AB Komisyonu, Belarus'a yaptırımları genişletmeyi planlıyor
* Fotoğraf: AA
Haberin İngilizcesi için tıklayın
Avrupa Birliği (AB) Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, dün ABD Başkanı Joe Biden ile yaptığı görüşmenin ardından Beyaz Saray bahçesinde gazetecilere açıklamalarda bulundu.
Von der Leyen, toplantıda, Polonya ile Belarus arasında yaşanan mülteci krizinin de gündeme geldiğini belirterek, AB’nin Belarus’a yönelik yaptırımları genişleteceğini ve bu yaptırımların hem kişilere hem de kuruluşlara yönelik olacağını kaydetti.
Belarus'un politikasının "otoriter bir rejimin demokratik komşularını istikrarsızlaştırmak için yaptığı hibrit bir saldırı" olduğunu belirten Başkan, Belarus'a mülteci taşınmasına aracılık yapan havayollarına da yaptırım uygulanmasının gündeme geldiğini söyledi.
BM'den iki ülkeye krizi çözme çağrısı
Konuya ilişkin yazılı açıklama yapan Birleşmiş Milletler (BM) İnsan Hakları Yüksek Komiseri Michelle Bachelet ise Belarus-Polonya sınırında dondurucu soğukta çok sayıda mültecinin çaresiz durumda kalmaya devam etmesinden dehşete düştüğünü belirterek, ilgili devletleri sorunun çözümü için acil adımlar atmaya çağırdı.
Bachelet, her iki ülkeden sınıra askerlerin konuşlandırılması ve kışkırtıcı söylemlerde bulunulmasının Avrupa’ya göçme arayışındaki kişilerin durumunu daha da kötüleştireceği uyarısında bulundu.
Devletlerin ortak sınırlarında mahsur kalan herkesin hayatını ve onurunu korumak için birlikte çalışması gerektiğini vurgulayan Bachelet, ayrıca sivil toplum kuruluşları, gazeteciler ve avukatlara sınır bölgesine geçmeleri için acil erişim izni verilmesini istedi.
İsim vermeden Polonya ve Belarus'a uluslararası insan hakları hukuku ve mülteci hukuku kapsamındaki yükümlülüklerini hatırlatan Bachelet, sınırdaki tahammül edilemez durumu hafifletmek ve çözmek için acil adımlar atılması çağrısı yaptı.
Bachelet, devletlerin yaşam hakkını korumakla yükümlü olduğuna vurgu yaparak, "Bu (sınırdaki) yüzlerce erkek, kadın ve çocuk, yeterli barınak, yiyecek, su ve tıbbi bakım olmadan dondurucu havada bir gece daha geçirmeye zorlanmamalıdır” ifadesini kullandı.
Rusya’dan kınama
Öte yandan, Belarus'un müttefiki olan ve Rusya-Belarus Birlik Devleti kapsamında Belarus'la derin ilişkilere sahip olan Rusya, AB'nin Belarus'a daha fazla yaptırım uygulama kararını kınadı.
Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, "Avrupalıların kendilerini tehlikeli bir çıkmaza sokmayacağını umduklarını" söyledi.
Reuters, Polonya - Belarus sınırındaki krizin büyümesinin ardından Rusya'nın nükleer bomba taşıma kapasitesine sahip iki savaş uçağını Belarus hava sahasına gönderdiğini yazdı.
Belarus'un Mayıs ayında Yunanistan'dan Litvanya'ya gitmekte olan bir uçağı bomba ihbarıyla indirdikten sonra muhalif gazeteci Roman Protaseviç'i gözaltına almasının ardından AB, Belarus’a yönelik yaptırımlarını artırmıştı.
Reuters'a göre AB'nin 27 üyesinin büyükelçileri, göçmen krizinin ardından Belarus'a yönelik yaptırımları daha da artırma konusunda uzlaştı. Yeni yaptırımların aralarında Belarus Dışişleri Bakanı Vladimir Makey'in de bulunduğu 30 kişiyi ve Belarus'un ulusal havayolunu etkileyeceği belirtiliyor.
Polonya – Belarus sınırında ne oluyor?
Belarus'a yasal yollardan giren ancak Avrupa'ya göçme arayışında olan çok sayıda mültecinin Polonya'ya geçmek istemesi, iki ülke sınırında krize yol açtı.
Ajanslar binlerce mültecinin sınır bölgelerinde AB'ye girmeye çalıştığı görüntüler yayınlarken Polonya sınırlarındaki güvenliği arttırdı.
Polonya'nın yanı sıra Letonya ve Litvanya'nın da Belarus'la sınırı bulunuyor. Göçmenlerin bu sınırlardan da AB'ye girerek sığınma istediği belirtiliyor.
Fakat Almanya'ya devam edebilme ihtimali, çoğu göçmenin Polonya'yı seçmesine yol açıyor.
THY meselesi
Devletler havayollarından, yolcuların gideceği ülkeye girmesi için gerekli evraklarının olup olmadığını kontrol etmesini talep ediyor. Fakat Belarus üzerinden AB'ye giren kişilerin geçerli Belarus vizeleri bulunduğu belirtiliyor.
Almanya kamu yayıncısı DW'ye konuşan Iraklı bir turizm acentesi sahibi, ülkedeki Belarus konsolosluğunun vize başvurularını bazı taşeron şirketlere verdiğini ve son dönemde başvuruların çok arttığını söylemişti.
Basında yer alan bazı haberlerde mültecilerin vize, uçuş ve kaçakçılar tarafından AB sınırlarına götürülmek için 10 bin dolardan fazla para ödediği yer almıştı. AB Komisyonu Başkanı Von der Leyen de iki gün önce yaptığı bir açıklamada havayollarına yaptırımların gözden geçirildiğini söylemişti.
Von der Leyen'in iki gün önceki açıklamasının ardından Almanya basınında çıkan bazı haberlerde göçmenlerin kullandığı havayollarından birinin de Türk Hava Yolları (THY) olduğu ve THY'nin yaptırımla karşılaşmasının mümkün olduğu yer almıştı.
TIKLAYIN - Belarus-Polonya mülteci gerilimi: THY iddiaları
Bunun üzerine bir açıklama yapan THY, uçuşların tüm güvenlik önlemlerine uygun bir şekilde gerçekleştirildiğini ve her zaman uluslararası otoritelerin kurallarına uyduklarını belirtmişti. Açıklamada "Medyada yer alan suçlamaların hiçbir temeli yoktur" ifadeleri yer almıştı.
Karşılıklı iddialar
Belarus, Polonya'yı Avrupa'ya göçme arayışındaki kişilere insani muamele göstermemekle, Polonya yönetimi ise Belarus'u bu kişileri siyasi araç olarak kullanmakla suçluyor.
AB Konseyi Başkanı Charles Michel konuyla ilgili açıklamasında, Avrupa Birliği'nin bu krize ortak bir yanıt vermesi gerektiğini söyledi, "Belarus'un bir silah olarak kullandığı göçmenler zor duruma düşüyor" ifadelerini kullandı.
Belarus polisi ise Polonya askerlerinin sınırdaki mültecilere saldırdığı ve yaraladığını öne süren fotoğraflar ve videolar yayınladı.
- NOT: Mültecilerin çoğu genç erkekler, ancak aralarında Orta Doğu ve Asya'dan gelen kadın ve çocuklar da var. Belarus'un hemen içindeki çadırlarda kalıyorlar. Bir yanda Polonyalı muhafızlar, diğer yanda Belarus muhafızları arasında sıkışıp kaldılar. Hava sıcaklığı geceleri -7'lere düştü ve son haftalarda bazı mülteciler soğuktan donarak öldü.
(TP)
* Kaynak: BBC, Evrensel, AA