Dünya Çocuk Gününde Çocuklar
Kutlamalar çerçevesinde başta sokak çocukları olmak üzere her kesimden çocuğun sorunları yine çözüm önerilerinden uzak gündeme getiriliyor.
Dünya Çocuk Günü vesilesiyle Türkiye Çocuk Vakfı tarafından yayınlanan rapora göre, Türkiye'de ve Dünyada çocukların durumu şöyle:
Türkiye'de çocuklar
1999 yılında yaşanan deprem sonrasında gündeme gelen "deprem çocukları"na da yer verilen rapora göre:
* Türkiye'nin 0-18 yaş grubu nüfusu 28 milyon.
* Türkiye'nin 1999 Çocuk Haritasının en hassas bölgesini deprem çocukları oluşturuyor. Depremden birinci derecede etkilenen çocuk sayısı 400 bin civarında. Ölen, yaralanan ve travma geçiren çocuk sayısı bilinmiyor.
* Türkiye'de her yıl 1 milyon 360 bin bebek dünyaya geliyor. Bebek ölüm hızı binde 42. Beş yaş altı ölüm hızı ise binde 50.
* Her dört çocuktan biri hiçbir sosyal güvencesi olmadan çalıştırılıyor.
* Kimsesiz çocuk sayısı 700 bin. Sosyal Hizmetler Çocuk Esirgeme Kurumu'nun himaye ettiği çocuk sayısı 21 bin. 20 bin çocuk sokakta yaşıyor.
* Çocuk suçlarında bütün dünyada olduğu gibi artış gözleniyor. Sanık sandalyesine çıkan çocuk sayısı arttı.
* Çocukların yüzde 72'si anne-baba, yüzde 22'si ise öğretmen dayağı yiyor.
* Her üç çocuktan biri istismara uğruyor. Çocuk istismarının yüzde 91'i psikolojik, yüzde 63'ü fiziksel, yüzde 38'i cinsel ve yüzde 9'u ise ihmalden kaynaklanıyor.
* Çocuk ıslah evlerinde yaşayan çocuk sayısında önceki yıllara oranla artış oldu.
* Çocuk intiharları karnemize ilk rakamlar yazılmaya başladı.
* Okul öncesi eğitim çok düşük düzeyde. Her 100 kız çocuğundan 29'u okula gitmiyor. Türkiye'de her 100 çocuktan 21'i okuma-yazma bilmiyor.
* Engelli çocuk oranı yüzde 9.
* 9 milyon 300 bin çocuk yoksulluk düzeyinde yaşıyor. Türkiye'de her beş haneden biri yoksulluk sınırında yaşıyor. Türkiye'nin en yoksul çocukları; Doğu, İç Anadolu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde büyümeye çalışıyor.
Dünyada çocuklar
Raporda, 800 milyon çocuğun yeterli ve sağlıklı beslenemediğinin ve 400 milyon çocuk temiz su içemediğinin altı çiziliyor. Söz konusu raporun dünya çocukları ile ilgili bölümünde şu bilgileri buluyoruz:
* Yoksul ortamlarda yaşayan çocuk sayısı 1 milyar.
* Her yıl önlenebilir veya tedavi edilebilir hastalıklardan ölen çocuk sayısı 4 milyon.
* Gelişmekte olan ülkelerde 5 yaşın altındaki 200 milyon çocuk mutlak yoksulluk sınırının altında yaşıyor.
* Çocuk ölüm oranları aynen devam ederse 2000'li yıllarda 175 milyon çocuk ölebilir.
* Acil önlem alınamazsa 2010 yılına kadar 1 milyon 100 bin çocuk AIDS kurbanı olabilir.
* 6-11 yaşları arasında hiç okula gitmeyen çocuk sayısı 140 milyon. Her 100 çocuktan 24'ü okuma-yazma bilmiyor.
* Gelişmekte olan ülkelerde yaşayan, hemen hemen üçte ikisini kız çocukların oluşturduğu eğitim çağındaki 130 milyon çocuk eğitimden yararlanamıyor.
* Çoğunluğu kadınlar olmak üzere dünya nüfusunun yaklaşık altıda biri okur-yazar değildir.
* 1 milyardan fazla insan 21. yüzyıla adını bile yazamadan girecek.
* Asya'da yüzde 61, Afrika'da yüzde 32, Latin Amerika'da yüzde 7, Avrupa'da ise yüzde 1-1.5. 5-14 yaş grubunda 270 milyon çocuk çalışıyor. Bu çocukların 150 milyonu ise güvencesiz, sağlıksız ve ağır işlerde çalıştırılıyor.
* Engelli çocuklarla ilgili sağlıklı hiçbir gösterge yok. Şiddete maruz kalan kimsesiz ve engelli çocuk sayısı bilinmiyor.
* Bütün dünyada kötü davranışa, ihmale, şiddete, sömürüye, cinsel tacize uğrayan, uyuşturucuya kurban giden çocukların sayısı hızla artıyor.
* Dünyada kız ve erkek çocukları arasında eşitsizlikler yaygınlaşıyor.
* Beslenme yetersizliğinden kaynaklanan ölümler kız çocuklarında daha fazla. 1 milyar çocuk sağlıklı ev ortamından uzakta büyüyor. 20 milyon çocuk evsiz, 7 milyonu mülteci.
Savaşlarda askerden çok çocuk ölüyor
Savaşlar yüzünden sakat kalmış çocuk sayısı 6 milyon. Yine savaşlar yüzünden 16 milyon çocuk psikolojik travma geçirdi. Savaşlarda ölen çocuk sayısının asker sayısından daha fazla olduğu süreç devam ediyor. 30 ülkede 300 bin çocuk silah altında. Dünya çocuklarının yalnızca yüzde 15'inin sorunları en aza indirilmiş durumda.(BB)