99 isimden çağrı: Çayan Demirel'e verilen ceza iptal edilsin

Yüzde 99 engelli belgesel yönetmeni Çayan Demirel hakkında verilen 2 yıl 1 aylık hapis cezasının iptali için 9 kurum ve 99 kişinin imzasıyla çağrı metni yayımlandı.

Ertuğrul Mavioğlu: Kim terörist?

22 Aralık 2023

Demirel'in engeli sebebiyle cezaevinde yaşamını sürdürebilmesinin mümkün olmadığına dikkat çekilen çağrıda, "Çayan Demirel’in cezasının iptal edilmesi insani bir gerekliliktir" denildi.

Ayrıca, çağrı metninde Demirel'in tedavi sürecinin devam ettiğine vurgu yapıldı ve bu durumun tıbbi raporlarla kanıtlı olduğuna da dikkat çekildi.

"Savunma hakkını dahi kullanamadı"

Çağrı şöyle:

*2013 yılında çektiği belgesel filmin gösterime girdikten iki yıl sonra Batman’da açılan davada sürekli değişen heyetlerle 7 yıl süren yargılama sonucunda, yüzde 99 sürekli engelli olan yönetmen Çayan Demirel’e hükmün geri bırakılmasına olanak tanınmayarak verilen 2 yıl 1 aylık hapis cezası istinaf sürecindedir. Mesleğini yaparken ifade özgürlüğünü kullanan Sinemacı Çayan Demirel bu hükümden dolayı hapse girme tehlikesiyle yüz yüzedir.

*Belgesel gösterime girmeden, montajından hemen sonra sağlığı kalıcı olarak bozulan, olay tarihinde 38 yaşındaki Çayan Demirel, dava açıldığında ifadesi alınacak durumda değildi. Sağlık raporları sunulmasına rağmen, durumu dikkate alınmadan Batman’da dava açılmıştır. Çayan Demirel ağır sağlık sorununa rağmen yine de İstanbul’dan Batman’a giderek iki kez mahkemeye katılmıştır.

*Mahkeme Çayan'ın hastalığını dikkate almadığı gibi, filmin gösterimi sırasında yoğun bakımda olduğu gerçeğinin de görmek istemedi. Kararda, Batman'daki gösterim nedeniyle "basın yoluyla propaganda" artırımına da gidildi. Bu çerçevede Çayan Demirel’e verilen ceza da yüzde 50 oranında yükseltilmiş olduğundan, tecil yolu da kapatılmıştır. Ancak, iddianamenin fikir ve sanat özgürlüğüne aleni aykırılığı bir yana beyninde oluşan ağır hasar nedeniyle konuşma güçlüğü de çeken yönetmen Çayan Demirel, bu iddianame ile kendisine yöneltilen suçlamalara karşı savunma hakkını dahi kullanamamıştır.

*Görme merkezinde oluşan hasardan dolayı gözleri de görmeyen Çayan Demirel’in, birçok fiziki engeli var, ince motor hareketleri zayıf, sadece sağ elini biraz kullanabiliyor, tek başına yemek yiyemiyor, tuvalete gidemiyor, banyo yapamıyor. Bütün bunları aile bireylerinin yardımıyla yapabilmektedir. Ayrıca hastanede tedavisi devam ediyor. Yaşamını sürdürebilmek için profesyonel sağlık yardımı alması gereken Çayan Demirel'in cezaevi şartlarında yaşayamayacağı tıbbi raporlarla kesin bir durumdur.

*Evrensel insani değerler göz önünde bulundurulduğunda: Yüzde 99 kalıcı engeliyle Çayan Demirel'in cezaevinde yaşamını tek başına sürdürebilmesi mümkün değildir. Sağlık durumu dikkate alınarak Çayan Demirel’in cezasının iptal edilmesi insani bir gerekliliktir! Bütün kamuoyunu duyarlı olmaya davet ediyoruz."

Çağrı metninde imzası bulunan isimler:

A.Serdar Koçman, Abdullah Demirbaş, Ahmet Önal, Ahmet Uçar, Akın Atauz, Akın Birdal, Ali Baran Dersim, Ali Ekber Kaypakkaya, Amele Can, Ankara Düşünceye Özgürlük Girişimi, Aris Nalcı, Attila Tuygan, Avrupa Sürgünler Meclisi, Ayşe Hür, Ayşe Yumli, Aziz Tunç, Babür Pınar, Baskın Oran, Berk Özdemir, Berker Özağaç, Canan L. Kaplan, Cengiz Aktar, Ceren Gündoğan, Denis-Dion Dreisbusch Deniz Yıldızı Kadın Dayanışma Derneği, Diyalog Grubu Doğan Bermek, Doğan Özgüden, Düşünce Suçuna Karşı Girişim, Enver Enli, Erdoğan Kahyaoğlu, Eren Keskin, Ergun Babahan, Ergün Ortak, Ertuğrul Mavioğlu, Esra Koç, Esra Mungan, Ezeli Doğanay, Fatin Kanat, Fatma Töre, Fazıl Ahmet Tamer, Fırat Ateşoğulları, Fikret Başkaya, Fusun Erdoğan, Gençay Gürsoy, Gülizar Kılıç, Gün Zileli, Gürhan Ertür, Hacer Koçak, Hakan Türkmen, Hakkı Özdemir, Halil Savda, Hanife Örs, Hicri İzgören, Hilmi Toy, Hüseyin Alataş, Hüseyin Berkan, Hüseyin Habip Taşkın, Hüseyin Şenol, İbrahim Betil, İnci Tuğsavul, İnsan Hakları ve Dayanışma Derneği, İrfan Aktan, İsmail Aktaş, İsmail Beşikçi, İsmail Cem Özkan, İsmail Çoban, Korkut Akın, Kuvvet Lordoğlu, Leman Stehn, Mahmut Konuk, Mahmut Uzun, Mehmet Yusufoğlu, Meryem Güneş, Mihail Vasiliadis, Mustafa Diyar Demirsoy, Mustafa Erdemli, Mustafa Şener, Nabi Kırman, Nazar Büyüm, Nejla Okyay, Nurten Kırmızıgül, Özgür Başkaya, Özgür Tiyatro, Pervin Erbil, Ragıp Zarakolu, Ramazan Gezgin, Rauf Uluç, Sait Çetinoğlu, Selo Uğurel, Sema Vural, Sibel Özbudun, Şahin Çokbilir, Şanar Yurdatapan, Şevket Karakuş, Şiar Rişvanoğlu, Şükriye Ercan, Temel Demirer, Ümit Kardan, Xeta Sor, Yaşar Othan, Yıldız Aydın, Yılmaz Demir, Yurttaş Girişimi, Zeynep Tozduman.

Ne olmuştu?

Gazeteci Ertuğrul Mavioğlu ile yönetmen Çayan Demirel'in yönettiği, yapımcılığını Ayşe Çetinbaş'ın üstlendiği 92 dakikalık Bir Gerilla Belgeseli: BAKUR (Kuzey) belgeseli 21 Mart 2013 Diyarbakır Newroz'unda PKK lideri Abdullah Öcalan'ın PKK'ye geri çekilme çağrısıyla başlıyor. 2013 yılında başlayan belgesel hazırlıkları iki yıl sürdü ve 2015 yılında seyirciyle buluştu.

Belgesel 34. İstanbul Film Festivali'nde yarışma dışı kategorisinde gösterilecekti.

Ancak İstanbul Kültür Sanat Vakfı (İKSV), belgeselin gösterimini iptal etti, gerekçe olarak Kültür ve Turizm Bakanlığının 11 Nisan'da gönderdiği "kayıt tescil belgesi" konusundaki uyarı yazısını gösterdi.

İKSV sansürüyle iptal edilen gösterim tarihinde izleyiciler Atlas Sineması önünde toplandı, daha sonra film gösterimi yerine forum yapıldı.

Salondaki forumun ardından Cezayir Toplantı Salonu'nda sinemacılar ortak bir toplantı düzenledi ve "Nefesim Kesilene Kadar" ve "Homo Politicus" ekipleri boykot kararını uyguladı.

Belgeselin gösteriminden iki yıl sonra, filmin iki yönetmeni Ertuğrul Mavioğlu ve Çayan Demirel ile Batman'daki film gösteriminden sorumlu Dicle Anter'e "örgüt propagandası" suçlamasıyla dava açıldı.