DGMlik Çocuklar!

Türkiye Birleşmiş Milletler (BM) Çocuk Hakları Sözleşmesi'ni imzalamasına karşın, Diyarbakır'da çocuklar "örgüt üyeliği" ve "düşünce suçu" iddiasıyla Devlet Güvenlik Mahkemesi'nde (DGM) yargılanıyor. BM sözleşmesine göre 18 yaşından küçüklerin Çocuk Mahkemeleri'nde yargılanmaları gerekiyor.

Diyarbakır'daki durum

Türkiye 14 eylül 1990 yılında BM Çocuk hakları Sözleşmesini imzalayarak, 18 yaşından küçük herkesi çocuk ilan etmiş ve yargılanmalarında ise Çocuk Mahkemeleri'ni görevli kılmıştı . Ancak uygulamada bunun tam tersi yapıldığı Diyarbakır Barosu 'nun yaptığı araştırma sonucunda ortaya çıktı.

"Örgüt üyesi" ve "düşünce suçlusu" çocuklar

Diyarbakır Barosu'nun konu ile ilgili araştırması şöyle...

*Baro'nun çalışmasına göre sadece 1999 yılı içinde; 11 ile 18 yaşları arasında 222,

*2000 yılında ise 211 çocuk DGM'de örgüt üyeliği ve düşünce suçundan yargılandı.

Genel mahkemelere intikal eden

*1999 yılında toplam 716,

*2000 yılında ise 1197 çocuk değişik mahkemelerde yargılandı.

Genel mahkemelere intikal edilen çocuk davası sayısı;

*1999 yılında 716,

*2000 yılından 1197.

Yetişkinlerle aynı cezaevindeler

Yetişkin cezaevinden kalan çocuk sayısı; 1999 da 239, 2000'de 246.

Çocukluk yaş sınırı: 15

Türkiye BM Çocuk Hakları Sözleşmesi'ne imza atmasına karşın, içhukukta çocuğun yargılanmasına ilişkin 2253 sayılı yasa çocukluk yaş sınırını 15 olarak belirtilmiş, ve bu yaş sınırında olanların çocuk mahkemelerinde yargılanmasını düzenlemiştir.

Niçin DGM'lik oluyorlar

İlgili 2253 sayılı yasa bununla yetinmeyerek 6. Maddesi'nin son fıkrasına göre, devlet aleyhine işlenen suç isnatlarına ilişkin istisna ile küçüğün olağanüstü mahkemeler olan DGM'lerde yargılanmasının önü açılmıştır.

İhlal var

Şu anda 18 yaşından küçüklerin gerek adli gerekse DGM'lerde yargılanması Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin (AİHS) ihlal edilmesi anlamına geliyor.

"Çocuklar potansiyel suçlu"

Diyarbakır Barosu Çocuk Komisyonu Başkanı Avukat Sabahattin Acar , cezaevlerinde bulunan çocukların durumlarına yönelik yaptıkları tespitlerde burada bulunan çocukların, kendilerine potansiyel suçlu gözüyle bakıldığını belirterek," çocuklar, kendilerine potansiyel suçlu gözüyle bakıldığını söylüyorlar. Normal ve insani koşullardan yoksun olduklarını gördük" dedi.

Adli suçlarda artış, militan muamelesi

Bölgede çatışmaların durmasıyla birlikte özellikle adli suçlarda büyük bir artışın olduğunu kaydeden Acar; "suç türlerini incelediğimizde özellikle sosyo- ekonomik yetersizliklerden dolayı işlenen suçların arttığını somut olarak görmek mümkün. DGM kapsamında yargılanan çocuklara ise tam bir militan ve örgüt üyesi olduğu gözüyle bakılıyor" şeklinde konuştu.

Çocuk Mahkemeleri kurulsun

Acar, ayrıca uluslararası sözleşmelere uygun olarak Diyarbakır'da çocuk mahkemesinin kurulması gerektiğini ifade etti.

Suçluluk psikolojisi

Gözaltına alınan ve büyükler gibi yargılanan çocuklarda ileriki yaşlarda psikolojik sorunların çıkacağını belirten Psikiyatri Uzmanı Doktor Ayhan Güler şu uyarıyı yaptı:

*Çocuklar şimdiden büyük bir yükümlülük ve sorumluluk altına girmiştir.

*Bu çocuklar yetişkinlerin kaldığı cezaevlerinde, yetişkinler gibi muameleler yapılmaktadır.

*Kendilerine uygun olmayan koşullarda kalan bu çocuklar ileriki yaşlarda daha büyük suç işleyebilir ve sorunlar yaratabilir.

*İnsanlara güvensizlik duyan bu çocuklar, ayrıca gördükleri baskılar yüzünden bilinçaltında topluma karşı güvensizlik ve acımasızlık hissi ile hareket edebilirler.

Toplam gözaltı

Diyarbakır'da 1999 yılında 2258 çocuk, 2000 yılında ise 1100 çocuk jandarma ve emniyet tarafından gözaltına alındı. (ME/AB/YÖ)