Kadınlar Medya Alternatiflerini Yaratmalı

"Bağımsız Medya Forumu" kapsamında, kadın akademisyen, gazeteci ve aktivistlere "nasıl bir medya istediklerini" sorduk. Ortak yanıt, "kadının metalaşmadığı bir medya" ve kadınların kendi medya alternatiflerini yaratmasının zorunluluğu.

Selek: Feminist yayınlara ihtiyaç var

3-5 Kasım'da Türkiye'den ve dünyanın dört bir yanından gazeteciler, akademisyenler, öğrenciler ve aktivistlerin katılımıyla İstanbul'da Uluslararası Bağımsız Medya Forumu'nu düzenliyoruz. Bu forumun amacı farklı pratikleri biraraya getirerek demokratik, katılımcı ve bağımsız bir medya evreninin olanaklarını, limitlerini ortaya çıkartmak ve "başka bir iletişim"i kurmaya doğru adım atmak olacak. Bu yüzden forum öncesinde herkesin "nasıl bir medya istediğini" merak ettik. Bu dizi foruma kadar devam edecek. Sizin de söyleyecek sözünüz varsa [email protected] adresine bekliyoruz.

Sosyolog Pınar Selek, medyada kadının sunumunun hâlâ "nesne olmaktan öteye geçemediğine" dikkat çekti. Son yıllarda kadın mücadelesinin artışıyla bu durumun değişmeye başladığını, buna karşın yeterli ilerleme sağlanamadığını belirten Selek, "erkek egemen sistemin" gerilemediğinden yakındı.

Kadınların bağımsız yayınlarının gelişmesi gerektiğine işaret eden Selek, yaygın medyada "milliyetçi ataerkil erkek söylemin" ağırlığını koruduğuna işaret etti. Selek, medya önerisini, yaygın medyada çalışan kadınların kadın hareketinde örgütlenmesi ve "virüs gibi yayılan" bağımsız iletişim ağlarının gelişmesi olarak özetledi.

Demir: Dünyanın yarısı kadın değilmiş gibi davranılıyor

Pazartesi Dergisi Genel Yayın Yönetmeni Beyhan Demir, medyanın kadın haberciliği açısından "iki yüzlü" olduğu görüşünde. Kadın haberlerine son yıllarda daha çok rastlandığını ama bu haberlerin de "mağdur kadın" üzerine kurgulandığını belirten Demir, kullanılan dilin de toplumsal cinsiyet rollerini pekiştirdiğini söyledi.

Medyanın kadını, başarılı olduğu zamanlarda görmezden geldiğini vurgulayan Demir, örnek olarak erkeklerden uzman görüşü alınmasını gösterdi.

Beklentisini, "kadınları görünmez kılınmayan bir medya" olarak açıklayan Demir, dünyanın yarısından fazlasını oluşturan kadınları, gazete sayfalarında daha farklı haberlerle görmek istediğini kaydetti.

Sirman: Alternatif medya yeterli değil, politik alana girilmeli

Boğaziçi Üniversitesi Sosyoloji Bölümü öğretim üyesi Prof. Dr. Nükhet Sirman, medyada kadının kültürel kodlarıyla yer aldığını belirtti. Bu kodların, "vamp, fedakar" gibi ayrımları olduğunu söyleyen Sirman, kadının "birey" olduğu gerçeğinin görmezden gelindiğini ifade etti.

Sirman, kadının medyada farklı yer almasının, politik yollardan geçtiğini, kadınların parlamentoda yer alması gerektiğini söyledi.

Medya patronlarına "toplumsal cinsiyet eğitimi vermenin", medyada çalışan kadınların sayısının artmasının yeterli olmadığını sözlerine ekleyen Sirman, bunu "kadınların erkekleşmesine" bağladı.

Sirman, alternatif medyanın da çözüm olabileceğini fakat onun da marjinal algılanmaktan kurtulması gerektiğini kaydetti.

Günçıkan: Kadın haberlerindeki pornografik yan kırılamıyor

Cumhuriyet gazetesinden Berat Günçıkan, kadınların haberlerde "haber öznesi" olarak değil, "arzu nesnesi" olarak sunulduğuna dikkat çekti. Cinayet haberlerinde bile bu durumun değişmediğine işaret eden Günçıkan, "pornografik bir yanı olduğunu ve bunun kırılamadığını düşünüyorum" dedi.

Kadın çalışanların artışıyla durumun biraz kırıldığını düşünen Günçıkan, medya özlemini "kadının söz sahibi olduğu medya" olarak açıkladı.

Daha marjinal, daha radikal bir dilin yaygın olduğu alternatif medya kanallarının da gelişmesinin önemine dikkat çeken Günçıkan, "kadınların sistemin yeniden üreticisi olmaktan çıkıp kadın için kapı aralayan gazetecilik yapması gerektiğini düşünüyorum" dedi.

Tosun: Medya asıl fail olan erkeği gizliyor

Doç Dr. Gülgün Erdoğan Tosun haber dilinde "erkek karakterin tüm açıklığıyla ortada" olduğunu söyledi.

Tosun, "Töre cinayetlerini kadının yazgısı olarak gösteren medya dili, asıl fail olan erkeği gizliyor. Sadece medyanın dili mi acaba? Politikanın dili de erkek değil mi?" dedi.

Kadın haklarından yana bir medyanın erkek dilin dayattığı emir kiplerini çözmesi gerektiğine işaret eden Tosun, kadınların halinin kadın diliyle anlatılması gerektiğini söyledi. Tosun, kadınlar için kadınlar tarafından kurulması beklenen bir medya girişimin kadınlara başka bir dünyanın mümkün olduğu mesajını vereceğini söyledi. (AÖ/TK)