Erkek Pera'da Kadın İzleri
Öte yaka, karşı anlamına gelir Pera. Kadın eserlerinin izini sürmek için keyifli bir yolculuğa çıktık öte yakaya. Gerçi, yoğun yağmur ve rüzgar bu yolculuğun planlandığı gibi yapılmasına engel oldu ama, Kadın Gözüyle İstanbul gezilerinin üçüncüsü "Pera'da Kadın İzleri " gezisi, önceki gün (31 Ekim) katılanlara unutulmayacak bir gün yaşattı.
Geziler, Kadın Eserleri Kütüphanesi ve Bilgi Merkezi Vakfı'nın, İstanbul 2010 Kültür Başkenti Kent Kültürü Yönetmenliği ile ortaklaşa sürdürdüğü Kadın İstanbul - İstanbul Kadın projesi çerçevesinde gerçekleştiriliyor.
Zorunlu ilk durağımız, yağmurdan kaçıp sığındığımız, 1. Mahmut tarafından Pera ve Rumeli sahilinin su ihtiyacını karşılamak için yaptırılan Maksem binası oldu. Bina bugün Cumhuriyet Sanat Galerisi olarak kullanılıyor. Marmara Üniversitesi Bilgi Belge Yönetimi Bölümü öğretim üyelerinden Oğuz İçimsoy, burada şehir tarihinde kadınların nasıl görünmez kılındığını anlatıyor.
"Şehir tarihini yazanların çoğu erkektir ve şehre hep erkek gözüyle bakmışlardır. Tarihi yapıları yaptıranların paşalar, yapanların erkek mimarlar, ikamet edenlerin yahut esnafın çoğunlukla erkeklerden oluştuğu anlatılmış, şehir tarihi içinde kadınlara yer ayrılmamıştır." İçimsoy, bu durumun kadın odaklı incelemeleri de zorlaştırdığına değiniyor.
Cumhuriyet Anıtı'nda bilinmeyen bir kadın mimar: Sabiha Ziya Hanım
İçimsoy'un sürükleyici anlatımı ve rehberliğinde kadınların bilinmeyen mirasını Beyoğlu'nda keşfe çıkan grubumuzun ikinci durağı, Mor Çatı'ya doğru yol alıyoruz.
Yol üzerinde yanından geçtiğimiz Cumhuriyet Anıtı'nın İtalyan heykeltıraş Canonica tarafından yapıldığını biliyorduk fakat pek azımız Canonica'nın asistanının Türkiyeli mimar Sabiha Ziya Hanım olduğunu duymuştuk.
Cumhuriyetin ilk yıllarında eskinin İstanbul'una karşı genç İstanbul'u sembolize etmek amacıyla dikilen Cumhuriyet Anıtı'nın kompozisyonundaysa, yine erkeklerin egemen olduğunu görüyoruz.
Son durak Mor Çatı
Bir sonraki durağımız Mor Çatı'da bizleri karşılayan Zelal Yalçın ve Özlem Özkan, ikram edilen çaylar eşliğinde, vakfın proje ve hedeflerinden söz ediyorlar. Sosyal yardımlaşma, psikolojik destek ve de hukuki danışmanlık hizmetleri veren vakıf aynı zamanda bağımsız sığınak çalışmaları da yürütüyor.
Bir sonraki Kadın Gözüyle İstanbul gezisi 22 Kasım tarihinde Cumhuriyet dönemi kız okullarına yapılacak. Projeyle ilgili ayrıntılı bilgiler, www.istanbul2010.org adresinde. Ayrıca, Kadın Eserleri Kütüphanesi'nin İnternet sayfaları da yakında hizmete girecek; buradan proje kapsamında gerçekleştirilecek söyleşi, panel ve gezi programlarıyla ilgili bilgi edinilebilir. (EY-DA/TK)