Ferhunde Özbay anısına: Emek, Beden, Aile

Ferhunde Özbay Anısına hazırlanan “Emek, Beden, Aile/ Türkiye'de Kadınlık Halleri”, 9 Mart 2018'de Boğaziçi Üniversitesi Sosyoloji Bölümü'nün düzenlediği “Birinci Ferhunde Özbay Anma Konferansı: Türkiye’de Aile, Evlilik ve Kadın İstihdamı” başlıklı konferansta yapılan sunumların yeniden kaleme alınarak bir araya getirildiği makalelerden oluşuyor.

Müge Gürsoy Sökmen’ın yayına hazırladığı “Emek, Beden, Aile” kitabında “40 Yıl Önce 40 Yıl Sonra Türkiye’de Kadın Emeği” başlıklı sunuş Şemsa Özar’dan, “Yirmi Birinci Yüzyılda Türkiye’de Kadın Sorunu” başlıklı giriş de Taylan Acar’dan.

Kitapta, Türkiye’de Kadın İstihdamının Önündeki Demografik Zorluklar: Doğurganlık Davranışları ve Bağlam (Ayşe Abbasoğlu Özgören), İmkânsız Yakınlık: AVM'lerde Kurulan Satış Görevlisi Müşteri İlişkisi (Zuhal Esra Bilir), Zamanın Müteşebbis Ruhunun Peşinde Anne ve Eş Olmak: Moda Tutkunu Genç Mütedeyyin Kadınların İş ve Aile Hayatı Deneyimleri (Merve Kütük-Kuriş), Türkiye’de İmam Nikâhı Yaygınlığının Evlilik Kuşaklarına Göre Değişimi: Hayat Tablosu Analizi (Faruk Keskin, Zehra Yayla Enfiyeci, İsmet Koç), Kadınlar Boşanma Hakkının Neresinde: İki Kuşaktan Kadın İlkokul Öğretmeninin Anlatılarında Boşanma ve Kadının Güçlenmesi (Aslı Çoban), ABD’ye Göç ve Toplumsal Cinsiyet: Roller, Normlar, Sınırlar (Z. Selen Artan-Bayhan) yazıları yer alıyor.

Özbay'ın anısına

Metis Yayınları'nın arka kapak yazısı makaleler toplamını "Hepsi kariyerlerinin başlarında olan yazarlar sayesinde Ferhunde Özbay’ın mirasının emin ellerde olduğuna şüphe yoktur" sözleriyle sunuyor.

"Ferhunde Özbay’ın kadın ve aile ekseninde yürüttüğü çalışmalarıyla açılan yoldan ilerleyen genç kuşak araştırmacılar, kadınların özgürleşme sorununun sosyal bilimler açısından olduğu kadar, toplumsal yaşamın sürdürülebilirliği açısından da ne kadar tayin edici bir yerde durduğuna ışık tutuyor; Türkiye’nin bu bağlamda içinden geçtiği güncel süreci farklı kavramsal yaklaşımlar ve metodolojilerle ele alıyorlar.

TIKLAYIN- Ferhunde Hoca ile “Sosyolojiye Giriş”/ Ayşecan Kartal

TIKLAYIN- Ferhunde Özbay’ın Ardından: Göç Ailedir, Emek de Cinsiyet/ Cenk Özbay

"Ferhunde Özbay göç, gençlik, demografik davranışlar, kadın bedeni ve emeği alanında yaptığı çalışmalarla ve Türkiye toplumunun demografik yapısının zaman içinde nasıl değiştiğini siyasi iktidarın toplumu şekillendirme hedefi çerçevesinde inceleyerek Türkiye’deki sosyal bilimlere fevkalade önemli bir katkı sağlamıştır.

 "Sosyal bilim anlamında hepimize, insani ve akademik alanda öğrencilerine, meslektaşlarına ve çevresindekilere her zaman ilham ve güç vermiş sevgili Ferhunde Özbay’ı saygı ve minnetle anıyoruz."

Ferhunde Özbay

Feminist, sosyolog, demograf ve Ankaralı. Boğaziçi Üniversitesi Sosyoloji Bölümü'nde (Prof. Dr. ) öğretim üyesiydi; 8 Nisan 2015'te 71 yaşında hayata veda etti. Sosyal Hizmetler Akademisi çıkışlı. Yüksek lisansı Hacettepe Üniversitesi'nden, doktorası Amerika Birleşik Devletleri'nde Cornell’den.

Daha çok göç, aile, ev içi emek ve sosyal tarih gibi alanlarda çalıştı. Çalışmalarında kadının sosyal demografik yapısında, aile kurumu içinde ve iş hayatındaki rollerini ve bu rollerin zamanla değişimlerini gözlemledi. Kadın İstihdamını Geliştirme Girişimi (KEİG) kurucularından. İletişim Yayınları’ndan çıkan Dünden Bugüne/ Aile, Kent ve Nüfus kitabını basılı göremedi.

Öne çıkan çalışmaları: Türkiye'de Nüfus Hareketleri, Devlet Politikaları ve Demografik Yapı, Özbay F. ve diğerleri, Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü. Ankara. 1-69. (2002), "Evlerde Elkızları: Cariyeler, Evlatlıklar, Gelinler", Feminist Tarihyazımında Sınıf ve Cinsiyet, Leonore Davidoff, Ayşe Durakbaşa (eds.), İstanbul: İletişim. (2002), "Gendered Space: A New Look at Turkish Modernisation" Gender & History. Leonore Davidoff et al. (eds.) Blackwell, Oxford. (2000), Türkiye'de Evlatlık Kurumu: Köle mi Evlat mı? Boğaziçi Üniv. Yayınevi: Istanbul. 42 s. (1999) 

Şemsa Özar 

Boğaziçi Üniversitesi Ekonomi Bölümü emekli öğretim üyesi. Kadın emeği ve istihdamı, sosyal politika ve kadınlar, kalkınma iktisadı, enformel istihdam, mikro ve küçük işletmeler, paramiliter yapılar ve zorunlu göç konularında araştırma ve yayınları bulunuyor.

Halen, kurucu ortağı olduğu Dissensus Araştırma ve Danışmanlık şirketinde araştırma yapmaya devam ediyor. Kadın Emeği Çalışan Feminist Araştırmacılar (KEFA) üyesidir. 2015-2016 döneminde Uluslararası Feminist İktisat Derneği (IAFFE) Başkanıydı.

Taylan Acar 

Boğaziçi Üniversitesi Sosyoloji Bölümü’nde öğretim üyesi. Göç ve göçmenlik, eğitim sosyolojisi, toplumsal tabakalaşma ve nüfus üzerine çalışıyor. Boğaziçi Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri’nin desteklediği “Türkiye’de Aile Süreçlerinin Değişimi: Evlilik ve Doğurganlık” başlıklı projeyi yürütüyor.

Kadınların eğitim durumunun evlenme yaşına etkilerini incelediği “Educational Attainment and Women’s Marriage Behavior in Turkey” makalesi yayın aşamasındadır.

Bu makale, Nüfusbilim Derneği'nin 2020 Ferhunde Özbay Makale Ödülü’nü kazandı. Lisans ve yüksek lisansı Boğaziçi Üniversitesi’nden, doktora derecesi Wisconsin-Madison Üniversitesi Sosyoloji Bölümü’nden. (APA)