Çadır Kentlerdeki Kobaneli Çocuklar Kışa Çorapsız, Ayakkabısız Giriyor

* Fotoğraf: Burak Milli / AA

Sağlık ve Sosyal Hizmet Emekçileri Sendikası (SES), Urfa’nın Suruç ilçesindeki Kobanelilerin sağlık durumuyla ilgili bir rapor hazırladı.

Raporda, 15 Eylül’den bu yana Suruç’a giden 100 binin üzerindeki Kobaneliler için SES, Türk Tabipleri Birliği (TTB) ve Demokratik Toplum Kongresi (DTK) Sağlık Meclisi gönüllülerinden oluşan sağlık emekçileri ve sağlık öğrencileri ile birlikte iki çadır kentte kurulan poliklinikler ve gezici ekipler aracılığı ile sağlık hizmeti verildiği belirtildi.

Suruç’ta kalan Kobanelilerin durumu ve şartların iyileştirilmesi için yapılması gerekenler özetle şöyle:

Öneriler

Çocukların eğitimleri için göç eden öğretmenlerle birlikte kendi dillerinde devam edecek olanaklar yaratılmalı.

Çadır kentlerin çevresel şartları bir an önce düzeltilerek uygun yaşam alanı haline getirilmeli. Isınma, hijyen ve sağlıklı içme/kullanma su temini yapılarak hastalıkların önüne geçilmeli.

Mevsimin kış olmasından kaynaklı, başta kadın ve çocuklar olmak üzere kışlık kıyafet ihtiyaçları acilen giderilmeli.

Beslenme konusunda öncellikle hamile, emzikli kadınlar ve çocuklar için planlamalar yapılmalı.

Kobanide 2-3 yıldır süren savaş ve ambargo nedeniyle çocuklara aşıları yapılamıyordu. Sağlık bakanlığı ve ilgili kurumlar bir önce aşı kampanyaları başlatmalı.

Çadır kentler

AFAD’ın YİBO çadır kenti: 5-6 bin kişi bulunuyor. Valilik tarafından koordine edilmektedir. SES araştırmacılarının içeri girişine izin verilmiyor.

Kobani çadır kent: 211 çadırda 1500 kişi var. 0-3 yaş arası 228 çocuk var. 27 kadın hamile. Su ihtiyacı, kurulan su depolarına itfaiye araçları ile su doldurularak karşılanıyor. Tuvalet ve banyo sayısı yeterli. Çamaşırhane kurulma çalışmaları sürüyor. Şu anda çamaşırlar ve bulaşıklar çadır içlerinde leğenlerde, yetersiz su ile yıkanıyor ve kirli su uygun olmayan yerlere dökülüyor. Banyo giderleri de dışarıya açılıyor kirli su açığa akıyor. Çadırlar kış koşullarına uygun değil. Çadır zeminlerinin yükseltilmesi ve yalıtımının sağlanması gerekiyor. Su basmalarına karşı çadır kentin etrafında yağmur suyu drenaj sistemi yapılmalı.

Rojava çadır kent: 110 çadırda 1100 kişi var. 0-3 yaş arası çocuk sayısı 117. 11 kadın hamile. Bu çadır kentte en büyük sorun elektrik olmaması. Elektrik ve sıcak suyun olmaması banyo sorununu da beraberinde getiriyor. Yeterli yıkanmamaktan kaynaklı çok sayıda kişide uyuz, bit gibi cilt hastalıkları var. Acilen ısınma ve sıcak su sorunu giderilmeli.

Arin Mirxan çadır kent: 440 çadırda 3 bin 50 kişi var. 0-3 yaş arası çocuk sayısı 443. 84 kadın hamile. İçme suyu ihtiyacı çadır kent dışında bulunan eski bir kuyudan karşılanıyor. Klorlama çalışması aksıyor, acilen otomatik klorlama cihazı takılmalı. Bu çadır kentte çamaşırhane, banyo, çeşmelerin kurulma çalışmaları devam ediyor.

Suphi Nejat Ağırnaslı çadır kent: 40 çadır ve buğday fabrikasına ait üç ambarda 1100 kişi bulunuyor. 0-3 yaş arası çocuk sayısı 149. 14 kadın hamile. Bu çadır kentteki temel sorun bulgur fabrikasına ait, havasız, rutubetli ve ısınmaya uygun olmayan hangarlarda kalabalıklar halinde yaşamak zorunda kalmaları. Kanalizasyon sistemi çok eski ve zaman zaman taşıyor, atık su gideri sorunlu. Buranın havalar çok daha fazla soğumadan tahliye edilmesi gerekiyor.

Kader Ortakaya çadır kent: 382 çadırda 3 bin 156 kişi bulunuyor. 0-3 yaş çocuk sayısı 393. Yerleşme devam ediyor. Diğer çadırlarda tespit edilen eksikliklerin yaşanmaması için çalışma yürütülmeli.

Köyler ve mahalleler: 206 köyde 8 bin 100 kişi var. 0-3 yaş arası çocuk sayısı 965. Aligör merkezinde 2 bin 420, Suruç merkez mahallelerde 20 bin 100 kişi tespit edildi. İhtiyaç olduğunda, yerel koordinasyon tarafından bilgilendirme yapıldığında sağlık hizmeti lokal olarak sunuluyor.

Gıda, giyim, yardımlar

SES raporundaki genel değerlendirme şöyle:

* Suruç belediyesi öncülüğünde kuru gıda yardımları dağıtılıyor. Çadır kentlerin kahvaltı ihtiyacı ile köy ve evlerde yaşayan halka hazırlanan kuru gıda koli dağıtımları yapılıyor.

* Van belediyesi ve Kızılay’a ait aşevi var. Akşam ve öğlen sıcak yemek buradan dağıtılıyor. Özellikle Kızılay’ın dağıttığı yemekler protein ihtiyacını karşılamaktan uzak. Örneğin son bir haftadır çorba ve makarna dağıtılıyor. Hamile kadınlar ve çocukların beslenmesi açısından önemli olan süt, yumurta dağıtımı yeterince yapılmıyor.

* Giyim yardımları Suruç belediyesi DTK, HDP, DBP öncülüğünde dağıtılıyor. Çadır kentlerde kışlık kıyafet eksikliği var. Çok sayıda çocuğun ayaklarında sadece terlik var, çorapları da yok. Kıyafet olarak da kışlık kazak ve mont gibi kıyafetler eksik. Giyim yardımlarından çoğunlukla yazlık kıyafet çıkıyor.

* En büyük sıkıntı yardımların ihtiyaç tanımı yapılmadan kampanya tarzında toplanıp gönderilmesi. Yardımların depolandığı yerlerde tasnif çalışmaları için çalışma yürütecek insan gücüne de ihtiyaç var. (AS)