Doğu Karadeniz’in seçimi | Rize: Bilduğun gibi değil
Artvin’den sonra, Cumhurbaşkanı ve AKP Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın da memleketi olan Rize’ye doğru yola koyuluyoruz.
Fındıklı, Pazar ve Ardeşen sahil şeridinde AKP’nin sahil yolunda bayrakları tek tük bulunurken, Çayeli’nden Rize merkeze kadar yol boyunun bayraklarla kaplı olduğu görülüyor.
Rize’de Cumhur İttifakı bileşenleri AKP ve MHP adayları ayrı ayrı, Millet İttifakı bileşenlerinin adayları ise CHP çatısı altında ortak liste ile seçime hazırlanıyor.
Rize'yi mecliste 3 milletvekili itemsil ediliyor. Mesut Yılmaz’ın bağımsız olarak milletvekili seçildiği 2007 seçimleri haricinde AKP Rize bugüne kadar 3-0 yapmış durumda.
CHP ise 46 yıldır kentten milletvekili çıkaramıyor.
CHP’nin Rize birinci sıra adayı Ardeşenli, inşaat mühendisi olan Tahsin Ocaklı. Ocaklı aynı zamanda Karadeniz kültür ve sanat camiasının yakından tanıdığı bir isim. Karadeniz müziğine çok sayıda eser ve araştırma ile katkı sunan Ocaklı, uzun yıllardır CHP içerisinde siyaset hayatını sürdürüyor.
CHP’nin ikinci sırasındaysa İYİ Parti adayı Köksal Toptan, üçüncü sırada Saadet Partisi adayı Muhammet Yıldız bulunuyor.
CHP'li Tahsin Ocaklı ve Saadet Partili'li Muhammet Yıldız seçim çalışmasında
CHP adayları Rize çalışmaları kapsamında İkizdere ve Kalkandere ilçelerini ziyaret edecek.
İlk durak İkizdere. İkizdere, AKP’nin Rize’de Erdoğan’nın baba ocağı olan Güneysu’dan sonra en oransal olarak en çok oy aldığı yer. 2018 Cumhurbaşkanlığı seçiminde ilçede Erdoğan’a destek %88’e ulaşmış, Erdoğan 5,061 seçmenin 3.703’ünün oyunu almış, AKP ise yüzde 70 ile seçimi tamamlamıştı.
2019 yerel seçimlerinde ise MHP ve AKP ayrı ayrı seçime girmiş, CHP ilçede aday çıkarmamış ve seçimi 30 oy farkla MHP adayı kazanmıştı.
Rize bildiğimiz gibi mi değil mi öğrenmek için İkizdere’de yol kenarında bulunan kahvelerden birine yöneliyoruz.
Kahvenin girişinde oturanlar klasik diye tanımlayabileceğimiz AKP seçmeni. Sokak röportajlarında çok gördüğümüz ve duyduğumuz söylemlerin benzerlerini tekrarlıyorlar. “Çay pahalıysa içmesinler”, “pahalılık olduğunu söyleyenler yalan söylüyor”, “soğan pahalı diyorlar pazara gidin bakın”, “CHP-HDP ile iş birliği yapıyor, e onlar da terörist” vb. şeyleri duyuyoruz.
Kendilerine AKP-HÜDAPAR ortaklığını sorduğumda, “o silahlı terör örgütü değil, 15 Temmuz’da bizlerle sokaktaydı” diyorlar.
Türkiye genelinde olduğu gibi MHP’nin Rize’de de kendi adaylarıyla seçime girmesi konusunu açtığımdaysa “o hoşumuza gitmedi, iyi olmadı” diyorlar.
"AK Parti'ye bir kızgınlık var"
Kapı önündeki sohbetimize şahit olan kahvedeki yurttaşlar bizleri içeri davet ediyorlar.
Yıllardır “reise” destek verdiklerini söyleyen bir yurttaş yine sonucun değişmeyeceğini, AKP’nin de 3-0’a yine yakın olduğunu söylediğinde masada bulunan diğer arkadaşı, “ben arkadaşlar gibi düşünmüyorum, her siyasi partinin şansı var. 2 AK Parti, 1 CHP de olabilir, hatta MHP bile alabilir 1-1-1 dağılabilir. Çünkü AK Parti’ye bir kızgınlık var, sadece burada değil genel olarak var” diyor.
Masadaki bu itiraz sonrası, masada oturan diğer kişiler AKP teşkilatlarındaki sıkıntıdan ve partiye tepki olduğundan bahsediyor.
AKP’nin 3-0’a yakın olduğunu söyleyen kişi bu sefer de “CHP’nin adayları da az önce buraya geldi, kültürlü ve donanımlı insanlar” diyor ve ekliyor “reis herkesin başının tacı, cumhurbaşkanlığında sıkıntı yok; ama milletvekilliğinde var. Diğer partiler de çalışsınlar, onlar da kazansınlar”
"15 Mayıs'ta taş ocağı durmalı"
Mevzu İkizdere olunca, kamuoyunda ilk akla gelen, pandemi döneminde gündeme oturan, Cengiz İnşaat tarafından yapımına başlanan Eskencidere Vadisi’ndeki taş ocağına karşı verilen mücadele.
Eskencidere’de yaşayanlar fiili ve hukuki mücadelelerinden vazgeçmediler; ancak mahkeme sürecinin ağır işlemesi, hukukun arkasından dolanılması, çeşitli provokasyon ve karalama kampanyaları sonrasında mücadelelerinin şeklini değiştirdiler demek mümkün.
İkizdere Çevre Derneği üyesi Halit Yılmaz, taş ocağına karşı verdikleri mücadelede üçüncü yıllarına girdiklerini söyleyerek: “Bizlere bugüne kadar destek veren siyasi partilerle yaptığımız görüşmelerde bugüne kadar olası bir iktidar değişikliğinde bu taş ocağının duracağı yönünde aktarımlar yapıldı. Tabii bu noktada bizleri hukuken de tatmin edecek bir sonucun çıkması gerekiyor. Biz bunun da mücadelesini yıllardır veriyoruz. Ancak 14’ünde seçim varsa 15’inde bu taş ocağı durmalı” ifadelerini kullandı.
"Lider Kılıçdaroğlu ona vereceğiz"
İkizdere’den Kalkandere’ye veya bölgede söylenen şekliyle “Karadere”ye doğru yola koyuluyoruz.
Kalkandere hem Sedat Peker’in hem de Mehmet Cengiz’in memleketi olarak bilinen bir yer.
İkizdere’ye göre nüfusu daha fazla olan Kalkandere’de Millet İttifakının seçim ofisindeki kalabalığı görünce şaşırıyoruz.
İçeride oturacak yer yok, ittifak adaylarıyla söyleşi yapacak yer bulamıyoruz.
Bu sırada CHP bayrağının altında bastonu, sarığı ve sakalıyla bir amca dikkatimizi çekiyor. Kendisiyle sohbet etmeye başlıyoruz.
74 yaşındaki Mehmet Öztürk, Saadet Partisi üyesi. “Karamollaoğlu’nu itibar alırım, onun taraftarıyım. Şimdi birleştiler, o öyle diyorsa böyle” diye başlıyor cümlelerine.
"Birleşmeden mutluyuz, inşallah iyi olur"
Birleşmeden mutlu olduğunu, AKP’ye karşı güçlü olduklarını söyleyen Öztürk hayatında hiç CHP’ye oy vermediğini belirtiyor: “Zamanında ben evi terk ettim ona oy vermeyeyim diye; ama şimdi birleştiler, inşallah iyi olur, niyetimiz bu yönde. Karamollaoğlu tarafımız ama lider Kılıçdaroğlu, ona oy vereceğiz”
Hem İkizdere hem Kalkandere ziyaretlerinde özellikle Saadet Partililerin canla başla çalışmasına, CHP bildirilerini dağıtmalarına, insanları ikna etme çabalarına şahit oluyoruz.
15 Mayıs'ta çay tabanı 15 TL
Tabii çayın başkentinin en önemli gündemi Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından açıklanan yaş çay taban fiyatı. 11 lira 30 kuruş olarak açıklanan fiyatın bölge halkını tatmin etmediği bir gerçek.
CHP’nin birinci sıra adayı Tahsin Ocaklı, Kalkandere seçim bürosu önünden bir kez daha çay taban fiyatının üretici lehine olmadığını belirterek “en başından beri söylüyoruz en az 15 TL olmalı” ifadelerini kullanıyor.
Tahsin Ocaklı’nın açıklamalarından yaklaşık iki saat sonra CHP lideri Kılıçdaroğlu sosyal medya aracılığıyla “Bay Kemal sözü veriyorum! 15 Mayıs’ta göreve gelir gelmez, çay fiyatı refah payıyla beraber en az 15 TL olacak. Ben bu ülkenin çay üreticisini hayat pahalılığı altında ezdirmem, ezdirmeyeceğim” açıklamasını yapıyor.
Çaykur işçisinin kadro sorunu var
Çay üreticisinin sorunları yanında ÇAYKUR’un zarar etmesi, varlık fonuna devredilmesi ve kurum işçilerinin kadro sorunları da CHP adayı Tahsin Ocaklı’nın gündemleri arasında.
On binin üzerinde işçinin kadro beklediğini söyleyen Ocaklı, “Hiçbiri merak etmesin, hepsi bizim iktidarımızda kadro sahibi olacak. Hepsinin çalışmasını yaptık. Yeterince bütçe var. ÇAYKUR’un iştirakleri var, kuracağımız yeni fabrikalar da olacak. Bu çalışmalarla işçimizin kadro sorununu çözeceğiz. ÇAYKUR’un işçileri ayrı bir parti gibidir Rize’de. On binin üzerinde insan seçimin kaderini belirleyecek. Aynı zamanda da bizleri iktidar yaparak kendilerini de iktidar yapacaklarına inanıyorum.
“İkizdere bizi bağrına bastı"
Sokakta özellikle AKP-MHP tabanı tarafından çokça dillendirilen CHP’nin teröristlerle iş birliği yaptığı karalamasının gündemi değiştirme, çay taban fiyatının, gerçek sorunların üstünü örtme çabası olduğunu belirten Ocaklı, “halkımız bunlara itibar etmesin, biz bütün terör örgütlerini lanetleyen onlarla da mücadele eden bir anlayıştayız. Asıl sorunları gizlemeye çalışıyorlar ama olmayacak” şeklinde konuştu.
Tahsin Ocaklı’nın ardından CHP çatısı altında ikinci sıra adayı olarak seçime giren İYİ Partili Köksal Toptan ile konuşmaya başlıyoruz.
2021 yılının Mayıs ayında İYİ Parti lideri Meral Akşener’in İkizdere ziyareti sırasında yaşanan provokasyonu hatırlıyorum Toptan’a: “Bugün öyle bir şey olmadı. İkizdere de Kalkandere de bugün bizleri bağrına bastı” diyor.
Toptan: “İnsanların canına tak dedi. Ekonomi çok bozuk. Eskiden 30 TL ile bir çuval soğan alabiliyordu insanlar şimdi 20 TL ile bir kilo alabiliyorlar. İşsizlik var. İkizdere’de bir fabrika yaptılar, buradan sadece 45 kişi girmiş.”
“Tayyip Erdoğan Cumhurbaşkanı, iktidar olmadan önce Rizeli 1 kilo çay satıyordu, 4 tane ekmek alıyordu. Şimdi Rizelime soruyorum kaç ekmek alıyorsun? Tekrar 4 ekmek almak istiyorlarsa CHP’nin adaylarına oy vermeliler”
“Hatalarımızdan ders çıkardık”
CHP’nin üçüncü sıra adayı ise Saadet Partili Muhammet Yıldız. Yıldız, CHP ile yan yana gelmelerinin şaşırılacak bir şey olmadığını, daha öncesinde de gerek 1974 hükümetinde Ecevit ile gerekse başka şekillerde yan yana geldiklerini belirtiyor.
“CHP bu ülkenin kurucu ve legal bir partisi. Geçmişte bazı hatalar yapılmış olabilir. Bu hataları bizim teşkilatlarımızdaki arkadaşlarımızda yaptı. Biz bu hatalardan ders çıkararak yola çıktık. 74’te çok güzel şeyler yapıldı bugün de birleşerek çok güzel şeyler yapacağımızı düşünüyoruz”
"İktidara gelmeden dedikleri oluyor"
Yıldız konuşmasını:“Millet İttifakı ve Kılıçdaroğlu iktidara daha gelmeden yapılanlar ortada. Kemal bey çıkıyor, bir şeyleri ifade ediyor, ertesi gün kanunlaşıyor. Beni onlarca insan arıyor ‘şu konuyu da bir dile getirin’ diye.
Kamera arkasından kısa kısa
Kameraya konuşmayan ancak sohbet edebildiğimiz kişilerden kısa kısa notları da aktarayım.
Kalkandereli bir genç: Mehmet Cengiz’in buraya çok faydası olmamıştır. Sedat Peker’in açıklamaları ses getirmişti. 2018 seçimlerinde Akşener ve İYİ Partiye oy vermiştim, şimdi HDP olayından kaynaklı protesto için Sinan Oğan’a vereceğim. İkinci tura kalırsa gereğini yaparız. Burada Tayyip iyi çevresi kötü algısı var. Misal Soylu’ya kızgınlık var.
Saadet Partili gençlerin dağıttığı CHP bildirisini alan kadınlar: Bu Tayyip değil mi? Değilse vermem. Ama yine de atmayayım, eskiden olsa yırtar atardım ama şimdi bakacağım ne yazıyor diye.
Rabia işareti yapan milli görüşçü olduğunu söyleyen bir kişi, Saadet ile CHP nasıl yan yana geliyor anlamadım diyor kahveden biri sesleniyor: Firavun’a karşı birleştik.
"CHP aday çıkarırsa, Türkiye'de Kılıçdaroğlu kazanır"
Cumhurbaşkanlığı yarışında Erdoğan’ın ve AKP’nin Rize’den birinci çıkacağı bilinen bir gerçek.
Ancak milletvekilliği yarışında Cumhur İttifakının ayrı listelerle, Millet İttifakı’nın ise CHP çatısı altında tek liste olarak seçime girmesi, 46 yıl sonra CHP’ye Rize’den bir milletvekili getirecek gibi gözüküyor.
Kimilerine göre “CHP Rize’den vekil çıkarırsa, Türkiye’de de Kılıçdaroğlu kazanır”
İkizdere ve Kalkandere ziyaretleri öncesinde Rizeli gazeteci Deniz Varlı ile karşılaşmış, kendisine “nasıl durum, Rize bildiğimiz gibi mi?” diye sormuştum.
Varlı gülerek “bilduğun gibi değil” demişti.
Gerçekten de Rize’de durum bu sefer pek bildiğimiz gibi değil…
(ED/RT)