Belgesel Ev Eksenli Üretimi Görünür Kılıyor

"Triko işi öğretmeye gittim. Kendimi o kadar önemli bir insan hissetim ki... Altı yedi kadın beni bekliyorlar sırf, ben onlara iş göstereceğim, iş öğreteceğim, nasıl yapılır... Yani kendimi tuhaf hissettim anlatabiliyor muyum, çok önemli bir insanmış gibi hissettim" diyor Ayşe.

Ayşe, Avcılar Ev Eksenli Çalışan Kadınlar Kooperatifi üyesi

Ev eksenli çalışan, çevresi tarafından yaptıkları iş olarak görülmeyen, emeklerinin karşılığına taşeronlar (aracılar) tarafından el konan kadınların emeklerini değerli kılma çabalarının anlatıldığı Filmmor Kolektifi'nin hazırladığı "Avcılar, Aracılar ve Kadınlar" belgeseli Kadıköy'de Sosyal Haklar Derneği' nde (SHD)cumartesi akşamı (23 Eylül) gösteriliyor.

Belgeselin ardından "Ev Eksenli Çalışma ve Geleceğe Yönelik Öngörüler" başlıklı söyleşinin konuğuysa Ev Eksenli Çalışan Kadınlar Çalışma Grubu üyesi Yrd. Doç. Dr. Asuman Türkün.

Ev eksenli çalışmada sömürüyle mücadele

"Avcılar, Aracılar Ve Kadınlar" belgeseli ev eksenli emek ve kadın örgütlenmesi üzerine bir sözlü tarih çalışması. Belgeselde Avcılar Ev Eksenli Çalışan Kadınlar Kooperatifi'ne üye beş kadınla görüşülmüş.

Belgeselin kurgusunda da görev alan Yasemin Temizarabacı Yıldırmaz ev eksenli çalışmayı "İşlerin ev içinde yapıldığı, genellikle aracılar (taşeronlar) kanalıyla dağıtıldığı, parça başı ücret alınarak ve çoğunlukla kadın emeğiyle gerçekleştirilen bir esnek çalışma biçimi" olarak tanımlıyor.

Ev eksenli çalışan kadınlar, dikiş, örgü, işleme, yiyecek, oyuncak, paketleme, takı, elektronik eşya parçaları üretimi, montajı, tükenmez kalem, nikah şekeri üretimi gibi işleri parça başına ücret alarak gerçekleştiriyorlar.

"Ev eksenli çalışma esnek çalışma değil"

Yıldırmaz, "Esnek çalışma biçimleri, adının çağrıştırdığı gibi işe daha az, hayata daha çok vakit ayırma anlamına gelmiyor ne yazık ki. Tam tersine, çalışma saatlerinin karşılığı ödenmeden uzadığı, hafta sonu tatilinin ortadan kalktığı, işin sürekli olmadığı, çalışanın pazarlık etme şansının olmadığı, sosyal güvencesiz ve örgütsüz bir çalışma biçimi durumunda" diyor.

Yıldırmaz'a göre çalışmanın ev içinde yapılması da işverenin, kadının ailesi ve hatta kendisi tarafından bunun "çalışma" sayılmamasına, görünürlüğünün azalmasına neden oluyor. Ancak tüm bu sorunlarının yanında ev eksenli çalışma, ev dışında çalışma imkanı bulamayan kadınlar için önemli bir çalışma alanı ve gelir elde etme biçimi olarak kadınların ekonomik güçlenmesini sağlayabiliyor.

Avcılar Kadın Kooperatifi işte bu noktada, mevcut olan ilişkilerin daha sağlıklı hale gelmesini, kazancın büyük bölümüne el koyan aracıların ortadan kaldırılmasını ve kadınların maruz kaldığı emek sömürüsünün azaltılmasını sağlamaya çalışıyor.

"Avcılar, Aracılar ve Kadınlar"ın yönetmeni Atölyemor Kollektifi. Görüntü Yönetmenleri Roja Rojda Serin, Saniye Denli, Ülkü Songül, kurgu görevlileri Yıldırmaz, Serin, Esra Özfaris, Gülşen Duran. Görüşmeleri Yıldırmaz gerçekleştirirken müzik Murat Hasarı'ya, prodüksiyon Songül'e ait. Yapım yönetmeni ise Melek Özman. (EZÖ/TK)

* Cumartesi saat 19:00'da belgeselin gösterileceği Sosyal Haklar Derneği Süleymanpaşa Sok. Köprülü Apt. A Blok D.9 Bahariye, Kadıköy'de.