DİB: Ekmek yok paket var, iş yok Kod 29 var

Fotoğraf: Anadolu Ajansı

Demokrası İçin Birlik (DİB) yayınladığı basın açıklaması ile gelir eşitsizliğine ve hak gasplarına dikkat çekti.

“İstihdam oranı geriliyor”

“Pandemi koşullarında milyonlar aç, milyonlar işsiz. Reform paketlerinde, ölümüne çalışmaya zorlananların, her gün iş cinayetinde ölen en az 5 işçinin, açlığın, yoksulluğun, güvencesizliğin, bardakla satılan ay çiçek yağının yeri yok. Sömürüye itiraz edene düşen ise KOD 29’la işten atılmak” denilen açıklama özetle şöyle:

“Kişi başına düşen gelir 2010’daki seviyesinin altına indi. İstihdam oranı sürekli geriliyor. Güvenceli iş aslanın ağzında. İnsanlar yarın ne olacaklarını kestiremiyorlar, kendilerinin ve sevdiklerinin geleceğinden kaygı duymadan geçen tek günleri yok.

“İktidarın açıkladığı ekonomi paketlerinin içi boş; halka vaat edebileceklerini tüketmiş, inandırıcılığını sıfıra indirmiş, milyonlarca ailenin yaşamını uçurumun kıyısına sürüklemiş iktidarın, yeni açıkladığı reform paketinde ekonomik krize bulduğu dahiyane çözüm 18 yaşından küçükleri de Bireysel Emeklilik Sistemi’ne dahil etmek! Bu mudur 10 milyon işsize derman olacak çözüm? “Çocuklarımızın gelecek güvencesi” bir meta değil haktır. Çocukların geleceği kamusal bir hedef ve sorumluluk olmalıdır.

"Çok övünülen büyüme rakamlarının arkasındaki kredi balonunun yarattığı devalüasyon, toplumsal zenginliklerimizi aşındırmaya devam ediyor. Hayat pahalılığı tahammül edilemez boyutlardayken, bebek bezleri asma kilitli raflarda taneyle satılırken yeni saray inşaatları hız kesmeden devam ediyor.

"Bütçe giderlerinin üçte biri faize, rantiyeye akıtılıyor. “Mali disiplin” kuş uçmaz kervan geçmez köprülere, havaalanlarına milyonlarca dolar teminat ödemelerine engel olamıyor. Devlet; bir emme basma tulumba gibi alt sınıfların alın terini, en başta yandaş beşli çete olmak üzere tekelci sermaye gruplarına pompalamaya devam ediyor.

‘Emekçiler gelir kaybına uğradı’

“Emekçiler; sokağa adım atmak için vergi ödemek zorunda bırakıldıkları devlet tarafından pandemi koşullarında yapayalnız bırakıldı. Yaklaşık 14 milyon işçinin yüzde 44’ü bu dönemde iş ve gelir kaybına uğradı. 1168 lirayla sınırlanan “nakdi ücret desteği” milyonları açlığa talim ettirdi, ancak bu ödemeler bile işçinin kendi parasından, İşsizlik Sigorta Fonu’ndan karşılandı. İşsizlik Sigorta Fonu, işçilere aktardığı gelirin iki katını sermayedarlara saçarak sıfırı tüketti. Türkiye dünyada Covid-19 nedeniyle yurttaşlarına en az gelir desteği sağlayan üç ülke arasında yer aldı.

‘KOD-29 yürürlükten kaldırılsın’

“Tek adam rejimi, milyonların yoksulluğa ve işsizliğe itirazını ancak baskıyı artırarak, örgütlenmeyi engelleyerek, anayasayı çiğneyerek, bütün demokratik hak ve özgürlükleri yok ederek bastırabiliyor. Pandemi koşullarında artan sömürüye karşı çıkan emekçileri ise KOD- 29 denilen hayasız uygulama bekliyor. İşten çıkarmanın sözde yasaklanmasını kenardan dolaşmanın adı, Kod-29 oldu.

“Kod-29, işçinin ahlak ve iyi niyet kurallarına uymama gerekçesiyle işten atılmasını düzenleyen bir maddeyken günümüz koşullarında yürürlükteki yasanın etrafından dolaşabilmenin kapısı haline dönüştü, Hakkını arayan, insanlıkdışı çalışma koşullarını kabul etmeyen, sendikalı olmaya çalışan işçiler “ahlaksızlık” ile itham edilerek işten atılıyor. Kod-29 gerekçesiyle işten atılan işçiler, işsizlik sigortasından da yararlanamazken, yeni iş bulmaları da çok daha zorlaşıyor. Patronlar haklı fesih için öne sürdükleri gerekçeleri ispatlamakla yükümlü hale gelmelidir. Bu sebeple Kod-29 gerekçeli işten çıkartmalar pandemi sürecinde askıya alınmalıdır.”

Demorkrasi İçin Birlik hakkında

Demokrasi İçin Birlik (DİB), geniş katılımlı, herhangi bir siyasi görüşün ya da partinin şemsiyesi altıda olmayan, bağımsız bir demokrasi platformu. DİB bileşenleri, ilk olarak, 28 Haziran 2016'da, eski büyükelçi, milletvekili ve AİHM yargıcı Rıza Türmen'in çağrıcısı olduğu toplantıda bir araya geldiler.

100'ü aşkın örgüt, platform, inisiyatif, kurum ve ayrıca demokrasiden yana bireyler bir Başlangıç Bildirgesi üzerinde uzlaşarak yola çıktı. 23 Ekim 2016'da bine yakın kişinin katıldığı Demokrasi Kurultayı ile de ilk çalışmalar başladı. Bu kurultayda, OHAL ve KHK'lar, Başkanlık Sistemi, İnanç Özgürlüğü ve Barış başlıkları altında dört temel mücadele alanı belirlendi.

Olağanüstü Hal'in uzatılmasına karşı gerçekleştirilen "Uzatma" kampanyasının ardından, Anayasa Referandumu'nun gündeme gelmesiyle birlikte, DİB güç veren kişi ve kurumlarla birlikte, her türlü platformda, kapsamlı bir "#Hayır Biz Varız" kampanyasına başladı.

Birçok ilde, ilçede ve semtlerde kurulan "Hayır Meclisleri"yle sahada yoğun çalışmalar sürerken hukuk ve siyaset alanında da bilgilendirme amacıyla toplantılar, forumlar gerçekleştiriliyor.

Demokrasi İçin Birlik; herkesin farklı kimliği ile eşit yurttaşlık haklarına sahip olması... Din ve vicdan özgürlüğünü güvenceye altına alan bir laiklik anlayışı... İnsanca çalışma ve yaşama koşullarının garanti altına alınması gibi temel değerler üzerine kurulu gerçek bir demokrasi için mücadele ediyor.

Demokrasi İçin Birlik, tüm toplum kesimlerini kucaklayacak, yeni bir umut ve mücadele alanı olarak yoluna devam ediyor.

Kod-29 hakkında

Kod-29. İşten atmanın arka kapısı olarak görülen bu kavram pandemi döneminde çalışanı işten çıkarmak isteyen işverenin sıklıkla başvurduğu bir yöntem haline geldi.

İş Kanunu'nun 25/2 maddesince "ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller" olarak tanımlanan Kod-29'la işten çıkarılan kişiler, kıdem tazminatı, ihbar tazminatı ve işsizlik maaşı gibi haklardan faydalanamıyor.

(EMK)