Somalı Madencilere Verilen 15 Sözün Kaçı Tutuldu?

Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Manisa Milletvekili Özgür Özel, 301 işçinin öldüğü Soma'daki iş cinayetinin ardından verilen sözleirn tutulmadığını belirtti.

Özel, Meclis’te Soma’dan gelen dört madenciyle birlikte düzenlediği basın toplantısında, madencilikle ilgili Meclis’e sevk edilen tasarının içinin boşaltıldığını ve ekim ayına ertelendiğini belirtti.

Özel, işçilere verilen 15 sözden beşinin tutulduğunu, ikisinin kısmen, sekizinin ise tutulmadığını belirtti.

Somalı madenciler 19 Haziran'da Plan ve Bütçe Komisyonu'na kendilerine verilen sözlerle ilgili dilekçe sunmuştu.

Tutulan ve tutulmayan sözler

Özgür Özel, bu dilekçe üzerinden verilen ve tutulmayan sözleri şöyle açıkladı:

1) Madenlere inmeye zorlanmayacak (Tutulmadı)

2) Kimseye çıkış verilemeyecek (Tutulmadı)

Dayıbaşları mesajla işçilere çağrı yapıp, “işe davet ihtarnamesi” ile işçiler işsizlik ile tehdit edildi.

3) Maaşların tam ve eksiksiz ödenmesi (Kısmen)

19 Haziran 2014 tarihine kadar maaşlarını alamadılar. Aldıklarında da maaşlarda prim kesintisi yapıldığını ifade ettiler. 

Maliye Bakanlığı şirkete kesintilerin iadesi yönünde yazı yolladığını beyan etti. Ancak henüz işçilerin eksik yatan maaşları ödenmedi.

Eynez maden ocağında çalışan işçiler için fondan ayrı bir maaş ödemesi kabul edilmiş olsa da, önergenin kabul edilişinin üzerinden geçen 1 ayda bu ödeme ile ilgili bir gelişme olmadı.

4) Madencilere 2000 TL maaş verilmesi (Kısmen)

Tasarıya ‘Maden Kanunun 2. maddesinde sayılan 4. Grup madenlerden ‘Linyit’ ve ‘Taşkömürü’ çıkarılan işyerlerinde, yer altında çalışan işçilere ödenecek ücret miktarı 'asgari ücretin iki katından az olamaz’ şeklinde bir hüküm eklendi. Oysa bugün asgari ücretlinin eline geçen rakam 800 lira civarında ve madenciye bu sözün brüt rakamlar üzerinden söylendiği belirtildi.

5) Altı maaş ikramiye verilecek (Tutulmadı)

6) Günlük çalışma süresi 6 saat olacak (Tutulmadı)

7) Haftalık çalışma süresi 36 saat olacak (Tutulmadı)

Yer altındaki çalışma süresi 6 saat şeklinde düzenlendi. Oysa madencinin maden alana gitmesi ile başlayan ve madene inmesine kadar geçen hazırlık süresi 1,5 saatten fazla sürüyor. Bu durum fiili çalışma süresini 7,5 saate çıkarıyor. İktidar normalde 7,5 saat olan günlük yeraltı mesaisinin, evden çıkıp eve dönene kadar toplam 13 saatlik bir süreye karşılık geldiği gerçeğini gözardı ediyor.

8) Emeklilik yaşı 55'ten 49’a düşürülecek. (Kısmen)

Kanun tasrısında ilgili düzenleme 55’ten 50’ye düşürüldü.

9) Ölen madencilerin sivil şehit sayılması (Tutulmadı)

10) 1400 TL- 1500 TL arasında ölüm aylığı bağlanacak. (Tutuldu)

11) TOKİ’den konut sözü (Kısmen)

Ölen madencilerin ailelerine verilecek konut sözünün AFAD’ta toplanacak yardımlar ile yapılması, siyasi hesaptan ve vatandaşlarımızın iyi niyetini suistimalden başka bir şey değil.

12) Ölen madencilerin yakınlarından 1 kişiye istihdam sağlanacak (Tutuldu) 

13) Resmi tatiller ve senelik izinler yeraltı sigortası olarak yatırılacak. (Tutuldu)

14) Taşeron sistemi kaldırılacak. (Tutulmadı)

15) Uyar madencilik çalışanlarının alacakları (Tutulmadı)

20 Ekim 2013 tarihinde Uyar Madencilikte yaşanan kazanın ardından Kasım ayında işyeri kesin olarak kapatılmış ancak işçiler 2 aylık maaşlarını ve açtıkları davalardan alacakları madeni tazminatlarını bugüne kadar hala alamamıştır. Bu madenin kapatılması ile 748 madenci işsiz kalmış, yine hiçbiri kıdem tazminatlarını da alamamıştır. (NV)