"8500 Yıllık Dokunun Yetkisi Siyasi Kadrolara Devredilemez"

TMMOB’a bağlı Mimarlar Odası İstanbul Büyükkent Şubesi, İstanbul Büyükşehir Belediye Meclisi’nin tarihi yarımadada yaklaşık 50 bin binada inşaat izni ve denetiminin Fatih Belediyesi’ne bırakılma kararına tepki gösterdi.

İBB Meclisi aldığı karara göre, Fatih İlçesi ile sınırları örtüşen tarihi yarımadada kentsel arkeolojik sit alanı ve 1., 2., ve 3. derece koruma bölgelerinin tamamında eski eserler dışında kalan tescilli yapılara komşu parsellerdeki yapılar ve tescilsiz yapıların yetkisi belediyeye devredildi.

Yani 10 bin eski esere komşuluk ilişkisi bulunan yaklaşık 50 bin binada yapılacak güçlendirme, bakım ve onarım projeleri, onay için Kültür Varlıkları Koruma Kurulu’na gitmeyecek. Bunun yerine yetki Fatih Belediyesi’nde olacak.

28 Kasım 2016’da Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü, tarihi yarımadadan sorumlu iki koruma kuruluna da ellerindeki dosyaları Fatih Belediye Başkanlığı’na iade etmesi için talimat gönderdi.

"Yetki gaspı"

Mimarlar Odası açıklamasında yetki gaspı olarak nitelendirdiği kararın hukuksuz olduğunu belirtti.

“Şehircilik ve koruma bilimi 8500 yılık tarihsel süreçte oluşmuş dokunun bir bütün olarak ele alınmasını, planlanmasını ve korunmasını emreder. Bu koruma kurallarının, oluşturulacak ulusal ve uluslararası bilim kurulları ile belirlenmesi gerekirken yetkilerin, seçildikleri sürelerle sınırlı yetkilere sahip siyasi kadrolara devri söz konusu olamaz.

“Yine Tarihi Yarımada, Sulukule, Fener-Balat, Ayvansaray, Sur Bostanları gibi alanlarda hukuksuz müdahaleleri ile bilinen bir siyasi iradenin yetkisine bırakılamaz. Bu siyasi irade ki yapmış olduğu basın açıklamasında, dikkatleri arkeolojik ve tarihi sit alanından zemin üzerindeki yapıların siluet etkisine indirgeyerek kamuoyunu yanıltmayı amaçlamaktadır.”

Tarihi yarımada

Tarihi yarımada, 8500 yılık tarihi geçmişi ile üç imparatorluğa başkentlik yapmış “dünya kenti” ve “dünyanın en büyük yaşayan höyüğü” olarak biliniyor.

Bu özellikleri nedeniyle Türkiye Cumhuriyeti hükümetinin başvurusu üzerine 1985 yılından bugüne UNESCO tarafından Dünya Tarihi ve Kültürel Mirası Listesi’nde bulunuyor.

1993 yılından itibaren de yine yeraltı ve yerüstü arkeolojik, tarihi, kültürel zenginliklerini bir bütün olarak koruyabilmek, planlamasını buna uygun şekilde sağlamak amacıyla “tarihi ve arkeolojik kentsel sit alanı” ilan edildi.

Marmaray Projesi kapsamında Yenikapı’da deniz seviyesinin 7 metre altında İstanbul’un MÖ 670’lerde Helenizm dönemi ile başlatılan tarihi, MÖ 6500’lere kadar geriye gitti.

Bugün yer yer yüksekliği binlerce yılda oluşan yaşam katmanları sonucunda 30 metreye varan bir höyük olan tarihi yarımada üzerinde on binlerce tarihi, kültürel yapı ve bu yapıların oluşturduğu bir sosyal dokunun yanı sıra bu alanlarda yeni yapılar da bulunuyor.