Gine’de askeri darbe

Fotoğraf: Anadolu Ajansı

Gine'de cumhurbaşkanlığı sarayının yakınında silah seslerinin duyulduğu bildirildi. Yerel basında yer alan haberlerde, başkent Konakri'de cumhurbaşkanlığı sarayı Sekoutoureya ve idari binaların bulunduğu Kaloum bölgesinden yerel saatle 08.00'de otomatik silah seslerinin geldiği kaydedildi.

Anadolu Ajansı'nın aktarımına göre, haberlerde, bölgede askerlerin sokağa indiği, şehir merkezine girişlerin kapatıldığı ve yaralı askerlerin olduğu belirtildi.

İlk darbe girişimi Temmuz 2011'deydi

Gine'de Cumhurbaşkanı Alpha Conde'yi alıkoyduğu belirtilen askerler devlet televizyonu RTG'de darbe açıklaması yaptı. Cumhurbaşkanı Alpha Conde'ye karşı, 19 Temmuz 2011'de de darbe girişiminde bulunulmuş ve konutuna roketli saldırı düzenlenmişti. Cumhurbaşkanı Conde, 18 Ekim 2020'de yüzde 59,49 oy alarak 3'üncü kez cumhurbaşkanı seçilmişti.

Üçüncü dönem adaylık tartışmaları

Ülkenin 1958'de bağımsızlığını kazanmasından bu yana ilk demokratik güç değişimiyle Aralık 2010'da 5 yıllığına seçilerek göreve gelen Conde, 2015'te yeniden cumhurbaşkanlığı koltuğuna oturmuştu.

Cumhurbaşkanının en fazla 2 dönem üst üste görev yapabildiği ülkede ikinci dönemi 2020 aralıkta sona eren 82 yaşındaki Conde'nin üçüncü dönem de seçilebilmesine imkan sağlayacak anayasa değişikliği referandumu 22 Mart 2020'de yapılmıştı.

83 yaşındaki Conde'nin 3'üncü dönem adaylığı, ülkenin en çok tartışılan gündem maddesi olmuştu.

Gine hakkında genel bilgi

Gine Cumhuriyeti; adını Berberilerin Sahra Çölü’nün güneyi ve Gine Körfezi arasındaki bölgeye verdikleri isimden almıştır. ‘Siyahların ülkesi’ anlamına geliyor. Ülke genç bir nüfusa sahip. Büyük bir çoğunluğu başkent Conakry'de yaşıyor.  Resmi dilleri Fransızca olmasına karşın ülkede en çok konuşulan dil Fulanicedir. Para birimi olarak Gine frangını kullanmaktadırlar.

Gine vize isteyen ülkeler arasındadır, gitmeden önce vize başvurunuzu yapmış ve Gine’ye vize almış olmanız gerekmektedir.

Batı Afrika’da yer alır. Kuzeyinde Senegal ve Gine Bissau, güneyinde Sierra Leone ve Liberya, doğusunda Mali ve Fildişi Sahili ile komşudur. Batısında ise Atlas Okyanusu yer alır.

Ekonomik koşullar

Altın, elmas ve bor madenleri ile verimli topraklarına rağmen Gine, askeri rejimler ve siyasi istikrarsızlık nedeniyle dünyanın en fakir ülkeleri arasında bulunuyor.

Batı Afrika'da Atlas Okyanusu kıyısındaki Gine, kuzeyden Gine-Bissau ve Senegal, kuzeydoğudan Mali, doğudan Fildişi Sahili, güneyden de Liberya ve Sierra Leone ile komşu.

Gine ilk bakışta oldukça fakir bir ülke izlenimi verse de toprakları ve yer altı kaynaklarıyla şaşırtıcı bir potansiyele sahip.

Gayri safi yurtiçi hasılasının yüzde 13 ila 15'i madenciliğe dayanan ülkede altın, elmas, boksit ve demirin yanı sıra zengin gümüş, granit, manganez yatakları da dikkati çekiyor.

Ülkedeki 20 milyar ton demir rezervinin çıkarılmasının 100 yılı alabileceği belirtiliyor.

Gine, ayrıca yaklaşık 6 bin megavatlık hidroelektrik potansiyeli, 40 milyar ton boksit rezerviyle dünyanın önemli kaynaklarını barındırıyor.

Tarım madencilik kadar önemli iş alanı

Gine'de madencilik kadar önemli diğer bir iş alanı ise tarım. Yıllık 400 milyar metreküp yağmur alan Gine, iklim çeşitliliği, verimli ancak henüz işlenmemiş toprakları ile tarım için adeta bir cennet niteliği taşıyor.

Kırsal kesimde yaşayan halkın gelir kaynağının yarısından fazlası tarıma dayanan ülkede, 6,2 milyon hektar tarıma elverişli arazi bulunuyor. Ancak bu ekilebilir araziden yalnızca yüzde 25'i kullanılıyor.

Ülkedeki ekili arazilerin büyük kısmında pirinç, ananas, mango, patates, mısır, fıstık, kakao, muz, çay, karite ve palmiye ağacı ile kola bitkisi yetiştiriliyor.

Hayatın yükünü kadınlar çekiyor

Gine isminin yerel dilde "kadın" manasına geldiği düşünüldüğünde ülkede kadınların gücü ve emeği tartışmasız gerçek olarak göze çarpıyor.

Ülkede kadınlar ekmeklerini tabiri caizse "su ve meyveden" çıkarıyor. Yaşlısından gencine neredeyse tüm Gineli kadınlar yol kenarları ve yerel pazarlarda su, meyve ve çeşitli yiyecekler satıyor.

Sabah gün doğarken başlayan bu mesainin akşam bitiş saati yok. Kadınlar, günlük yiyecekleri için gerekli parayı çıkarmadan evlerine dönmüyor.

Gineli Amine Diallo isimli kadın da ekmeğini sudan çıkaran kadınlardan yalnızca biri. Şehrin toprakla kaplı ana caddelerinde su satmak için sabah erkenden kalkan Amine bazen geç saatlere kadar çalışıyor.

"Geleceğe dair hedefim yok, yarını düşünmüyorum. Günlük bazen 1 bazen 2 dolar kazanıyorum. Karnımızı doyurmaya yetiyor." diyen Diallo'nun tek tasası akşam yemeğinde ailesi ile beraber olabilmek.

Ancak kadınların mücadelesi bununla da bitmiyor. Konakri sokakları, akşam saatlerine doğru adeta bir çümbüş yerini andırıyor.

İşten gelen kadınlar, evlerinde mutfak olmadığı için mahallelere kurdukları kazanlarda topluca yemek pişiriyor, sohbet ediyor. Sokaklarda kap kacak seslerine çocuk ve kadınların gülüşmeleri karışıyor. Akşam yemek hazırlığı, evlerinde televizyon yada internet olmayan Gineli kadınlar için sosyalleşme aracı.

Ülkede trafik sorunu var

Yollarda Gineli kadınlar kadar dikkati çeken bir diğer unsur ise kördüğüm haline gelmiş trafik oluyor. Yalnızca tek bir trafik ışığının olduğu kentte asfalt yol bulmak neredeyse imkansız.

Toplu taşımanın olmadığı Konakri'de halk ulaşımını ya eski taksilerle ya da otostopla çözüyor. Konakri küçük bir şehir olsa da altyapı eksikliğinden bazen 10 dakikalık mesafe için saatlerce beklemek mümkün.

Yol kenarlarında yöresel kıyafetlerle satış yapan kadınlar, trafikte sıkışan araçlara yanaşarak para isteyen çocuklar ve alabildiğine kızıl toprak üzerinde ilerleyen lüks ciplerin yanında eski ve bakımsız taksiler göze çarpıyor.

Bu manzarada en şaşırtıcı olan ise Ginelilerin trafikte sakinliğini koruyabilmesi. İçinden çıkılmaz gibi görünen şehrin trafiğinde herkes olabildiğince sakin, kimse kimseye sinirlenmiyor.

Gününün büyük bir kısmını yollarda geçiren özel şoför Bari Mbaye de 10 yıldır direksiyon sallıyor. Mbaye, "Konakri'de altyapı ve yol olmadığından bazen 10 kilometrelik mesafeyi 3-4 saatte aldığımız oluyor. Ama kimsenin acelesi yok burada. Bugüne kadar trafikte kavga eden, birbirine bağıran birine hiç rastlamadım" diyor.

Üniversitede bir hocanın aylık maaşının 40 dolar civarı olduğu Gine'de Mbaye'nin kazancı zaman zaman aylık 100 doları geçiyor. Kendi aracı olmayan Mbaye, etrafından bulduğu araçlarla özellikle yurt dışından gelen iş insanları için şoförlük yapıyor. (EMK)

*Gine hakkındaki bilgileri AA'dan derledik.