AİHM Kadın Hakimin Başvurusunu Reddetti

Haberin İngilizcesi için tıklayın

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) görevden ihraç edilen hakim Kadriye Çatal’ın başvurusunu reddetti.

AİHM’in bugünkü kararında, Çatal’ın başvurusunun “iç hukuk yolları tüketilmediği için” reddedildiği açıklandı.

Gerekçe: OHAL Komisyonu KHK'sı

Kararda, Resmi Gazete’de 23 Ocak 2017’de yayınlanan dört Kanun Hükmünde Kararname’den (KHK) biriyle, Olağanüstü Hal (OHAL) işlemlerinin incelenmesi için komisyon kurulduğu hatırlatıldı.

685 sayılı KHK’nın tam adı “Olağanüstü Hal İşlemleri İnceleme Komisyonu Kurulması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname” olarak belirlenmişti.

AİHM, kendilerine başvuru yapılmadan önce idare mahkemesine, ardından Anayasa Mahkemesine bireysel başvuru yapılabileceğini ifade etti.

OHAL Komisyonu henüz çalışmaya başlamadı ve başvuruları ne zaman değerlendirmeye başlayacağı açıklanmadı.

TIKLAYIN - KHK’LARA İTİRAZLARI DEĞERLENDİRECEK OHAL KOMİSYONU KURULDU

Altıparmak: Amaç, zaman kazanmak

Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi İnsan Hakları Merkezi'nde öğretim üyesi Ydr. Doç. Dr. Kerem Altıparmak, bianet’e yazdığı “OHAL Komisyonu Etkili Bir Hukuk Yolu mu?” başlıklı yazısında, komisyonla ilgili şu değerlendirmeyi yapmıştı:

TIKLAYIN - OHAL KOMİSYONU ETKİLİ BİR HUKUK YOLU MU?

“685 Sayılı KHK ile kurulan Olağanüstü Hal İşlemleri İnceleme Komisyonu (OHAL Komisyonu), hem Venedik Komisyonu tarafından öngörülen ölçütlerin hem de AİHM içtihatlarında öngörülen standartların çok uzağındadır. Düzenlemenin tek amacının zaman kazanmak ve Strazburg yolunu uzatmak olduğu açıktır.”

Darbe girişiminden sonra ilk KHK ile açığa alındı

Kadriye Çatal, Ankara’da Ceza Muhakemeleri Kanunu’nun 250. maddesiyle yetkili mahkemelerinin tek kadın üyesiydi.

3 Nisan 2014’teki Hâkimler ve Sacvılar Yüksek Kurulu’nun (HSYK), kapatılan Terörle Mücadele Kanunu (TMK) mahkemelerinde görev yapan hakimlere ilişkin yetki kararnamesiyle, Ankara 11. İş Mahkemesine atandı. Bu mahkemede görev yaptığı sırada, 9 Aralık 2014’te, Ankara Valiliği'nin Yargıçlar Sendikası’nın kapatılması için yaptığı başvurunun reddedilmesine karar vermişti.

15 Temmuz darbe girişiminin ardından HSYK 2. Dairesince 16 Temmuz 2016’da açığa alındı.

Dört gün gözaltında kaldı

Çatal, 23 Temmuz 2016’da Resmi Gazete’de yayınlanan 667 sayılı KHK’nın şu maddesine dayanılarak meslekten çıkarıldı:

“Terör örgütlerine veya Milli Güvenlik Kurulunca Devletin milli güvenliğine karşı faaliyette bulunduğuna karar verilen yapı, oluşum veya gruplara üyeliği, mensubiyeti veya iltisakı yahut bunlarla irtibatı olduğu değerlendirilen … hâkim ve savcılar hakkında Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu Genel Kurulunca … meslekte kalmalarının uygun olmadığına ve meslekten çıkarılmalarına karar verilir. Görevlerine son verilenlerin silah ruhsatları ve hususi damgalı pasaportları iptal edilir ve bu kişiler oturdukları kamu konutlarından veya vakıf lojmanlarından onbeş gün içinde tahliye edilir.”

Çatal aynı gün “FETÖ/PDY” (Fethullahçı Terör Örgütü/Paralel Devlet Yapılanması) bağlantısı şüphesiyle gözaltına alındı. 16 Temmuz 2016’da 2 bin 745 adli, idari hakim ve savcı hakkında gözaltı kararı çıkmıştı.

Kadriye Çatal, dört gün gözaltında kaldıktan sonra 20 Temmuz 2016’da serbest bırakıldı.

“OHAL’de etkin itiraz yolu olmaması”

HSYK’nın 24 Ağustos 2016 tarihli kararnamesiyle meslekten ihraç edildiği duyuruldu. Çatal’ın bu karara yaptığı itiraz da 29 Kasım 2016’da reddedilince 5 Aralık 2016’da AİHM’e başvurdu.

Başvurusunda, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin adil yargılamayı düzenleyen 6. maddesi ile etkin soruşturma hakkını içeren 13. maddesinin ihlal edildiğini belirtti. Ayrıca, “kanunsuz ceza olmaz” maddesinin, “özel yaşama saygı hakkının” ve ayrımcılık yasağının da ihlal edildiğini ifade etti.

Çatal, Türkiye’deki OHAL sebebiyle etkili itiraz yollarının kapalı olduğunu da başvurusunda belirtti.

Ancak AİHM bugünkü kararıyla, Çatal’ın iç hukuk yollarını tüketmediğine karar vererek başvurusunu reddetti. (AS)