli bankanın cazip koşullarla kredi vermesinin ülke ekonomisinin gücüne ve enerji sektörüne duyulan güvene bağladı. Ancak daha önce Ilısu Barajı için yurtdışından kredi alma yoluna gidilmiş ve kredi güvencesi veren Almanya, Avusturya ve İsviçre merkezli şirketler işbirliğinden vazgeçmişti.

Kredinin verilmeme nedeni barajın etkilerinin en aza indirilmesi için Türkiye'nin verilen sürede, ölçütleri karşılamamasıydı.

Sözkonusu ölçütler hidroelektrik santralin bölgede yaşayan insanlara, çevreye ve kültürel mirasa etkisinin en aza indirilmesi ve dünya bankası standartlarına uygunluk gibi 153 şartın yerine getirilmesini gerektiriyordu.

Bu ölçütler doğa ve insan için çok önemli. Zira HES'ler sadece doğayı değil aynı zamanda insanların hayatlarına da mal oluyor. HES'lerde yaşanan iş kazaları sonucu 2006 yılından bu yana 65 kişi ölmüş, 108 kişi de yaralanmıştı.

Görünen o ki, Tatar ve Pembecik barajları uluslararası kredi alabilecek ölçütleri karşılayamıyor ve tümüyle yerel krediyle yapılma yoluna gidiliyor.

İki HES köyleri yutacak

Tatar barajı yapılması halinde Obuzbaşı, Kuşaklı, Uçankuş, Çobanlı, Aşağı Hacı Yusuf hamam başı köy ve mezraları bundan etkilenecek yerleşim birimleri arasında yer alıyor. Tatar barajı 941 dekar tarımsal, 9867 dekar tarım dışı alan ile yerleşim yerlerine ait 77 bina sular altında bırakacak. Obuzbaşı ve Uçankuş köyleri barajın tamamen yutacağı yerler.

Peri Suyu üzerine yapılması planlanan ikinci baraj olan Pembelik baraj ise 11.270 dekar tarım dışı alanın yanı sıra 1220 dekar tarımsal alanı yok edecek. Aşağı Soluca köyü ve mahalleleri şeklinde gösterilen Çayağzı ve Aşağı Doluca'da barajların yapılması halinde zarar görecek yerleşim birimleri arasında yer alıyor. (NK/HK)