2000 Yılı,Tıp Dünyasının Yüzakı Oldu
2000 yılındaki bilimsel araştırmalar ve tıp alanındaki yeniliklerden bazıları şöyle:
Genetik çalışmalar
İnsanın genetik yapısının tümüyle belirlenmesi, hastalıkların kökünün artık kazınabileceği düşüncesini canlandırdı. Genetik şifrenin çözülmesinde kullanılan mikro robot tekniği sayesinde, amino asitlerin birleşimi ile oluşan 10 bin proteinin aynı anda incelenebildiği açıklandı.
Vücudumuzun tüm gizlerini taşıyan proteinlerin sırrının çözülmesiyle, hastalıkların kökünü kazıyacak ilaçların gündeme geleceği belirtildi.
Yaşlılık geni
Chicago'daki Illinois Üniversitesi İnsan Genleri Enstitüsü'nde çalışan bilim adamları yaşlanmaya neden olduğu düşünülen bir geni saptadılar. Bu genin, insanlarda ileri yaşlarda birçok hastalıktan sorumlu olduğu da açıklığa kavuştu.
Karaciğer üretimi
Genetik çalışmalar sayesinde, hücresel düzeyde yapılan çalışmalarda da büyük ilerlemeler kaydedildi. Örneğin, insan karaciğerinin, kemik iliği hücrelerini karaciğer hücreleri haline dönüştürebildiği açıklandı.
Bu buluşun, gelecekte laboratuvarda karaciğer üretilebileceği mesajını verdiği belirtildi.
Parkinson için umut
Benzer biçimde vücudun yapı taşı olarak kabul edilen kök hücrelerden, Stem Cell), (beyin için gerekli olan sinir hücrelerinin elde edilebileceği açıklandı. Dr. Ron McKay, farelerde uygulanan çalışmanın, Parkinson gibi beyin hastalıkları için umut verdiğini söyledi.
Yapay hücre
Değişik dokuların tamirlerinde kullanılmak üzere, insan hücrelerinin yapay yollarla elde edilmesine yönelik çalışmalar da sürdü.
ABD'li bilim adamları, insan hücrelerini yapay olarak elde etmeyi başardıklarını iddia ettiler. Ohio Üniversitesi araştırmacıları, insan hücrelerinin yapay gelişmelerini, büyümelerini ve hatta bölünmelerini sağlayan bir "ortam" geliştirdiklerini açıkladılar.
Bilim adamları deri parçası ve diş eti hücreleriyle kemik üretmeyi başardı.
Ölümcül bir bakteri olan Enterokokus Faecicum'un gen haritası da çıkarıldı. Böylece, bakterinin hastaya zarar vermesini önleyici bir tedavi ve aşı geliştirilebileceği ileri sürüldü.
Kanser aşısı
Kanser hücrelerini yok ettiği öne sürülen aşı bulundu. Kaliforniya Üniversitesi'nden yapılan bir açıklama da insan hücrelerinde bulunan telomerase enzimine karşı geliştirilen bir aşının, bağışıklık sistemini harekete geçirerek, kanser hücrelerini yok ettiği öne sürüldü.
Dr. Pamukçu'nun başarısı
Türkiyeli doktor Rıfat Pamukçu, "meme kanserinden sonra, prostat kanserinde de kanserli hücreleri sağlam dokulara zarar vermeden öldüren bir ilaç elde ettiğini" açıkladı.
Dr. Pamukçu, ilaç patenti için ABD Federal Gıda ve İlaç Dairesi'ne (FDA) müracaat etti.
Yumurtalık kanseri için Topocetan-Hycamtin adlı ilaç da ABD'de onaylandı. İlk kez ABD'de bir ilacın 5 ay gibi kısa bir zamanda onaylandığı açıklandı.
AIDS aşısı
Wisconsin Üniversitesi bilim adamları, maymunlar üstünde yaptıkları araştırmalarda, AIDS virüsünün ilk dört hafta T hücrelerinin öldürücü etkisinde kaldığını, daha sonra şekil değiştirerek enfeksiyona yol açtıklarını saptadı.
Yeni buluşun, HIV aşısının hedefini belirlediğine dikkati çeken araştırmacılar, aşının T hücrelerini enfeksiyondan önce virüse karşı ikna ederek uyarması halinde, virüsün sonradan T hücrelerinin öldürücü etkisinden kaçmasının önlenebileceğini belirttiler.
Bilim adamları, HIV enfeksiyonu ve AIDS tedavisinde çok önemli bir aşama olarak kabul edilen üçlü ilaç tedavisinin (HAART), daha geliştirilmiş şekliyle vücudun bağışıklık sistemini güçlendirdiğini saptadılar.
HIV virüsünün sağlıklı insanlara bulaşmasını önleyeceği düşünülen DNA aşısının denemeleri de, ABD'de başladı.
Kalp hastalıkları
İnsanların ömürleri uzadıkça, kalp hastalıkları da başta gelen sağlık sorunları olma durumunu pekiştiriyor. Doğal olarak, bu alandaki araştırmalar da sürekli artıyor. Bu bağlamda Amerikalı bilim adamları, krizden sonra hasar gören dokuları tedavi etmek için, yeni kalp damarları üretme çalışmalarına başladı.
Kalp damarı üretimi ve tamiri
Biomedical-Nanotechnology World 2000 Konferansı'nda, insan vücudundaki bazı hücrelerin kullanılmasıyla kalpte yeni damarcıkların üretilebileceği kaydedildi.
Kalp hastalarının vücutlarından alınan hücrelerin, hasarlı kalbe nakledilmesiyle, kalp dokusunun tamir edilebileceği de ortaya kondu.
Kalp pompası
Kalp ameliyatlarına alternatif olacak bir kalp pompası da ABD'de 52 yaşındaki bir kadına takıldı. Tıpta devrim kabul edilen cihaz, kadının kalbine muntazaman kan pompalıyor ve kalp atışlarını kontrol ediyor.
Kalbin damar hastalıklarının oluşmasında rol oynayan kolesterolü dengeleyici bir ilaçla ilgili gelişmeler kamuoyuna duyuruldu.
Howard Hughes Tıp Enstitüsü bilim adamlarından David J. Mangelsrdorf ve arkadaşları, LG268 adındaki ilacı, farelerde deneyerek, vücudun kolesterolü biriktirme yeteneğini yok ettiklerini ileri sürdüler. İlaç, vücuttaki kolesterol oranını dengeleyen LXR ve FXR reseptörlerini hedefleyerek, vücuda giren kolesterolün hiç emilmemesini sağlıyor. İlacın insanlarda denenmesi için uzun zamana ihtiyaç olduğu kaydedildi.
Enfeksiyonlara aşı
ABD'li bilim adamları, DNA'dan gerçekleştirdikleri grip aşısının, farelerde bağışıklık sistemini güçlendirerek, hastalığı yendiğini saptadıklarını ileri sürdüler. Emory Üniversitesi Aşı Araştırma Merkezi bilim adamları tarafından gerçekleştirilen aşının, HIV dahil tüm virütik hastalıklarda etkili olabileceği açıklandı.
Bilim adamları, Hepatit C virüsünü laboratuvarda kültür olarak çoğaltmayı başardılar. Böylece süratle çoğaltılabilecek Hepatit C virüsleri üzerinde genetik araştırmalar yapabileceklerine değinen araştırmacılar, Hepatit C için daha etkili yeni ilaçların yapılabileceğine işaret etti.
Enfeksiyonların yok edilmesinde en büyük tedavi seçeneğini oluşturan antibiyotiklerle ilgili çalışmalar da sürüyor. ABD'nin Wisconsin Üniversitesi bilim adamları, sentetik moleküllerden yeni bir antibiyotik geliştirdiklerini kaydettiler. Antibiyotiğin yan etkisinin az, bakterilere karşı direncinin fazla olduğu açıklandı.
Tıp teknolojisi:Kırıklara macun
Kırık tedavisinde yenilik yaratabilecek bu gelişmeyle, kemik kırıklarında alçı, metal çivi ve metal parçalara alternatif olacak yeni bir madde bulunduğu açıklandı. Kırıklarda iyileşmeyi çabuklaştıran ve ameliyatı ortadan kaldıran maddenin, macun halinde bir polimer olduğu belirtildi.