"Bora" ve "Atmaca"da Sona Gelindi

Ümraniye Cezaevi'nde 19-22 Aralık'taki Hayata Dönüş Operasyonu'na maruz kalan mahkumlara "devlet malına zarar vermek" "görevli memura direnmek" gerekçeleriyle açılan davanın bugünkü duruşması Üsküdar 1. Ağır Ceza Mahkemesi'nde görüldü.

Duruşmaya, üç tutuksuz sanık ile başka bir suçtan hükümlü olan sanık Ümit İlter katıldı.

Avukat Güçlü Sevimli, bianet'e yaptığı açıklamada, "bu davada sanık olup da başka suçlardan cezaevlerinde olan tüm sanıkların gelecek duruşmaya getirilmesine" karar verilerek, davanın 28 Mayıs 2013, saat 11:00'e bırakılmasına hükmedildiğini söyledi.

Mayıs 2013'te yeni açılacak olan Kartal Adliyesi'nde yapılacak bu duruşmada, son savunmaların verilmesinin ardından karar verilecek.

Dava operasyondan beş yıl sonra, 2004'te 339 tutuklu ve hükümlüye açılmıştı.

İki dava için aynı gün karar

2004'te ayrıca operasyonun Ümraniye Cezaevi'yle ilgili kısmı için Üsküdar 2. Ağır Ceza Mahkemesi'nde 267 askeri personele dava açılmıştı.

Jandarmaların yargılandığı davanın son duruşması da üç gün önce, 16 Kasım Cuma günü yapıldı. Bir sanık ilk kez gelerek ifade verdi, "Orada yoktum, içeri girmedim, bilmiyorum" şeklinde cevaplar verdi.

Ancak Avukat Sevimli, ifade veren jandarmanın, hapishane içinde görevli jandarma birliğinde olduğunu söyledi.

Duruşmalarının yaklaşık 10 dakika sürdüğü ve bir ilerleme kaydedilmediği davanın avukatları, mahkeme heyetinden Mehmet Ali Önen'in duruşma sırasında avukatlar konuşurken "uykuya daldığı ve horladığı" gerekçesiyle Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu'na (HSYK) şikayet etti.

Şikayet gerekçeleri arasında, sanıkların dört yıldır mahkemeye getirilmemesi, müdahil avukatlara bir kez bile sanıklara soru sorma şansı tanınmaması, üç yıl önce ortaya çıkan "Bora" ve "Atmaca" isimli harekat planlarının işleme konmaması, avukatların tüm taleplerinin reddedilmesi gibi sebepler de vardı.

Sorumlusu Engin Hoş öldü

Hayata Dönüş Operasyonu'nu yöneten komutanlardan Tuğgeneral Engin Hoş, 64 yaşında akciğer kanserinden hayatını kaybetti, 15 Kasım'da Selimiye Camisi'ndeki askeri törenin ardından Sakarya'nın Akyazı ilçesi Altındere kasabasında gömüldü.

Hoş'un 30 kişinin öldürüldüğü operasyonunu sorumlularından biri olduğu, 11 yıl sonra mahkemeye sunulan belgeyle ortaya çıkmıştı.

5 Nisan 2011'de Bayrampaşa Cezaevi davasının görüldüğü Bakırköy 13. Ağır Ceza Mahkemesi'ne sunulan "Bayrampaşa Cezaevi Özel Müdahale Planı EH-3" başlıklı "Tufan" planıyla, operasyonu yöneten jandarma komutanların kim olduğu ve operasyonun aslında çok önceden planlandığı ilk kez resmi olarak kanıtlandı.

Belgeye göre, operasyonu Tuğgeneral Hoş ile Albay Burhan Engin yönetti. İkisine de bir suçlama yöneltilmedi, yargı önüne çıkmadılar.

Operasyonda Bayrampaşa Cezaevi'nin koruma bölüğünde görevli asker Zeki Bingöl de hem Bakırköy 13. Ağır Ceza Mahkemesine verdiği yazılı tanık ifadesinde hem de yazdığı kitapta Engin Hoş'un operasyonun birinci komutanı olduğunu ve tüm talimatları onun verdiğini söylemişti.

Ne olmuştu?

12 yıl önce, 20 cezaevine eşzamanlı yapılan operasyonlarda toplam 30 tutuklu ve hükümlü ile iki asker hayatını kaybetti. Ümraniye Cezaevi'nde de bir uzman çavuş ile dört mahkum öldürüldü.

Uzman çavuş asker kurşunuyla ölmüştü. Operasyonunu ardından Ümraniye Cezaevi'nde bulunan 399 tutuklu ve hükümlüye dava açıldı. Dava hala sürüyor.

2004'te de operasyonun Ümraniye Cezaevi'yle ilgili kısmı için 267 askeri personele dava açıldı. Davada operasyon planları da çıkmasına rağmen, üç yıldır bu planlarla ilgili hiçbir işlem yapılmadı.

12 kişinin hayatını kaybettiği Bayrampaşa'yla ilgili açılan davada, "asıl sorumluları koruyarak yargı önüne çıkarmadığı için" hakkında suç duyurusu yapılan savcı Ali İhsan Demirel'e soruşturma açıldı.

Üç yıl önce mahkeme sunulan "Bora" ve "Atmaca" isimli Ümraniye planlarının aksine, Bayrampaşa Cezaevi davasında ortaya çıkan "Tufan" planı medyada geniş yer buldu. (AS)