Eyüp Muhçu: Yapı denetiminde yurttaşlar şirketlerin insafına terk edildi
Fotoğraf: Anadolu Ajansı
Maraş merkezli meydana gelen iki büyük deprem “İstanbu’daki yapılar depreme hazır mı?” sorusunu akla getirdi.
TMMOB Mimarlar Odası Başkanı Eyüp Muhçu, bu soruyu 10 farklı açıdan yanıtladı.
Gökdelenler de denetim dışı
1999 Düzce depreminden sonra hazırlanan “Deprem Master Planı”nı hatırlatan Muhçu, yapı denetiminde önemli olan 4708 Sayılı Yapı Deneti’mi Kanunu’nun çöktüğünü söyledi.
bianet’e konuşan Muhçu, şu 10 noktaya değindi:
1-İstanbul’da 1999 depreminin ardından “Deprem Master Planı” yapıldı. Ancak ne yazık ki bu plan, rafa kaldırıldı. Oysa bu plana uygun hareket edilmeli, ona göre yapı envanteri çıkarılmalıydı. İstanbul’da şu an bir yapı envanteri dahi yok.
2-İstanbul’daki hasarlı binaların yenilenmesi, güçlendirilmesi bir yana yeni binaların denetlenmediği de biliyoruz. Kuralsız yapılaşma İstanbul’un sonunu getirecek maalesef.
3-Kamu kaynakları da yapı denetimine aktarılmadı. Kentsel dönüşüm de rant getiren yerlere yapıldı asıl yoksul mahallelerdeki binalar güçlendirilmeliydi fakat bu yapılmadı.
"Acil önlem alınmalı"
4- İstanbul’da denetlenmeyen binalar yüzünden olası bir depremde can ve mal kaybı çok yüksek boyutlarda olacak.
5- Deprem toplanma alanları dahi elden çıkarıldı. Bir çok deprem alanına AVM, rezidans yapıldı. Var olan toplanma alanlarının da alt yapısı düzenlenmiş değil. Yani oraya insanlar toplansa da kaç gün orada barınabilirler, ihtiyaçlarını giderebilecekleri bir alan olarak planlanmış değil.
6- 4708 Sayılı Yapı Denetim Kanunu’na kamu binaları ve TOKİ dahil değil. Yani bu binalar denetlenmiyor. Yurttaşların binaları denetleniyor. Yani yurttaşlar herhangi bir özel şirkete gidip bu denetim süreçlerini başlatıyor. Sorun burada başlıyor, bu onayları almak çok kolay. Yani binalar denetlenmiyor. Yurttaşların yapı denetimi konusunda firmaların insafına tek edilmiş durumda.
7- TOKİ aslında bir nevi emlakçılık yapıyor. TOKİ eliyle yapılan binaların sorunlu ve güvenliksiz olduğunu görüyoruz.
8-Gökdelenler açısından da çok sıkıntılı durumlar var. Bu gökdelen ve yüksek katlı binaların denetimi yerel belediyelerin değil, ancak dava açabiliyorlar. Ancak bu binalar, deprem anında bütün bir mahalleye zarar veriyor can ve mal kaybına neden oluyor. İstanbul’un bir sorunu da bu denetimsiz gökdelenler.
9- İstanbul’da yapılar büyük oranda güvenli değil acil olarak önlem alınmalı.
10-deprem Master Planı, güncellenip yeniden ve bir an önce uygulanmaya konulmalı. İstanbul’da benzer bir depremin sonuçları çok yıkıcı olacaktır.
TIKLAYIN - 4708 Sayılı Kanun hakkında detaylı bilgi
(EMK)