Aydın Doğan: En Zengin Türk
Mustafa Sönmez'in OM Yayınları tarafından yayımlanan "Gelir Uçurumu" isimli kitabına göre, Aydın Doğan'ın 1998 yılında beyan ettiği gelir, 5 trilyon 604 milyar TL.
Doğan'ın 1998 yılındaki aylık kazancı 467 milyar Türk Lirası ya da o günün dolar kuru ile1 milyon 789 bin dolar .
Medya Patronluğu faktörü
Gazeteci Mustafa Sönmez'in Om Yayınları'ndan çıkan "Gelir Uçurumu" kitabının "Türkiye'nin En Zengin 100 İsmi" bölümünde, medya patronu Aydın Doğan 1998 yılında beyan ettiği gelirle "En Zengin 100 Türk" listesinde ilk sırada yer alıyor.
Dışbank, Ray Sigorta gibi finans kuruluşları, otomotiv pazarlama ve turizm alanında yatırımları olan ve Petrol Ofisi'ni İş Bankası ile birlikte satın alan , enerji sektöründe de çeşitli iştiraklere sahip olan Aydın Doğan'ı izleyen öteki zenginler şöyle:
* Aylık kazancı 1 milyar 694 milyon dolar olan Demir Sabancı
* Kemal Uzan (aylık kazanç: 1 milyon 694 bin dolar)
Sabancı ailesinin genç kuşak isimlerinden Demir, Suzan, Çiğdem, Şevket, Sevil, Dilek Sabancı 1998'in en çok kazanan 10 isminden 6'sını oluşturuyor. İşadamı
Rahmi Koç ise, 1998'de aylık 557 bin dolarlık kazancıyla 14. sırada yer aldı.
Türkiye'nin en varlıklı 20 ismi incelendiğinde bunların 9'unun Sabancı, 4'ünün de Koç ailesinden olduğu görülüyor.
Mustafa Sönmez'in saptamaları:
Mustafa Sönmez'in kitabında şu saptamalar yapılıyor:
"Türkiye'nin en varlıklı yüzde 1'lik kesimi ülke gelirinin yüzde 16,6'sını alırken, 143,475 aileden oluşan bu kesimin aylık ortalama aile geliri yaklaşık 13 bin dolar olarak belirlenmişti.
Ancak bu kesimin içinde de Türkiye şartlarına göre ultra kazancı olan aileler, kişiler var. Bunların ilk 100'ünü Maliye'ye her yıl beyan ettikleri kazançlarından belli ölçülerde, belirleyebiliyoruz.
Ultra zenginlerin repo, hazine bonosu geliri, mevduat faizi, kira geliri, temettü gelirlerinden oluşan "matrah"larından, bu matraha tekabül eden "tahakkuk etmiş vergi" çıkarıldığında "yıllık gelir"e ulaşıyoruz. Gerçi, gelirden matraha ulaşırken bazı indirimlere yasa izin veriyor.
Bu indirimler yokmuş gibi düşünelim, buradan da aylık geliri TL ve ABD doları olarak ifade edelim. Gelir vergisi ile ilgili yasalarda yapılan değişiklik sonucu beyan edilen gelir sadece temettü ve kira gelirlerini kapsadığı için 1999 ve 2000'de gerçek gelire yakın bilgiler elde edemiyoruz . Ama 1998 verileri, kişilerin gerçeğe yakın gelirleri hakkında bilgi veriyor. O nedenle de 1998 gelir vergisi sıralamasını dikkate alan bir analizle en çok kazananlara ait birşeyler söylemek olası.
1998'in ''En Zengin 100 Türk'' listesi ilk sıralarını çoğunlukla Koç ve Sabancı ailelerinin fertleri alırken Aydın Doğan, Kemal Uzan gibi medyayı da kontrol eden isimlerin , finans, inşaat, sanayi dünyasının tanıdık adlarının, eğlence dünyasının starlarının da listede yer aldıkları görülüyor.
''En çok kazanan 100 zengin'' sıralaması, bu listeye girenlerin aylık kazançlarının 1,7 milyon dolar ile 70 bin dolar arasında değiştiğini ortaya koyuyor. Böylece, Türkiye'nin ilk yüzde 1'lik zengin kesiminin ortalama kazancı ayda 13 bin dolar iken, bunların ilk 100 kişisinin gelirinin de aylık 1,7 milyon dolardan başlayıp 70 bin dolara kadar uzandığını anımsamak gerekiyor.
İlk 10'un 6'sı: Sabancı
En çok kazanan 100 zengin Türk ile ilgili birkaç spot vermek gerekirse şunlar söylenebilir:
* 1998'in kazanç şampiyonu, medya patronu Aydın Doğan oldu.
Dışbank, Ray Sigorta gibi finans kuruluşları, otomotiv pazarlama, tu-
rizm yatırımları olan ve özelleştirmeden Petrol Ofisi'ni lş Bankası ile
birlikte satın alan Aydın Doğan, enerji sektöründe de iştiraklere sa-
hip. Aydın Doğan'ın 1998'de beyan ettiği gelir, aylık kazancının
1998 fiyatlarıyla 467 milyar TL ya da o günün dolar kuru (261 bin
TL) ile 1,789 milyon dolar olduğunu ortaya koyuyor.
* Aylık kazancı 1,694 milyon dolar olan Demir Sabancı , ailenin
genç kuşağından. Sabancı ailesinden Suzan Sabancı, Çiğdem Saban-
cı, Şevket Sabancı, Sevil Sabancı, Dilek Sabancı 1998'in en çok ka-
zanan 10 isminden 6'sını oluşturdular.
İlk 11 arasında Vehbi Koç'un kızları Semahat Sevil Arsel ile Sevgi Gönül'ün yer aldıklarını görüyoruz. Rahmi Koç ise 1998'de aylık 557 bin dolarlık kazancıyla 14. sırayı almış. İlk 20 varlıklı ismi aldığımızda bunların 9'unun Sabancı, 4'ünün Koç ailesinden olduğunu görüyoruz."