Hafıza Merkezi’nden Hak Savunucuları için “Belgeleme” Rehberi
Hakikat Adalet Hafıza Merkezi, Çatışma Kayıplarını Belgeleme Standartları’nı Türkçeye kazandırdı.
Zorla kaybetme vakalarına dair belgeleme çalışması yürüten merkez, yıllar içerisinde oluşan birikimini de hazırladığı sekiz videoluk seriyle paylaşıyor.
Londra merkezli Every Casualty Worldwide, bu alandaki uluslararası standartların oluşturulması, yaygınlaştırılması ve tartışılarak geliştirilmesi konusunda çalışan uzman bir kuruluş. Çatışma Kayıplarını Belgeleme Standartları da kurumun taslak olarak hazırladığı dünyanın farklı bölgelerindeki uygulayıcılarla tartışarak son halini verdiği bir kitapçık.
Hafıza Merkezi, “Belgeleme çalışması konusunda bir rehber oluşturabilecek bu kitapçığın Türkçe çevirisinin bu alanda çalışma yapanlara kaynak oluşturacağını umuyoruz” açıklamasını yaptı.
76 sayfalık rehberde, verileri korumak ve yayınlanmasında dikkat edilecek hususlar, seçilecek terminoloji, tanımlar ve kategorizasyon, çatışma kayıplarını kayıt altına alan çalışanların güvenliği için gerekenler, veri girişi ve metodoloji gibi başlıklar yer alıyor.
Sekiz videoda belgeleme
Kaynak kitapçığın yanı sıra “temel belgeleme ilkelerini, yöntem ve kurallarını, hukuki belgeleme alanının temel bilgilerini” içeren belgeleme video serisini de YouTube kanallarından yayınladılar.
Hepsi 10-15 dakika arasındaki toplam sekiz kayıttan oluşan videoların isimleri şöyle:
* Bir Mücadele Alanı Olarak “Hakikat”: Tanıklık, Belgeleme ve Telafi
* Belgeleme Çalışmalarının Bağlamı: Sınırlar, Kullanımlar ve Tartışmalar
* Öncesi ve Sonrasıyla “Sahaya Çıkmak”
* Veriyi İşlemek: Kaydetme, Tasnif Etme, Doğrulama
* “Arşiv Humması”: Veriyi Arşivlemenin Farklı Yolları
* Yargı Alanını Zorlamak: Hukuksal Belgeleme
* Belgelemenin Sınırını Hukukla Çizmek: Tanımlar, Kavramlar, Sınıflandırmalar
* Hukuksal Belgeleme: Uygulama Çalışması
Videolarda belgeleme konularını, Hafıza Merkezi Danışmanı, avukat ve akademisyen Özgür Sevgi Göral, Hafıza Çalışmaları Programı Yöneticisi Gamze Hızlı, aynı programda çalışan Özlem Kaya, Hukuk Çalışmaları Programı Yöneticisi, avukat Emel Ataktürk, aynı programdan avukat Melis Gebeş ve avukat Özlem Zıngıl anlatıyor.
“Tartışmalar için başlangıç noktası”
Merkez, bu video serisini hazırlamalarının amacını, “belgeleme alanına dair temel tartışmalara giriş düzeyinde bir bilgi sunmak” olarak açıklıyor:
“Hakikat Adalet Hafıza Merkezi olarak hak savunucuları için hazırladığımız bu video serisinde belgeleme faaliyetlerinin temel konularına ve sorun alanlarına değinilerek daha derin ve nitelikli tartışmalar için bir başlangıç noktası oluşturmayı hedefliyoruz.”
“İnsan hakları mücadelesini daha etkili ve güçlü devam ettirebilmek için belgeleme çalışmalarının çok önemli olduğuna ve geliştirilmesi gerektiğine inanıyoruz. Bu video serisinin ve çeviri kitapçığın buna katkı sunmasını temenni ediyoruz.”
Hakikat Adalet Hafıza Merkezi hakkında
Hakikat Adalet Hafıza Çalışmaları Merkezi (Hafıza Merkezi) Türkiye, Kasım 2011’de bir grup avukat, gazeteci ve insan hakları savunucusu tarafından İstanbul merkezli bir dernek olarak kuruldu.
Ağır insan hakları ihlallerine ilişkin gerçekleri ortaya çıkarmayı, mağdurları adalet arayışlarında desteklemeyi ve bu ihlaller ile ilgili toplumsal hafızayı güçlendirerek toplumsal barışa ve demokrasiye katkı sağlamayı hedefliyor.
Bu hedefler doğrultusunda Merkez, insan hakları ihlallerinin evrensel standartlarda belgelenmesi, emsal olabilecek davaların takibi ve belgelenmesi, ağır insan hakları ihlalleri hakkındaki hakikatlerin toplumun geniş kesimlerine anlatılması ve mağduriyetlerin tanınması ve onarılmasını desteklemeye yönelik faaliyetler yürütüyor.
Merkez aynı zamanda, geçmişinde çatışmalar yaşamış ve baskıcı rejim deneyimleri olan ülkelerde faaliyet gösteren kurumlarla ortak çalışmalar yaparak bilgi ve metodoloji paylaşır, bu fikirleri kendi çalışmalarıyla geliştirerek ve Türkiye bağlamında tartışarak alandaki çalışmalara özgün bir yaklaşım sunar. Çalışmalarında yerel ve uluslararası kuruluşlarla işbirliği ve dayanışmayı hedefler.
Hak ihlallerine uğrayanlarla yapılan görüşmeleri, yasal süreçlerde üretilen bilgi ve belgeleri, insan hakları alanında çalışan kurumların raporlarını ve medya taramalarını temel veri kaynakları olarak kullanır. Aynı zamanda yürüttüğü tüm projelerde üretilen bilgi ve belgeleri de kurumsal arşivine belli bir standartta kaydetmeyi hedefler.
* Çatışma Kayıplarını Belgeleme Standartları’na buradan ulaşabilirsiniz.
* Hak Savunucuları için Belgeleme Video Serisi’nin tamamına da buradan ulaşabilirsiniz.