Ev Eksenli Kadınlar Görünmek İstiyor
Ev-eksenli çalışmayı ve sorunlarını konuşan, çözüm yolları arayan kadınlar, konferansın son gününde yaptıkları basın duyurusunda ve hazırladıkları Sonuç Bildirgesi'nde, "Görünmek istiyoruz" dediler:
"Ev-eksenli çalışan kadınlar olarak, öncelikle, ev-eksenli çalışan kadınları dayanışma ve örgütlenmemize katılmaya çağırıyoruz. Biliyoruz ki, bir çok ev kadını aynı zamanda ev-eksenli çalışan kadındır ve kendini 'çalışan' olarak görmez.
Çalışan olduğumuzu fark etmek örgütlenmemizin ön koşulu, ilk adımıdır. Görünürlüğümüz, dayanışmamız, örgütlülüğümüz arttıkça taleplerimizi geliştirebilir, gerçekleştirebilir, örneğin ev-eksenli çalışan kadınlar kooperatiflerimizi çoğaltabiliriz."
Katılımcılar
Konferansa, Diyarbakır'dan Muğla'ya, İstanbul'dan Antakya'ya 20'yi aşkın yerelden ev-eksenli çalışan kadınları, gruplarını ve kooperatiflerini temsilen 42 ev-eksenli çalışan kadın katıldı.
Uluslar arası Çalışma Örgütü (ILO) Türkiye Temsilcisi, İş Müfettişleri Derneği, HomeNet Uluslar arası'nın Koordinatörü Jane Tate; Bulgaristan Petriç Ev-Eksenli Çalışan Kadınlar Örgütü'nden Rosalina İvanova; 28 sivil toplum kuruluşu temsilcisi; kamu kurum ve kuruluşları ile sendikalardan, akademisyenlerden oluşan 27 kişi; ev-eksenli çalışanların kendi örgütlenmelerini oluşturmalarına destek veren Çalışma Grubu'ndan sekiz temsilci de katılımcılar arasındaydı.
Atölye çalışmaları ve konu başlıkları
Daha önce yerel atölye çalışmalarında bir araya gelen ev-eksenli çalışan kadınlar, gerçekleştirdikleri ilk ülke konferansında, tartışmalarını ve atölye çalışmalarını şu başlıklar altında yürüttüler:
* Ev-eksenli çalışanların dayanışması ve örgütlenmesi,
* Ülke içi ve uluslararası iletişim ve dayanışma ağları,
* Çalışma sorunları ve mevzuat,
* Yerel yönetimlerle ve diğer taraflarla ilişkiler.
Ayrıca, akademisyen, kamu temsilcisi ve sendikacı katılımcılar, alanlarında ev-eksenli çalışmaya ilişkin durum tespiti yapan ve bu konuda yapılabilecekleri belirledikleri bir atölye çalışması da gerçekleştirdiler.
Ev-eksenli çalışan kadınlar artıyor
"Ülkenin her yanından ev-eksenli çalışan kadınlar olarak, emeğimizin, çalışmamızın ve hayatlarımızın görünür olması için, 'varız' demek için, ülke içinde iletişim ve dayanışma ağımızı, Türkiye HomeNet'i oluşturmanın ilk büyük adımı için biraraya geldik" diyen kadınlar, Ev-Eksenli Çalışan Kadınlar 1. Ülke Konferansı sonuç bildirgesini de yayınladılar.
Ev-eksenli çalışan kadınlar, hazırladıkları sonuç bildirgesinde, ev eksenli çalışmayla ilgili şu bilgilere yer verdiler:
* Ev-eksenli çalışma, tüm dünyada olduğu gibi Türkiye'de de yaygın ve çalışanlarının büyük çoğunluğunu kadınlar oluşturuyor. Türkiye'de ev-eksenli çalışanların yüzde 95'i kadın.
* Ev-eksenli çalışma, hem tekstil, tarım gibi geleneksel, hem otomotiv, elektronik gibi modern sektörlerde yaygınlaşıyor.
* Ev-eksenli çalışanlar bazen fason (parçabaşı) çalışıyor; bazen yakın veya uzak çevrelerinden aldıkları siparişleri hazırlıyorlar; bazen de kendi hesaplarına yaptıklarını dükkanlarda, pazarlarda satıyorlar. Yani, hem bağımlı (ücretli) hem de bağımsız çalışabiliyorlar.
* Küreselleşme, sermayenin hareketliliği ve yoksullaşma nedeniyle her üç şekilde çalışanların da sayısının artmasına yol açıyor.
Talepler
Konferansın sonuç bildirgesinde yer alan talepler ise, şunlardı:
* Biz, büyük ve giderek büyüyen bir çalışan kesimiyiz. Ve, bir sosyal tarafız. Kamu ve devlet politikalarının oluşturulmasında sosyal taraf olarak yer almak, taleplerimize karşılık bulmak istiyoruz.
* Bizler çalışan kadınlarız; çalışan olmamıza bağlı iş ve sosyal güvenlik haklarımızı istiyoruz.
* ILO Evde Çalışma Sözleşmesi (no 177) dahilinde, bağımlı nitelikteki ev-eksenli çalışanlar olarak yeni İş Yasası kapsamındayız. İş mevzuatının ev-eksenli çalışmanın tüm biçimlerini kapsayacak şekilde, işçilik haklarından yararlanmamızı sağlar hale getirilmesini istiyoruz.
* Yerel yönetimlerin ev-eksenli çalışma ve ev-eksenli çalışan kadınların sorunlarının çözüme kavuşturulmasında sorumluluk üstlenmesini ve bu sorumluluğunu birinci sıradaki işleri arasında görüp gerçekleştirmesini istiyoruz. Bu sorumluluklardan ilki istihdam, ikincisi kreş, yaşlı-hasta bakım hizmetleridir ve bu hizmetler ücretsiz ya da çok küçük ücretli ve yaygın şekilde sunulmalıdır.
Ev Eksenli Çalışan Kadınlar 2. Ülke Konferansı, 2006 ilkbaharında gerçekleştirilecek. (BB)