AİHM İfade Özgürlüğünün Sınırını Gösterdi

Türkiye'yi özgür ifade yollarını tıkadığı gerekçesiyle sıklıkla mahkum eden Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM), "Yedinci Gündem" gazetesi yazı işleri müdürü Hünkar Demirel'in açtığı davada ifade özgürlüğü hakkının kısıtlanmadığı kararı aldı.

AİHM, "Biri sizi öldürmek istese ona karşı meşru müdafaa hakkınızı kullanırdınız" ve "Eğer dünya bizi ortadan kaldırmak için birleşiyorsa, meşru müdafaa hakkımızı kullanırız" şeklindeki sözleri için, "Şiddet kullanımına teşvik ediyor" dedi.

"PKK'ye bağlamsal açıklama getirmek, şiddeti aklar"

Temmuz 2001'de haftalık gazetede yayımlanan ve "örgüt üyeliğinin nedenlerini" inceleyen bir yazı nedeniyle Demirel, Haziran 2002'de 3 yıl 9 ay hapse mahkum olmuştu.

"Terör propagandası yaparak örgüte yardım ve yataklık ettiği" gerekçesiyle suçlu bulunan ve hapis cezası sonunda paraya çevrilen Hünkar Demirel, adil yargılanmadığı, ifade özgürlüğü kısıtlandığı ve mülkiyet hakkı ihlal edildiği gerekçeleriyle AİHM'e başvurmuştu.

Yazıda "PKK isyanının meşruluğu"nun kanıtlanmaya çalışıldığını bildiren AİHM, yazıyla PKK'nin varlığına konjonktürel açıklama getirmenin onun şiddet içeren veya "keyfi" eylemlerini de akladığını, kendisinin dikkate aldığı temel unsurunsa yazıda "şiddet kullanımını teşvik eden bir içerik bulunup bulunmadığı" olduğunu duyurdu.

Devlet Güvenlik Mahkemesi'nde (DGM) yapılan yargılama nedeniyle adil yargılamaya kuşku düştüğüne oybirliğiyle işaret eden AİHM, izlenen meşru hedefe göre Demirel'e mahkemenin verdiği cezanın orantısız olmadığını açıkladı. Türkiye, Demirel'e mahkeme gideri karşılığında bin avro ödeyecek.

Üç davadan Türkiye yine mahkum

Aynı gün (14 Haziran) AİHM, 10. maddenin ihlal edildiği gerekçesiyle yapılan üç ayrı başvurudaysa Türkiye'yi toplam 5 bin 250 avro (9 bin 180 YTL) tazminata mahkum etti.

"Yeniden Özgür Gündem" gazetesi yazı işleri müdürü Mehmet Çolak, gazetenin Olağanüstü Hal (OHAL) Bölgesi'ne Eylül 2002'de sokulması ve dağıtılmasının yasaklanmasını ve işlemin yargı denetimine kapalı olmasını AİHM'e taşımıştı.

Mehmet Selim Okçuoğlu ise, Halkın Demokrasi Partisi'nin (HADEP) bülteninde "Yöneticilerimiz Hakkında Sürdürülen Dava Üzerine" başlıklı bir yazı nedeniyle AİHM'e başvurmuştu.

Okçuoğlu'nu, DGM Eylül 1998'de aldığı bir kararla, 1 yıl hapis ve para cezasına mahkum etti. Mahkeme, "bölücülük propagandası" ve "kin ve düşmanlığa tahrik" iddialarıyla Okçuoğlu'nu suçlu bulmuştu.

"Kürt Sorunu ya da Tam Hak Eşitliği Mücadelesi" başlıklı bir makale nedeniyle DGM'de yargılanan ve Şubat 2000'de "kin ve düşmanlığa tahrik" iddiasıyla cezalandırılan "Yeni Evrensel" gazetesi yazı işleri müdürü Tuncay Seyman ve sahibi Fevzi Saygılı da açtıkları AİHM davasını kazandı. (EÖ/EÜ)