Tarım Sağlıklı, Sürdürülebilir, Adil ve Karşılıklı Destekleyici Olmalı

Avrupa Birliği Ortak Tarım Politikası (OTP) 2013 yılında yeniden düzenlenecek. Bu nedenle Avrupa Birliği'ndeki küçük ve orta ölçekli çiftçilerin bağlı olduğu örgütler nasıl bir AB OTP istediklerini tartışıyor, ortaklaştığı bölümleri de kamuoyu ile paylaşıyor. 

Tarım ve gıda üretiminin sanayileşmesinin üzerinden elli yıldan fazla bir zaman geçti. O zamandan bu zamana sürdürülebilir aile tarımı önemli bir şekilde azaldı. Yerel gıda kültürü ise geriledi.

Günümüzde, gıda sistemi fosil yakıta bağımlı hele geldi. Kısıtlı su ve doğal kaynakların farkına bile varılmadan yüksek yağ ve kalori içeren gıdalar fazla, sebze, meyve ve tahıl içeren beslenme biçimleri az destek görüyor. Geleceğe baktığımızda, enerji fiyatları artıyor. Biyo çeşitlilik hızla azalıyor. İklim değişiyor. Sular ve kaynaklar azalıyor. Bütün bu olumsuzluklar gıda üretimini tehdit ediyor.

Dünya nüfusu artıyor. Açlık yaygınlaşıyor. Aşırı tüketimden kaynaklanan kronik hastalıklar artıyor. Açlık ve aşırı tüketim insanları çifte standartlı bir sıkıntıyla karşı karşıya getiriyor. Bütün bu açmazlara ancak gıda ve tarımda tamamıyla farklı bir politika belirleyerek ve uygulayarak baş edebiliriz.

Avrupa Birliği, sürdürülebilir aile çiftçiliğinin nüfusları beslemek için oynayabileceği rolün farkına varmalı ve desteklemelidir. Aile çiftçiliği ile insanların tümü, sağlıklı, güvenli ve besleyici yiyeceğe ulaşabilir. Üretim, dağıtım, pişirme ve yeme şekilleri Avrupa'daki her ülkenin kendi kültürel çeşitliliğini desteklemeli, eşitliği sağlamalı ve devamlılığı olmalıdır.

Şu anda Avrupa Birliği'nde uygulanan Ortak Tarım Politikası (OTP) tartışılmaktadır. OTP'nın 2013 yılına kadar değiştirilmesi için müzakereler devam etmektedir.

Ulusaşırı şirketlerin ve Dünya Ticaret Örgütü'nün gıda ve tarım politikaları  onlarca yıldır egemenlik kurmuş sürmektedir. Avrupa'da insanların gıda ve tarım politikalarını yeniden üretici ve tüketicilerin lehine şirketlerin aleyhine olacak şekilde düzenlemenin zamanıdır: Gıda egemenliğinin zamanıdır. 

Türkiye'den Çiftçi-SEN'in de kurucusu olduğu Via Campesina Eruopa (VCE) Koordinasyonu olarak bizler, OTP'nın çiftçilerin kendi üretim, dağıtım ve tüketim yöntemini seçme ve belirleme hakkını aşağıdaki ilkelere göre koruması ve garanti altına alması gerektiğine inanıyoruz.

Avrupa Tarım ve Gıda Deklarasyonu

Via Campesina Europa

1. Gıdayı evrensel bir insan hakkı olarak görür, sadece bir mal olarak değil.

2. Avrupa için gıda ve hayvan yemi üretmeye öncelik verir ve uluslararası ticaretin eşitlikle, sosyal adalet duygusuyla ve ekolojik sürdürülebilirlik ilkesiyle yürütülmesini sağlar.

3. Enerji yoğun ve çok işlenmiş gıdaların, doymuş yağların ve etin daha az tüketildiği bir sağlıklı beslenme modelini destekler. Sebze, meyve, tahıl ve baklagil temelli beslenmeye doğru yönlendirirken  farklı kültürel beslenme alışkanlıkları ve geleneklerine saygı duyar.

4. Avrupa'da çok sayıda çiftçinin gıda üretimi yapmasına ve kırı sürdürmelerine öncelik verir. Buna, çiftçiler ve rençberler için adil gelir ve tüketiciler için adil fiyat sağlayan adil ve güvenli çiftlik ücretleri olmadan ulaşılamaz.

5. Orta ve Doğu Avrupa'da tarım üreticileri ve rençberler için adil, ayrımcı olmayan koşulların sağlanması için çalışır ve toprağa erişim koşullarının adil ve eşit olmasını destekler.

6. Yerel ve küresel bir çevreye saygı gösterir, toprak ve su gibi sonlu kaynakları korur ve biyo-çeşitliliğin artması için çaba gösterir ve hayvan varlığına saygı gösterir.

7. Tarım ve gıda üretiminin GDOlu olmadığını garanti eder ve çiftçilere ait yerel tohumlar ile gıda kültürlerindeki yerel türlerin çeşitliliğinin artmasını destekler.

8. Endüstriyel agro yakıtların kullanımı ve üretimini desteklemeyi durdurur ve genel olarak taşımanın azaltılması konusuna öncelik verir.

9. Gıda zincirinde saydamlık sağlayarak vatandaşların gıdanın nasıl üretildiğine, nereden geldiğine, ne içerdiğine ve nihai fiyatın neleri kapsadığına dair bilgi sahibi olmalarını temin eder.

10. Gıda işleme ve perakende sektöründeki enerji yoğun yapıyı ve neyin üretileceği ve tüketileceği konusunda bu yapının tesirini azaltır; üretici ile tüketici arasındaki mesafeyi kısaltan gıda sistemlerini destekler.

11. Vatandaşların gıdalarıyla ve o gıdaları üreten üreticilerle yeniden ilişkiye geçmesini sağlayan yerel, mevsimsel, yüksek kaliteli ürünlerin üretilmesini ve tüketilmesini teşvik eder.

12. Çocukların sağlıklı ve besleyici gıdanın üretimi, hazırlanması ve bu gıdalardan zevk alınması konusunda temel bilgi ve becerileri kazanabilecekleri bir eğitim alabilmeleri için kaynaklarını ayırır.