TBMM Kimliğine İlk Kez Ezidi Yazıldı

Haberin Kürtçesi için tıklayın

Halkların Demokratik Partisi (HDP) Mardin Milletvekili Ali Atalan’ın din hanesinde İslam yazan TBMM kimliği Ezidi yazan ile değiştirildi.

Atalan, Meclis’te yaptığı konuşmada nüfus cüzdanında din hanesinin boş, TBMM kimliğinde ise İslam olarak yazdığını belirtmişti. Hürriyet gazetesinden Nuray Babacan'ın haberine göre oturumu yöneten CHP Başkanvekili Akif Hamzaçebi’nin talimatı üzerine Atalan’a dini Ezidi yazan yeni bir kimlik düzenlendi.

Türkiye'de nüfus cüzdanındaki din hanesine sadece İslam, Hıristiyan, Musevi, Hinduizm, Konfüçyanizm, Teoizm, Zerdüşt, Budizm yazılabiliyor.

Şubat 2010'da AİHM Türkiye'de nüfus cüzdanlarında din ibaresinin yer almasının, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin (AİHS) din ve vicdan özgürlüğüyle ilgili 9. maddesine aykırı olduğuna hükmetmiş ve "din hanesi kalkmalı" demişti.

TIKLAYIN - EZİDİLER O "Y" HARİF YÜZÜNDEN HEP KATLİAMA UĞRADI

"Nüfus kağıtlarında da Ezidi yazmalı"

bianet’e konuşan HDP vekili Ali Atalan, Türkiye’de ilk kez TBMM kimliğinde de olsa Ezidi ifadesinin yazılmasının sevindirici olduğunu ancak hala tüm Ezidilerin nüfus cüzdanlarındaki din hanesinin boş olduğunu hatırlattı.

“Nüfuz cüzdanımıza Ezidi yazmamız yasak. Tüm Ezidilerin nüfus cüzdanlarının din hanesin ya boş, ya çarpı işareti var. Cumhuriyet tarihinde ilk kez bir kimlikte Ezidi yazdı. Ancak bu adımın, tüm Ezidilerin nüfus cüzdanlarında da Ezidi yazıldığında bir anlamı var. Devletin Ezidiliği bir din olarak kabul etmesi gerekiyor. Bir din vardır ya da yoktur tartışması yapılamaz. Laik ve demokratik bir ülkede kişinin inancı neyse odur.”

"Esasen Devlet din kaydı tutmamalı"

Norveç Helsinki Komitesi İnanç Özgürlüğü Girişimi’nin proje yöneticisi Mine Yıldırım ise esas olarak insanların dinlerinin kaydedilmemesi prensibini hatırlattı.

“Sinan Işık’ın Aleviliğin din hanesinde yazılmasına dair AİHM kararında, AİHM temel prensibin insanların inanç ve dininİN kaydedilmesi olduğunu söyler. Yani devletin bu insanların diniyle herhangi bir işi olmaması gerekiyor.

"Bizim esas olarak hangi dinin yazılacağından çok inançların kayıt altına alınmaması prensibini konuşmamız gerek. Ancak Türkiye’de ideal olmayan bir durumdan bahsettiğimiz için yani madem kayıt sistemi var, o zaman kişilerin beyanı üzerinden kimliklerinde inançları, inançsızlıkları neyi kaydettirmek istiyorlarsa o olmalı. Bu siyasi ve idari kararlara bırakılmamalı.”

Yeni kimlikler de sorunlu

Yeni kimlik kartlarında da din bilgisinin çiplerde yer alacağını ancak üzerinde görünüp görünmemesinin isteğe bağlı olacağını hatırlatan Yıldırım, şöyle devam etti:

“Bu sistemde de kişi günlük hayatında ev kiralarken belki ayrımcılığa uğrama riski olmayacak. Ancak okul, işyeri, hapishane, sağlık gibi devlet kurumlarında bu çipteki din bilgisi görünecekse o zaman hak ihlali ve ayrımcılığa uğrama riski ortadan kalkmamış oluyor. Bu bilgiyi kimin görebileceğine dair bir bilgimiz yok."

Dünyada nasıl?

Avrupa Birliği (AB) üyesi ülkelerde kullanılan kimlik kartlarının büyüklüğü, kredi kartı kadardır. Kartın ön sol tarafında fotoğraf vardır. Kartın taşıdığı bilgiler: Kimlik numarası, ülke adı, kart numarası, kimlik numarası, isim, cinsiyet, doğum tarihi ve geçerlilik süresi ve imzadır.

Örneğin Fransa'da, kimlik kartı üzerinde olan bilgiler şunlarla sınırlı: Kimlik no, isim, soyadı, cinsiyet, doğum tarihi, uyruk, boy, geçerlilik süresi ve kimliğin veriliş yeri.

Dini bilgiler Endonezya, Mısır, Malezya, Sri Lanka ve Burma kimlik kartlarında  bulunuyor.

1992'de Pakistan hükümeti, kimlik kartlarına din hanesini gösteren bir ibare eklemek istemiş ancak büyük tepkilerle karşılaşınca uygulamadan vazgeçmişti.

İsrail'de ''etnik milliyet'' ibaresi bulunuyor. Bu kategoride yüzden fazla seçenek var. Bunlarda biri de ''Yahudi değil'' seçeneği. (NV)