AİHM’den “Gömme Hakkı” Kararı

Ailesinin Siirt’e gömmek istediği iki cenazenin belediye çalışanlarınca Eruh’ta gizlice gömülmesi üzerine Avrupa İnsan Hakları Mahkemesine yapılan başvuru sonuçlandı.

AİHM bugün açıkladığı kararıyla, cenazelerin aileye verilmemesinin ve ailenin istediği şekilde ve istediği yere defnedememesinin hak ihlali olduğunu belirtti.

Türkiye, cenazelerine el konulan ve habersizce bir mezarlığa defnedilen iki aileye 10’ar bin Euro manevi tazminat ile 3 bin Euro mahkeme masrafı ödeyecek.

Ailelerine haber vermeden defnedildiler

Gülbahar Özer’in 25 yaşındaki çocuğu ile kardeşi Yusuf Özer’in 15 yaşındaki çocuğu, Ocak 2005’teki bir çatışmada askerlerce öldürüldü.

Özer kardeşler, çocuklarının cenazesini memleketleri Siirt’e getirmek için dört gün uğraştı. Ancak yolda askerlerce durduruldular ve cenazelere Valilik emriyle el konuldu.

Valilik, iki cenazenin Siirt mezarlığına defnedilmesi sırasında karışıklık çıkabileceğini” ileri sürerek cenazelere el konulması emrini vermişti.

Yusuf Özer Valiliğe resmi başvuru yaparak cenazenin Batman’a gömülmesi için izin verilmesini talep etti, bu talebi de reddedildi.

İki cenaze, belediye çalışanlarınca, Siirt, Eruh’taki bir mezarlığa sabaha karşı, hiçbir tören yapılmadan ve ailelere haber verilmeden gömüldü.

Mahkemeden ret: “Cenazede eylem yapılabilir”

Aileleri, idare mahkemesine başvurarak cenazelerin gömüldükleri yerden alınıp istedikleri başka bir mezarlığa gömülmesi için izin verilmesini talep etti. Mahkeme ailenin talebini reddetti. Danıştay da ailenin bu karara itirazını reddetti.

Mahkemenin Mart 2009 tarihli ret gerekçesinde, “Siirt Mezarlığında PKK’lilerin gömüldüğü bölüme cenazelerin getirilmesinin ardından insanların toplanabileceği ve olayların/eylemlerin başlayabileceği” ifade edildi.

AİHM: Yetkililerin kararı, amaçla orantısız

Gülbahar ve Yusuf Özer, çocuklarını istedikleri yere istedikleri şekilde defnedemedikleri için 17 Eylül 2009’da AİHM’e başvurdu.

AİHM kararını bugün açıkladı, ailelerin cenazelerini istediği mezarlığa gömmesinin yetkililerce engellenmesiyle, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nde 8. maddesinde düzenlenen “özel hayat ve aile hayatına müdahale” olduğuna karar verdi.

Kararda, yetkililerce kamu düzenini korumak adına alındığı belirtilen önlemlerin, bu amaçla orantılı olmadığı ifade edildi:

“Yetkililer, amaçları doğrultusunda daha az zarara sebep olacak alternatif bir önlem alabilirdi. En makul alternatif, Özer kardeşlerin, çocuklarını Siirt yerine Batman’a götürme talebinin kabulü olabilirdi. En azından cenazelerin Eruh’a gömülmesi sırasında ailelerine haber verilebilir ya da defin işlemi bir süreliğine ertelenebilirdi.”

AİHM, “ailelerin özel ve aile hayatının gizliliği” ile kamu güvenliği arasında bir denge kurulabileceğini ifade etti. (AS)