Enerji Sempozyumu Sonuçlanıyor.

Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği (TMMOB) adına Elektrik Mühendisleri Odası'nın (EMO) düzenlediği Türkiye III. Enerji Sempozyumu, bugün kapanıyor. Sempozyumda enerji sektöründeki yeni gelişmeler ve bu gelişmelerin olası sonuçları, planlama, verimlilik, çevre, bilim-teknoloji politikaları gibi konular tartışıldı.

TMMOB, Enerji Sempozyumu'nun Türkiye'de enerji sektöründe sıcak gelişmelerin yaşandığı bir döneme denk düştüğüne dikkat çekiyor ve yaşanan süreci şöyle açıklıyor:

* 2000'li yılların başında enerji sektöründeki bir grup üst düzey bürokrat, şirket yöneticileri ve siyasetçiler arasındaki ilişkileri konu alan adli girişimler ve tartışmalar gündeme geldi.

* Aynı dönemde, Dünya Bankası gibi uluslararası kuruluşların talepleri doğrultusunda Enerji Piyasası Kanunu, Doğal Gaz Piyasası Kanunu, Petrol Kanunu benzeri yasal düzenlemelerle sektör yeniden biçimlendirildi.

* Bugün gelinen durum özellikle son 20 yıllık siyasi tercihin ve sürecin sonuçlarını içeriyor.

* Bu süreçte, tüm ekonomik ve sosyal alanları kapsayan yoğun bir liberalizasyon politikası yaşandı. Bunun yansımaları, enerji sektöründe de kendisini hissettirdi.

Sitedeki duyuruda, TMMOB ve TMMOB'a bağlı odaların bu olumsuz gelişmelere dikkat çektiği ve gelişmelere karşı tavır aldığı da vurgulandı. TMMOB'un girişimleri ise şöyle sıralandı:

* 1999 yılında yapılan Türkiye II. Enerji Sempozyumu'nda, enerji sektöründeki ulusal ihtiyaçlarla; kaynağını uluslararası ekonomik politikalardan alan uygulamalar arasında bir gerilim oluştuğu belirtildi. Bu gerilimin kısıtlı ülke kaynakları üzerinde olumsuz etkiler yarattığı saptandı. Bu olumsuz tablo karşısında ulusal bir enerji politikasının oluşturulmasının gerektiği vurgulandı.

TMMOB, ayrıca şu görüşlere yer veriyor:

* Enerji temininin yeterliliği ve güvenilirliğinin önemi, buna karşılık enerji kaynaklarının ülkeler ve bölgeler arası dengesiz dağılımı artıyor. Enerji kaynaklarının üretimi, dönüşümü ve tüketiminden kaynaklanan çevre sorunlarının etkileri yerel ve bölgesel düzeyleri aşarak yerküreye yansımaktadır. Bu nedenle, enerji sektöründe uluslar arası faktörlerin önemi artmaktadır.

* Küreselleşme olgusu ayrıca, uluslararası finans kuruluşları ve gelişmiş ülkeler ittifakının enerji alanındaki yasal ve kurumsal düzenlemelerini dayatmaktadır. Uluslar arası tahkim gibi doğrudan yabancı sermaye yatırımlarını güvence altına almaya yönelik düzenlemeler yapılmaktadır. Son olarak elektrik, petrol ve doğalgaz alanında gündeme gelen yasal düzenlemeleri de bu kapsamda ele almak gerekmektedir.

* Dünya Bankası'nın dayattığı yapısal uyum düzenlemeleri, bölgedeki enerji kaynaklarına yakınlık ve Avrupa Birliği ile ilişkiler, enerji sektöründe uluslar arası unsurların ağırlığını artırmaktadır.

* Bu dış faktörler karşısında ulusal ihtiyaçları öne çıkaran politika ve programlar daha da önem kazanmaktadır. Türkiye'de enerji sektöründe enerji kaynakları, finansman, teknoloji alanlarında zaten var olan bağımlılık, yeni düzenlemelerle ulus ötesi şirketlere ve tekellere bağımlılık haline dönüşebilir.

Yeni liberal politikalar ve enerji sempozyumu

Türkiye III. Enerji Sempozyumu'nda şu konular tartışıldı:

* Küreselleşmenin ekonomik ve politik kaynakları ve uluslararası aktörleri; Küreselleşmenin hukuku ve yönetimine ilişkin kurum ve kurallar;

* Dünya Bankası'nın yapısal uyum programları ve altyapı/enerji sektöründeki özelleştirme modelleri;

* Avrupa Birliği'nde enerji alanına ilişkin düzenlemeler ve dünya örnekleri;

* Dünyada enerji sektöründe liberalizasyon uygulamalarının tartışılan sonuçları: Rekabet mi, tekeller mi?

Enerji sektöründe ulusal programlar

* Dünyada ve Türkiye'de enerji talebinin ve gelişme doğrultularının incelenmesi;

* Enerji alanında planlamanın iktisadi, sosyal, teknolojik ve çevresel bileşenleri;

* Enerji kaynaklarının, üretimin, iletimin ve dağıtımın planlanması;

* Uzun vadeli enerji planlaması ve karar destek modellerinin kurulması;

* Enerji ihtiyacının karşılanmasında bölgelerarası eşitsizlikler, kayıp ve kaçaklar;

* Enerji ve ulaşım sektörü;

* Enerji tasarrufu ve verimlilik;

* Enerji sektöründe teknolojik gelişme doğrultuları, bilim ve teknoloji politikaları ve teknoloji seçimi;

* Ulusal enerji politikaları doğrultusunda örgütlenme önerileri ve modeller;

* Enerji sektöründe lisanslama ve akreditasyon uygulamaları.

Enerji ve çevre

* Enerjiden kaynaklanan yerel/bölgesel/küresel çevre sorunları;

* Enerji alanında çevre ile ilgili uluslararası sözleşmeler ve Türkiye;

* BM İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi'nin enerji sektörüne yansıması;

* Enerji yatırımlarının toplumsal maliyetleri.

Enerji sektöründe stratejik bir tercih

* Türkiye bölgesel bir enerji terminali mi olacak?

* Bölgesel enerji politikaları ve uluslararası bileşenleri;

* Türkiye açısından olası siyasal ve ekonomik sonuçları;

* Avrasya boru hatları. (BB/NU)