Fındık Fiyatı Açıklandı, Peki Kimin İçin?
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, cuma günü Genişletilmiş İl Başkanları Toplantısı’ndaki konuşmasında Toprak Mahsulleri Ofisi’nin (TMO) 1 Kasım’dan itibaren geçerli olacak fındık alım fiyatını duyurdu.
TMO, levant kalite fındığı 14, Giresun kalite fındığı ise 14,5 TL’den alacak. Çiftçiden direkt alınan fındıkta ise kilo başına 2 TL destek verilecek. Alımlar 1 Kasım’da başlayacak.
Peki, hasadı Ağustos ayında biten fındığın fiyatı neden Ekim’in sonunda açıklanıyor, alımlar neden Kasım ayında yapılıyor?
Üretici darboğazda
Liranın değer kaybetmesi, ardından gübreye ve mazota gelen zamlar sonucunda tarımsal üretim oldukça düştü, çiftçi de borç batağına sürüklendi. Fındık çiftçisi de bu zor durumdan nasibini almış durumda.
Bu yüzden fındık, son yıllarda hasadın hemen ardından satılan bir ürün haline dönüştü. Ağustos ayında toplanan fındık için Ekim ayının sonunda fiyat verilmesi de çiftçileri düşündürdü.
Çünkü fındık çiftçisi topladığı ürünü devlet almazsa, tüccara satmak zorunda kalıyor. Devletin müdahale etmediği alanda sözü geçen özel şirketler de, fındığı istediği fiyattan alıyor. Çiftçinin içinde bulunduğu zor durumdan bihaber olan devlet, üreticiyi şirketlerin ve tüccarların eline düşürmüş durumda.
Fındık fiyatları kimi sevindiriyor?
Ekonomik darboğazdaki üretici, fındığını Eylül ayında çoktan sattı bile. Piyasalarda üreticilerin büyük bir kısmı fındığının kilosunu 12 liradan tüccarlara verdi. Elindeki sınırlı miktarda ürünü ucuz fiyatlara tüccara satan çiftçi mi sevinecek, yoksa tonlarca fındığı ucuz fiyata alıp, daha pahalı ücretten TMO’ya satacak tüccar mı? Erdoğan’ın bugünkü açıklamasının ardından sevinecek kesimi tahmin etmek güç değil.
Ordu’nun Fatsa ilçesinde fındık üreticisi olan Adem Aydemir, hükümetin hata yaptığı görüşünde. Bianet’in ulaştığı Aydemir, hasat sonrasında fındık fiyatlarının 8–12 lira arasında değiştiğini söylerken, iktidarın “oy kaybettiğini görünce” fındık fiyatı açıkladığını vurguluyor. Diğer çiftçilerin de bu şekilde düşündüğünü, fındık fiyatının en az 18 TL olması gerektiğini belirtiyor.
“Herkesin çoluğu çocuğu var. Fındığı toplayan çiftçi elinde uzun süre tutamıyor. Çünkü en geç okullar açılana kadar satmak zorunda. Herkesin borcu var, çiftçi batık durumda. Fındığı elinde tutan kesim en fazla yüzde 15’lik bir kesim. Onların da tuzu kuru.”
“Geç kalınmış bir karar”
Fındık fiyatının şirketlerin tekelinde olduğunu söyleyen çiftçi Aydemir, durumu “TMO fiyatı çoktan vermeliydi. Çok büyük hata yaptılar. Çok da oy kayıpları olacak. Herkes her şeyin farkında” diyerek özetledi.
Hükümetin fiyatı yeni açıklamasının sadece zenginlere yarayacağını söyleyen Aydemir, çiftçilerin kızgın ve kırgın olduklarını bildirdi. (OI/BK)
* Fotoğraf: Ogün Işık / bianet