22. Ağır Ceza'da Bir Kürtçe Savunma Hikayesi
Haberin İngilizcesi için tıklayın
Kapatılan Özgür Gündem Gazetesi’nde gazeteci Tuğrul Eryılmaz’ın nöbetçi genel yayın yönetmenliği yaptığı gün gazetede yazıları yayınlanan Levent Döndü ve Zeki Kayar da 20 Ekim’de görülen duruşmanın sanıklarıydı.
Levent Döndü Çağlayan’daki İstanbul Adliyesi 22. Ağır Ceza Mahkemesi'nde görülen davanın duruşmasına katılmadı.
Kayar ise duruşmaya tutuklu bulunduğu Bandırma 1 No’lu T Tipi Cezaevi’nden Ses ve Görüntü Bilişim Sistemi (SEGBİS) ile bağlanarak Kürtçe savunma yapmak istediğini beyan etti.
Kayar'ın bu talebi üzerine Mahkeme Başkanı Fikret Demir "Neden Kürtçe savunma yapmak istiyorsun" diye sordu. Bu soru Mahkemenin Kayar'ın yargılanmasına neden olan yazının içeriğine vakıf olmadığını gösterdi.
Çevirmenin var mı diye soruldu
Kürtçe savunma yapmak istediğini söyleyen Kayar'a Mahkeme Başkanı Demir, bu talebini daha önceden neden iletmediğnii sordu. Ardından Kayar’a çevirmeni varsa getirmesini söyledi.
Kayar yanıt olarak çevirmen getirmeyi düşünemediğini, gerekiyorsa hapishanedeki bir arkadaşından yardım alabileceğini söyledi. Mahkeme Başkanı Demir ise o kadar bekleyemeyeceklerini ve kendisinin bir çevirmen çağıracağını söyledi.
Kayar, Başkan Demir'in tercüman parasını da kendisininin ödemesi gerektiğini söylemesi üzerine, ödemeyeceğini, 25 yıldır cezaevinde bulunan biri olarak parasının da olmadığını söyledi.
Çevirmen salona geldi fakat Kayar kendi çağıracağı kişinin onu daha iyi anlatacağını belirterek mahkemenin çağırdığı çevirmeni reddetti. Bu sırada Mahkeme Başkanı Demir şöyle konuştu:
“Kendini kaç dakikadır ne güzel Türkçe konuşarak anlatıyorsun. Neden Kürtçe savunma yapıyorsun? Sonuçta devlet bu hakkı vermiş ama kendini ifade edemeyenler için vermiş.”
Kayar “Kürtçenin özerk bir dil ve eğitim dili olmasını istiyorum, zaten Kürtçe eğitimi hakkında yazı yazdığım için yargılanıyorum” sözleriyle yanıt verdi. Mahkeme Başkanı Demir bu ifadelerin de tutanağa geçilmesini istedi.
Kayar çevirmeni gelince savunmasına başladı. Özgür Gündem’de Eryılmaz’ın nöbetçi olduğu gün yayınlanan yazısı üzerinden direkt konuşmasa da yazısını dolaylı olarak savundu:
“Ben bu sözleri bölücülük olsun diye söylemiyorum. 25 yıldır cezaevinde yatıyorum, benim propagandaya ihtiyacım yok. Bütün diller gibi Kürtçe de özerk bir dil olmalıdır ve devlet bunu desteklemelidir. Kürtçe konuşanlar da Türkiye vatandaşlarıyla aynı hakka sahiptir. Diller de eşit olmalıdır.”
Mahkeme Başkanı, çevirmene "çevirinin çok uzun olduğunu, Kayar'ın o kadar uzun konuşmadığını" söyleyince, Kayar "aynen söylediklerimi çevirdi" diyerek duruma açıklık getirdi.
Kayar Kürtçe hakkında yazdığı için yargılanıyor
Zeki Kayar 25 yıldır tutuklu bulunduğu cezaevlerinden Özgür Gündem’de mahpuslar için açılan köşeye yazılar gönderiyordu. Eryılmaz’ın nöbetçi yayın yönetmenliği yaptığı gün gazetede “Yeni Gelenlerin Kürtçesi” başlıklı ve hapishaneye yeni giren gençlerin Kürtçe konuşmasını yorumladığı bir yazısı yayınlanmıştı.
25 Ekim 2016’da Yeni Özgür Politika’da yayınlanan başka bir yazısında Kayar özgür Gündem’deki yazısından kendisine soruşturma açıldığını bir tebligatla öğrendiğini ve soruşturmanın amacını şöyle özetliyordu:
“’Siz Kürt de olsanız Kürtçe hakkında birşey demeyeceksiniz. Kürtçe diye bir dil yoktur, ondan bahsetmeyeceksiniz!’ Henüz iddianameyi görmedim ama ben soruşturmadan bunu anladım ve bunu kabul etmem de mümkün değildir.
“Kürtçe anadilimdir. Her yerde ve her zaman ondan bahsetmek, onu gündemleştirmek, mümkünse onu daha fazla öğrenmek ve öğrendiklerimi de herkese öğretmek kendim için insani, ahlaki ve devrimci bir görev saymaktayım. Ve bu, hiçbir şekilde suç da değildir.” (TP/HK)