Engelli Kadınlar Evde Yakınından, Kurumda Görevliden Şiddet Görüyor

Engelli Kadın Derneği, Türkiye'de ilk kez engelli kadına yönelik 2013-2014 yılını içeren bir şiddet raporu hazırladı.

Engelli kadın ve kız çocuklarının, evde, sokakta, bakımevinde, okulda şiddete maruz kaldığı bilinmesine rağmen bugüne kadar bu konuda bir araştırma yapılmamıştı.

İdil Seda Ak, Gizem Tanay Aksaç ve Arzu Şenyurt Akdağ, bu ihtiyaca karşılık hazırladıkları raporu, bilgi edinme başvuruları, medya taraması, soru önergeleri ve ihlal bildirim formları ışığında hazırladı.

Rapora göre, şiddete uğrayan engelli kadınlar başvuru yapamıyor, sığınma evlerinde yoklar, milletvekillerinin soru önergelerinde bile onlara yer yok.

Medyada 82 şiddet vakası

Raporda 2013 ve 2014 yılında yazılı medyaya yansıyan haberlere göre 68 engelli kadın tecavüz, fiziksel şiddet, cinsel istismar ve fuhuşa zorlanmaya maruz kaldı. Görsel medyada da konuya dair 14 haber yer aldı. 

* Bu haberlere göre, her yaştan ve her engel grubundan engelli kadın şiddete maruz kalıyor ancak zihinsel engelli kadınlar daha sıklıkla bilhassa da cinsel şiddetin mağduru.

* Şiddet uygulayan kişi mağdurun çoğunlukla tanıdığı bir kişi (ya da kişiler). Hatta çoğu zaman aile fertlerinden biri.

Kapalı kurumlarda risk yüksek

* Bakımevi, huzur evi, rehabilitasyon merkezi gibi kapalı kurumlarda kalan engelli kadınların şiddet riski çok yüksek. Şiddet uygulayanlar genellikle kurum personeli.

* Ne yazık ki yargı kararlarının çoğu şiddet uygulayan kişilere takipsizlikle sonuçlanıyor, ya da suçlular tutuksuz yargılanmak üzere serbest bırakılıyor.

Sadece 67 engelli kadın şiddet başvurusu yapmış

Rapordaki ayrıntılara baktığımızda, bilgi edinme başvurusuna gelen yanıtlar ışığında, erkek şiddetine uğrayan kadınların ilk başvurdukları  Şiddet Önleme ve İzleme Merkezleri’ne (ŞÖNİM)  2012 yılından 2014’e kadar sadece 67 engelli kadın başvurdu.

67 kadın içinde yüzde 70’i yani 48 kadın psiko-sosyal engelli, 7’si fiziksel, üçü işitme engelli, üçü genetik hastalık sahibi, aralarında hiç görme engelli kadın yok.

Şiddet önleme merkezleri engellerle dolu

Dernek, engelli kadınların merkezlere yaptığı başvuru sayısının bu denli az olmasının sebebinin binalarda karşılaştıkları erişilebilirlik problemleri olabileceği belirtildi.

* Merkezlerin çoğu, çok katlı binalarda kurulmuş olmalarına rağmen bu binaların çoğunda asansör yok.

* Merkezlerin yarısında bina içinde engelli kişilerin kullanımına uygun tuvalet yok.

* Hiçbirinde kadrolu işaret dili uzmanı ya da işaret dili bilen personel yok.

* Hiçbirinde işitme engellilerin ortamda gürültü yaratan diğer sesleri duymasını engelleyip, sadece konuşan kişilerin seslerini işitmesine yardımcı olan indüksiyon sistemi yok.

* Hissedilebilir zemin uygulaması sadece yarısında mevcut.

Sığınma evinde engelli kadın yok

Dernek, yine 29 büyükşehir belediyesine kadın sığınma merkezlerine başvuran engelli kadın sayısı sordu ancak 10 tanesinden gelen yanıtta hiç engelli kadın başvurusu olmadığı yanıtını aldı.

Engelli kız çocukları iki kat dezavantajlı

Raporun eğitim bölümünde kaynaştırma eğitiminden 112.557 engelli oğlan öğrenci, 70.370 engelli kız öğrenci faydalanıyor. Bu da engelli kız çocuklarının iki kat dezavantajlı olduğunu gösteriyor. 

180 soru önergesinde bir kez engelliler soruldu

2013 ve 2014 yılında TBMM'de milletvekilleri kadına yönelik şiddet ile ilgili 180 soru önergesi vermiş. Bu önergelerin biri hariç (MHP Ankara Milletvekili Zühal Topçu) hiçbirinde engelli kadınların gördüğü şiddete ilişkin bilgi sorgulanmamış.