Filipinler’de başkanlık seçimini Marcos kazandı
Duterte-Carpio ve "Bongbong" Marcos Jr. (Fotoğraf: Bongbong Marcos Twitter hesabı)
Yerel, genel ve devlet başkanlığı seçimleri için 67 milyonu aşkın seçmenin dün (9 Mayıs) sandık başına gittiği Güneydoğu Asya ülkesi Filipinler'de devlet başkanlığı seçimlerini resmi olmayan sonuçlara göre yüzde 58,92 oy alan Ferdinand "Bongbong" Marcos Jr. kazandı.
Filipinler Seçim Komisyonu'nun (COMELEC) verilerine göre, aynı zamanda eski diktatör Ferdinand Marcos'un oğlu da olan Marcos Jr.'ın en büyük rakibi Leni Robredo'nun oy oranı yüzde 28,11'de kaldı.
Buna göre, Bongbong Marcos en yakın rakibi Robredo'nun oylarını ikiye katlayarak büyük farkla seçimin galibi oldu.
Seçimde diğer adaylardan eski boksör ve senatör Manny Pacquiao yüzde 6,58, Manila Belediye Başkanı Isko Moreno yüzde 3,61 ve eski ulusal polis şefi Senatör Panfilo Lacson yüzde 1,7 oy aldı.
Seçim sonuçlarına ilişkin açıklama yapan Ferdinand "Bongbong" Marcos Jr., son altı aydır devam eden seçim kampanyası boyunca kendisini destekleyenlere teşekkür ederek, "Bu kadar büyük bir çaba tek kişi ile sınırlı değil, çok farklı şekillerde çalışan, çok sayıda insanı kapsıyor" dedi.
Seçim sonuçları resmi olarak onaylandığında Marcos, mevcut Devlet Başkanı Rodrigo Duterte'den görevi devralacak.
Duterte'nin kızı devlet başkan yardımcısı
Öte yandan, devlet başkanlığı gibi devlet başkan yardımcılığı görevine kimin geleceğinin de seçimle belirlendiği Filipinler'de, mevcut Devlet Başkanı Rodrigo Duterte'nin kızı Sara Duterte-Carpio oyların yüzde 61,25'ini alarak devlet başkan yardımcısı oldu.
Liberal Partiden (LP) Kiko Pangilinan yüzde 17,94 oy alarak ikinci sıraya yerleşti; onu yüzde 15,93 ile Senato Başkanı Vicente "Tito" Sotto III izledi.
Toplam dokuz adayın yarıştığı devlet başkan yardımcılığı seçiminde Sara Duterte-Carpio rakiplerini büyük farkla geride bıraktı.
Başkan adayları kimlerdi?
10 adaylı devlet başkanlığı seçimlerinin Filipinler Devlet Başkanı Yardımcısı Leni Robredo ve eski diktatör Ferdinand Marcos'un aynı isimli "Bongbong" lakaplı oğlu arasında yaşanması bekleniyordu.
Seçimde öne çıkan başkan adayları şu şekildeydi:
Ferdinand "Bongbong" Marcos Jr.
Devlet başkanlığı adaylarında Ferdinand "Bongbong" Marcos Jr. ülkenin eski devlet başkanlarından Ferdinand Marcos'un oğlu.
Marcos, 1972 yılında Filipinler'de sıkıyönetim ilan ederek ülkedeki mahkemeleri, işletmeleri ve medyayı kontrolü altına almıştı. Ordu ve polis kuvvetleri binlerce muhalifi tutuklayıp işkence etmişti.
Başkan Marcos ve eşi Imelda Marcos ve onlara yakın isimlerin kamu kaynaklarından yaklaşık 10 milyar doları "yağmaladığı" tahmin ediliyor. Bir halk hareketi ile 1986'da devrilen Marcos kısa süre sonra öldü.
Oğul Bongbong Marcos ise 1995 yılında vergi kaçırma suçlamasıyla hüküm giydi. Marcos'un 2022 Devlet Başkanlığı adaylığına karşı çıkan isimler bu durumun adaylığına engel oluşturduğunu söylüyor.
Bongbong Marcos aynı zamanda seçim sürecinde gerçekleşen pek çok televizyon tartışmasına ve bağımsız medya söyleşilerine katılmayı reddetmiş, gerekçe olarak "önyargı" ve "olumsuz formatları" göstermişti.
Ekim 2021'de siyaseti bırakacağını açıklayan Filipinler'in şimdiki Devlet Başkanı Rodrigo Duterte'nin kızı Sara Duterte de Bongbong Marcos'un yanında devlet başkanı yardımcılığı için yarışıyor.
Sara Duterte, 18 yaşın üzerindeki Filipinli yurttaşlar için zorunlu askerlik getirmeyi planlarken Bongbong Marcos "rehabilite edilemeyen suçlular" için idam cezası getirmeye açık olduğunu ifade ediyor.
Leni Robredo
Mevcut Devlet Başkanı Yardımcısı Leni Robredo, Bongbong Marcos ve Sara Duterte'nin karşısındaki en önemli rakip olarak öne çıkıyor.
Eski bir avukat ve insan hakları savunucusu olan Robredo'yu destekleyenler Robredo'nun seçim kampanyasının rengi olan pembe giyiyor.
Seçimlerdeki tek kadın aday Robredo, "aile değerlerini ve hukukun üstünlüğünü yeniden sağlamak" için "pembe devrim" çağrısında bulundu.
Ülkedeki en zengin ve güçlü ailelerin geleneksel olarak bağlı olduğu Liberal Parti'nin de üyesi olan Ledi Robredo'yu eleştirenler Robredo'nun "Filipinler'in elitist oligarklarını" temsil ettiğini söylüyor.
Manny Pacquaio
Şu an senatör olan ve "Pac-man" lakabıyla da bilinen boksör Manny Pacquaio da Filipinler Devlet Başkanlığı için yarışan adaylardan.
Filipinler'in yoksul bölgelerinden güneydeki General Santos şehrinde büyüyen ve gençlik yıllarında çoğu zaman sokaklarda uyuyan Pacquaio, ilerleyen yıllarda dünya çapında 12 boks şampiyonluğu kazandı ve dünyanın en zengin sporcuları arasına girmeyi başardı.
Marcos ve Duterte dönemlerinden kısa kısa...Eylül 2021'de Murat Utku'ya konuşan ve Marcos iktidarının sonunu getiren haberlerin sahiplerinden olan Filipinli gazeteci Ellen Tordesillas, basına karşı Rodrigo Duterte'nin de Ferdinand Marcos'a benzer saldırgan tavrı sürdürdüğünü, demokratik geçiş dönemi olarak nitelenen Cory yönetiminin düzeltmeye çabaladığı özgürlükleri tırpanladığını söylemişti. "'Marcos'tan geriye, olağanüstü hâl, işkenceler, hukuksuzluk ve büyük yolsuzlukların simgesi haline gelen eşi Imelda Marcos'un yüzlerce çift ayakkabısı kaldı' diyen Utku, kısaca şu değerlendirmelerde bulunmuştu: "Devlet başkanı Duterte bugün, Marcos diktatörlüğünü aratmayan bir sertlikle ülkeyi yönetiyor. Tıpkı eskiden olduğu gibi hukuksuzluk, yolsuzluklar, liyakatsiz kadroların bürokrasideki hakimiyeti, giderek daha derin bir krize dönüşen insan hakları ihlalleri bugün de Filipinler'i yaşanması zor bir ülke haline getiriyor. "Filipinler'de bugün hüküm süren siyasi sistem ve yapı, aralarında Türkiye'nin de bulunduğu demokrasiden giderek uzaklaşan otoriter yapılardakine benzer özellikler taşıyor. Tordesillas ülkedeki bu durumun sorumluluğunun biraz da seçmende olduğunu vurgulamadan edemiyor. "Kıdemli gazeteci Tordesillas, Marcos sonrasında başarıya ulaşamayan yapısal reformlar ve yetersiz ve bir derde deva olmayan demokratik adımlar sonrasında bir kısım halk kitlesinin 'Bu kadar demokrasi fazla, bu ülkeye güçlü adam lazım' demeye başladığını ve otoriter Duterte'nin böylece iktidara geldiğini anlatıyor. "Tordesillas, halkın bu yöneliminde, Marcos'tan sonra idareyi ele alıp, beklentileri karşılayamayan yöneticilerin de payı olduğunu vurguluyor." |
(SD)