Hak Örgütleri ve Hukukçulardan AİHM’in Roboski Kararına “Cezasızlık” Tepkisi
Diyarbakır Barosu, Hak İnsiyatifi, İnsan Hakları Derneği (İHD), Mülkiye İnsan Hakları Merkezi ve Türkiye İnsan Hakları Vakfı (TİHV), Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin Roboski kararını eleştirdi.
TIKLAYIN - AİHM, Roboski Katliamı Başvurusunu Kabul Etmedi
Bugün yapılan ortak açıklamada, “Cezasızlığı hoşgören bir insan hakları mahkemesi insanların umudu olamaz. İnsanların umudu olamayan bir uluslararası mahkeme, kendi sonunu da kaçınılmaz kılar” dendi.
TIKLAYIN - Roboski ve Usul: Bir Katliamın Tarihe Gömülmesinde Bilinmeyen Gerçekler
AİHM, Roboski katliamıyla ilgili başvuruyu, “iç hukuk yollarının tüketilmediği gerekçesiyle” kabul edilemez bulmuştu.
Hukukçu Kerem Altıparmak, bianet yazısında kararı şöyle açıkladı: “AİHM, daha önce birçok kararında yaptığı gibi ulusal düzeyde Anayasa Mahkemesi’ne yapılan başvuruda AYM’nin verdiği kararın güvenirliğinden hiç şüphe duymadı ve bu aşırı güvenin sonucu olarak da başvurucular tarafından sunulan iddiaları düzgün bir şekilde incelemeksizin Türkiye tarihinin en büyük katliamlarından birine ilişkin hakikatin ortaya çıkarılmasını ebediyen engelledi.”
“Hükümete benzer vakalar için yeşil ışık yakıldı”
Diyarbakır Barosu Başkanı Ahmet Özmen’in okuduğu açıklama, özetle şöyle:
“AİHM bu kararıyla sadece son zamanlarda sıklıkla yaptığı üzere etkililiği son derece tartışmalı olan Anayasa Mahkemesi’nin (AYM) tüm kusurlarını örtmekle kalmadı, Türkiye’nin Roboski davasında somutlaşmış cezasızlık politikasını da onaylamış oldu.
“Çoğu çocuk 34 kişinin can verdiği bu vakaya ilişkin hiçbir sorumluluğunu yerine getirmeyen hükümete de benzer vakalar için yeşil ışık yakmış oldu.
“Oysa aynı AİHM, 1990’larda Türkiye’nin Güneydoğusunda gerçekleşen birçok karanlık insan hakları ihlalini aydınlatarak, başta Kürt halkı olmak üzere tüm toplum için bir umut kaynağı olmuş, hakikatin karanlığa gömülmesine müsaade etmemişti.
“Evrensel değerlerin savunucusu olan bir insan hakları mahkemesinin beklenen bu yaklaşımını benimseyen AİHM kararları şu iki temel ilkeye dayanıyordu:
“Devletlerin yükümlülükleri sadece teorik ve kâğıt üzerinde olmayıp, pratik ve etkili olmalı, Sözleşmedeki güvenceleri pratik ve etkili kılacak şekilde yorumlanmadır.
“İç hukuk yollarının tüketilmesi gerekliliği kuralının belli bir esneklik ve aşırı formalizmden uzak bir şekilde uygulanması gerekir.”
“İnsanlar katlediliyor, failler cezasız kalıyor”
“1990’lı yıllarda hiçbir sınır tanımaksızın, hiçbir usule uymaksızın gerçekleştirilen ağır insan hakları ihlalleri 2010’lu yıllarda çeşitli usul kurallarının içerisinde ambalajlanmış şekilde karşımıza çıkıyor. Şekil farklı ama sonuç aynı: İnsanlar katledilmekte ve fakat failler cezasız kalmakta.
“2018 yılında Türkiye’yi uluslararası insan hakları standartlarına saygılı bir hukuk devleti olarak gören hiçbir uluslararası tarafsız gözlemci yoktur. Bu korkunç tablonun en önemli müsebbiplerinden biri de Roboski kararını reddeden Anaya Mahkemesidir.
“Yüzlerce gazetecinin tutuklanmasına, on binlerce kişinin işsiz kalmasına, OHAL KHK’lerinin keyfi düzenlemelerine yeşil ışık yakan Anayasa Mahkemesi, Roboski kararında da başvurucular tarafından öngörülmesi imkansız gerekçelerle başvuruyu reddetti.
“İnsan odaklı yaklaşıma dönmeye” davet
“Roboski kararı, eksik belgelerin tamamlanmasına ilişkin avukatın sunduğu mazeretin kabul edilmemesi nedeniyle ret kararı verilen ilk ve tek karardır!
“Tam da bu nedenlerle iç hukuk yollarının tüketilmesinde aşırı formalizmden uzak durulması gerekliliğini vurgulaması gereken AİHM, tam tersini yaparak Anayasa Mahkemesi’ne her konuda verdiği açık çekle Türkiye’de giderek derinleşen insan hakları ve hukuk devleti krizinin ana ortağı haline geliyor.
“Evrensel insan hakları ve hukuk devleti ilkelerinin önemine inanan insan hakları örgütleri olarak tarihin en kanlı katliamlarından biri olan Roboski’yi cezasızlıkla taçlandıran AİHM kararını kınıyoruz.
“AİHM’i Türkiye hükümetine ve Anayasa Mahkemesine verdiği açık çekin yarattığı tahribata son vermek için Türkiye davalarında 1990’lı yıllarda benimsediği insan odaklı yaklaşıma dönmeye davet ediyoruz.” (AS)