Çocuk Oyuncular da Çocuk İşçi Kapsamında
Çocuklar "büyükler" için kurulan hayal dünyalarının vazgeçilmez bir parçası olurlarken aynı zamanda kendilerinin seyretmemeleri gereken kurgularda başrollerdeler.
Onlar büyüklerin hayal dünyasının çocuk işçileri...
Artık "çocuk oyuncular" da Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı nezdinde "çocuk işçiliği "kategorisinde değerlendirilmek isteniyor.
Bakanlık, Avrupa Birliği'nin (AB) direktifleri doğrultusunda 18 yaşının altındaki "çocuk oyuncuların" sinema, tiyatro, müzik, bale, dans gibi işlerde, sirk, radyo, sinema, reklamcılık ve modellik gibi alanlarda çalıştırılmasını izne bağlayacak.
İzinler uzman komisyon tarafından verilecek ve öneriler doğrultusunda, İş Kanunu'nda da değişiklik yapılabilecek .
Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO), 182 numaralı sözleşmesini onaylayan ülkeler çocuk işçiliğinin kötü koşullarını bertaraf etmeye mecbur tutuluyorlar.
AB yönergesinde çocukların çalışması istisnalarla mümkün
Bu sözleşmenin yaygınlaşması çocuk işçiliğinin hızla artmasına karşı hareketin önemli bir destek bulduğuna işaret.
İstanbul Barosu Çocuk Hakları merkezinden avukat Esra Özeren'den aldığımız bilgiye göre, AB Yönergesi'nin 4. maddesinde, çocukların çalıştırılmasının yasaklanmasına ilişkin kuralın istisnaları düzenlendiğini söylüyor.
Üye devletler, çocuklar ekonomik istismardan, sağlıklarına, güvenliklerine veya fiziksel, zihinsel, ruhsal veya sosyal gelişimlerine zarar veren veya eğitimlerini engelleyen işlerden korunması şartıyla çalıştırma yasağına istisnalar getirebiliyorlar.
Ulusal mevzuatta ise kültürel ve benzeri etkinlikler dışındaki hafif iş kategorilerinde, 13 yaşındaki çocuklar haftada sınırlı saatlerce çalışabilecekleri belirtiliyor.
Yönerge'nin 5. maddesi uyarınca kültürel, sanatsal, sportif ve reklam etkinliklerinde yer alacak çocukların çalıştırılmasında, her olayda yetkili makamın özel izni alınacaktır.
Bu etkinliklerin çocukların güvenliğine, sağlığına ve gelişimine, okula devamlarına, yetkili makam tarafından onaylanan eğitim programlarına veya mesleki eğitimlerine katılımlarına veya aldıkları eğitimden yararlanma kapasitelerine zarar vermemesi gerekiyor.
"Türkiye'de oyuncu çocuk yoksulsa korunamıyor"
Son olarak "Karagümrük Yanıyor"da ve pek çok reklam filminde oynayan 7 yaşında Aras'ın annesi Haniye Alem'le konuştuk.
Alem, "dizi çekimleri boyunca Aras'ın sağlığına ve uykusuna çok dikkat ettiğini, Aras'ın bu işi çok sevdiği için yaptığını" söylüyor.
Hatta Alem, "kendisinin çekimlerde çok yorulduğunu, Aras'ın ise çok dayanıklı olduğunu ve kendisini teselli ettiğini" aktarıyor.
Aras, "anne sen üzülme, ben bu işi çok seviyorum" diyormuş.
Alem'e göre, çocukların şartları tamamen firmalara ve ailelerin tavrına göre değişiyor.
Kimi firmalar çok özen gösteriyormuş, kimi ise hiç özen göstermiyormuş.
Buradan anlaşılıyor ki, çocukların yasalar dışında korunması yine ailelerinin ekonomik-sosyal koşullarına bağlı.
Haniye Hanım, ekonomik olarak sıkıntıda olan ailelerin, çocukların kazandığı paraya ihtiyacı olduğunu ve şartlar konusunda dirençli davranamadıklarını belirtiyor.(NZ/EZÖ)