"Arada Kalan Türkiye Kafkasya'yı Silahlandırmaktan Uzak Durmalı"
Prof. Dr. Erol Taymaz, Rusya'nın Abhazya ve Güney Osetya'nın bağımsızlıklarını tanımasının ardından Kafkasya'daki yeni durumu ve Türkiye'nin dış politika olanaklarını değerlendirdi.
Taymaz'a göre, Kafkasya'da silahlanma yarışının yeniden başlaması, bölgedeki bütün ülkelerin istikrarsızlaşması demek ve halkların zararına. Taymaz'ın bazı saptamaları şöyle.
Tanınma donmuş sorunu çözdü: "Özerk cumhuriyetler Abhazya ve G. Osetya'nın bağımsızlığı, Rusya için donmuş bir sorundu. Rusya, iki bölgeyi Gürcistan'la pazarlık kozu olarak kullanıyordu. 90'larda Gürcistan'ın isteğiyle Abhazya'ya uygulanan ambargoya uymuştu. 2006'da Gürcistan'ın Kodor vadisine asker yığmasının ardından Rusya Abhazya sınır kapısını açtı, iki bölgede yaşayanlara çifte vatandaşlık hakkı tanıdı. Gürcistan'ın NATO'ya girmemesinin kesinleşmesi halinde, Rusya'nın Abhazya ve G. Osetya'nın Gürcistan'la birleşmesini kabul edebileceği konuşulanlar arasındaydı. Şimdi bu donmuş sorun çözülmüş oldu. Bu Abhazya ve G. Osetya açısından çok önemli."
Tanınma Abhazya ve G. Osetya için ekonomik kalkınma demek: "G. Osetya'nın iki komşusu var: Gürcistan ve Rusya. Abhazya'nınsa Karadeniz'e de kıyısı var. Diğer ülkelerle ilişki kurması daha kolay. Tanınma, iki ülkenin ekonomik kalkınması demek. Abhazya'nın turizm potansiyeli var. 200 bin nüfuslu ülkeye Rusya'dan 1,5 milyon turist geliyor. Başka devletler de tanırsa, iki ülkenin ekonomik canlanması daha büyük boyutlara ulaşacak. Özellikle Abhazya açısından."
Rusya'nın üs kurması: "Rusya'nın Abhazya ve G. Osetya'da askeri üs kurması beklenebilir. SSCB döneminde varolan hava üsleri ve askeri liman yeniden devreye sokulabilir."
Türkiye arada kaldı: "Türkiye'nin ABD'yle de Rusya'yla da ilişkileri iyi. Dolayısıyla şimdi arada kaldı; ikisini de ters düşemez. Bu sadece Türkiye için değil, başta Almanya ve İtalya olmak üzere, Rusya'yla ticaret ortağı olan Avrupa ülkeleri için de geçerli. Bu nedenle Rusya'ya ekonomik ambargo gibi bir girişim telaffuz edilmiyor. Kafkasya İstikrar Paktı önerisi geçerliliğini yitirdi. Rusya'yla Gürcistan arasında diyalog yok."
Yeni bir savaş çok daha büyük boyutlu olur: "Son dönemde bütçesinin yarısından fazlasını silahlanmaya ayıran Gürcistan buna devam edecektir. ABD'nin Gürcistan'ın hava savunmasını güçlendireceğine dair haberler var. Rusya'ysa Gürcistan'ın askeri bir müdahalesine karşı suskun kalmayacağını gösterdi. Bundan sonraki bir çatışma ABD-Rusya arasında olacak demektir ki, bu bütün bölge için felaket demek olur. Son savaşta Rusya boru hatlarına dokunmadı ama, böyle bir çatışmada bölgede boru hattı kalmayabilir."
Silahlandırmadan vazgeçmek: "Türkiye Gürcistan'a askeri yardımı durdurmalı ve bölgede tarafsız bir politika izlemeli. Saakaşvili'nin maceracı politikalar güdebilmesi, arkasında güç hissetmesinden kaynaklanıyordu. Ama insanların hayatlarıyla kumar oynadı. Silah hem kullanana hem de üzerinde kullanılana yıkım getiriyor."
İki tarafa da insani yardım: "Türkiye insani yardımı hem Gürcistan'a hem de G. Osetya'ya yapmalı. Gürcistan üzerinden yapılan yardımların çoğunun G. Osetya'ya ya da Abhazya'ya ulaşmadığını duyuyoruz."
Abhazya'da bine yakın TC yurttaşı: "Abhazya'da yaşayan bine yakın TC yurttaşı var. Türkiye'nin Abhazya'da konsolosluk kurması onlar için de önemli. Doğrudan ilişkiler yeniden kurulabilir. Trabzon'dan Abhazya'ya gemi seferleri kaldırılmıştı, yeniden başlatılabilir."
Abhazya zaten 15 yıldır devlet: "1931'e kadar ayrı bir devlet olan Abhazya, 15 yıldır devlet olmanın bütün unsurlarını taşıyor. Yasama, yargı, yürütmesi, ordusu var. Seçimlerini yapıyor. Üstelik şimdiki cumhurbaşkanı, Rusya'nın desteklediği aday değildi. Bu özerk cumhuriyetlerin aslında Kosova'dan teknik olarak çok farkı yok. Kosova'yı tanıyıp bu ülkeleri tanımamanın gerekçesi yok gibi. Abhazya ve G. Osetya liderleri de ' Abhazya ve G. Osetya zaten Gürcistan değildir. Biz Gürcistan'ın toprak bütünlüğüne saygılıyız' diyorlardı." (TK/EZÖ)