Dağlık-Karabağ Sorunu Nedir?
ABD Başkanı Barack Obama'nın destek verdiğini açıkladığı Türkiye-Ermenistan yakınlaşmasında Ermenistan Sınır Kapısı'nın açılması kadar Ermenistan'ın Dağlık Karabağ'daki askeri varlığını sonlandırması da ülkeler arası diplomaside şart olarak dillendiriliyor.
Özellikle Azerbaycan, Dağlık Karabağ'da Ermenistan askerleri çekilmediği sürece Türkiye'nin Azerbaycan ile ilişkileri geliştirmesine karşı bir tutum sergiliyor.
Sovyetler çözüldü; Karabağ sorun oldu
Azerbaycan Parlamentosu, Dağlık Karabağ'da 1923 yılından beri ilan edilmiş olan özerk bölge statüsüne 1989'da son verdi. Bu bölgede, Sovyetler Birliği'nin çözülmeye başladığı dönemde çatışmalar da başladı. Çatışmalar, Ermenistan'ın Karabağ'ı kendi sınırlarına katacağını açıklamasıyla birlikte yoğunluk kazandı.
Karabağ bağımsız oldu; kimse tanımadı
Rusya'nın terk ettiği yerleşimlerde güç kazanan Ermenistan, Dağlık Karabağ bölgesini işgal etti. Bu bölgedeki ayrılıkçı yönetimse, 1991'de bağımsızlığını ilan etti. Karabağ'da yaşayan Azerilerse bu referandumu boykot ettiler. Karabağ'ın bağımsızlığını ve varlığını, bugüne kadar Ermenistan da dahil olmak üzere hiçbir ülke tanımadı.
1991'de Sovyetler Birliği'nden bağımsızlıklarını ilan eden Ermenistan ve Azerbaycan arasındaki silahlı çatışmalar nedeniyle 1993 yılı sonunda binlerce kişi ölmüş, iki tarafta da yüz binlerce kişi yerinden edilmişti.
Gayri resmi ateşkes 15 yıllık
1994'te Azerbaycan Dağlık Karabağ'ı uzlaşmazlıkta üçüncü taraf olarak tanıdı ve doğrudan müzakerelere başladı. Mayıs 1994'te Rusya üzerinden gerçekleşen müzakereler sonucu ulaşılan gayri resmi ateşkes bugün de sürüyor.
Ermenistan ve Azerbaycan arasında Dağlık Karabağ'daki sorunun çözümü için müzakereler sürüyor. Ancak Obama'nın çağrıları ve Türkiye'nin de Ermenistan'la ilişkilerin canlandırılması için yürüttüğü girişimler, Dağlık Karabağ sorununu bir şart olarak ön planda tutan Azerbaycanlı yetkilileri rahatsız ediyor.
Sorunun çözülmesi için Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ve Ermenistan Cumhurbaşkanı Serj Sarkisyan, Rusya Devlet Başkanı Dimitri Medvedev'in girişimleriyle 2 Kasım 2008'de Moskova'da bir araya gelmişti. Benzer bir buluşma da geçtiğimiz günlerde de gerçekleştirildi.(EÖ)