Irak'ta Sivil Ölümler Bir Milyonu Aştı

Iraklılar savaş dolayısıyla yaşamlarını kaybeden yurttaşlarının sayısının en yüksek tahminlerin bile ötesinde olduğu kanısında.

Johns Hopkins Sağlık Okulu doktorlarıyla Bağdat’taki el-Mustanseriya üniversitesinde görev yapan Iraklı doktorların Britanya’nın saygın tıp dergisi Lancet’da Ekim 2006’da yayınlanan ortak araştırmasında işgal dolayısıyla hayatlarını kaybedenlerin sayısının 655 binden fazla olduğu tahmini ileri sürülüyordu.

Bağımsız kaynaklar: 1 milyon 200 binden çok kayıp var 

Ancak ABD dış politikasında reform için çaba gösteren bağımsız kuruluş “Adil Dış Politika” (Just Foreign Policy) ise aynı günlerde, güncellenmiş kayıp sayısının bunun neredeyse iki katı, toplam 1 milyon 213 bin 716 olduğunu açıklamıştı. Londra’daki bağımsız kamu oyu yoklama kuruluşu Opinion Research Business (ORB) de 14 Eylül 2007’de işgal dolayısıyla hayatlarını kaybedenlerin sayısını 1 milyon 220 bin 580 olarak saptıyordu.

Iraklılar bu sayıların  gerçeğe yetkililerin verdikleri resmi sayılardan çok daha yakın olduğu kanısında.  Adını vermek istemeyen bir yorumcu "ABD ordusu gerçek sayıların saklanmasından yarar umuyor” diyor. “Irak hükümeti de onların kuklası olduğundan böyle gülünç sayılar ortaya atılıyor.”

Bağdat’ın 40 kilometre kuzeyindeki  Diyala vilayetinin başşehri Bakuba sakinleri Lancet raporunun birçok ölüm olayını kayda geçirmediğini söylüyor.

"Herkes bir sürü cesedin Diyala Irmağı’na atıldığını biliyor” diyor bir Diyalalı. "Ben de kaçırılmış ve Diyala kıyısındaki Şii köyü Hüveyder’e götürülmüştüm. Sünniler orada öldürülüp öldürülüp ırmağa atılıyordu. Beni de ABD askerleri kurtardı.”

"Irmak boyundaki bütün köylerde yaşayanlar Diyala’da cestelerin yüzdüğünü görmeye alışıklar,” diye de ekliyor.

Şii militanların Bakuba’daki kalesi Gatun ilçesinden 37 yaşındaki kamyon şoförü Yesir el-Azavi de “Hergün araçların ırmağa ceset boşalttığını görüyordum” diyor. “İlçedeki herkes, ırmağın artık burada yaşamayı imkansız hale getirecek kadar cesetle dolup taştığı gerçeğini biliyordu,” diye ekliyor el Azavi.  “Evimizden kaçtık ve Irak’ın kuzeyine yerleşmek zorunda kaldık."

Diyala ilçesi emniyet müdürlüğünden bir yetkili de ölü sayılarını tam olarak hesaplamanın olanaksız olduğunu belirtiyor. (AA-DC/EK)