Hanuka Bayramı Kutlu Olsun
Yahudilerin Hanuka Bayramı kutlu olsun.
İbrani takvimine göre Hanuka Bayramı, Kislev ayının 25'inde yani bu gece yakılacak ilk mumla başlayıp sekiz gün ve sekiz gece boyunca devam eder.
Hanuka sözcüğü İbranice "adanma, ithaf etmek" anlamlarına gelir. Ayrıca "Işık Bayramı" ya da "Yeniden Adanma Bayramı" olarak da anılır.
Şalom gazetesi'nde Nazlı Doenyas bayramı şöyle tanımlıyor:
"Güçsüzlerin kuvvetlilere, sayıca az olanların çoğunluğa, dürüstlüğün kötülüğe, maneviyatın maddiyata, ışığın karanlığa karşı zaferini simgeleyen Hag Aorim-Işıklar Bayramı Hanuka, Tanah ‘ta (Tora-Peygamberler Kitapları-Yazıtlar) yer almayan, sadece Talmud’da dolaylı olarak bahsi geçen ve daha sonraları hahamlar tarafından uygulamaya konulan neşeli bayramlarımızdandır."
Bu bayram, Suriye-Yunan Kralı Antiohus ve ordularının, Makabiler tarafından bozguna uğratılıp, II. Bet-Amikdaş'ın putperestlerden kurtarılmasını ve tekrar Tanrı'ya adanmasını simgeler.
Bet-Amikdaş putlardan ve simgelerden temizlendikten sonra, Tapınak'taki Ebedi Işık'ı yakmak için sadece bir küçük kapta kutsiyeti bozulmamış yağ buldu. Bu yağ, Menora'yı yalnızca bir gün boyunca yakmaya yetecek miktardaydı.
Mucize eseri, o küçük kap yağ, tam sekiz gün boyunca yanmaya devam etti ve Koen'ler o arada yeni kutsal yağ hazırlayabildiler. 25 Kislev'den başlayarak, sekiz gece boyunca, her gece bir mum artırarak Hanuka mumları yakılır ve bu mucize tekrar yaşatılarak evler Işık'la doldurulur. Mumlar, Hanukiya'ya, (yakana göre) sağdan sola doğru dizilir, yakarken soldan sağa doğru yakılır.
Geleneksel Hanuka yemekleri
Bir günlük yağın mucize eseri sekiz gün yanmasını hatırlamak için, Hanuka'da çoğunlukla yağda kızarmış yemekler tercih edilir.
Latke: Rendelenmiş patates, yumurta, soğan ve un karışımıyla yapılan bu patates gözlemeleri sıcak olarak, yanında elma sosu veya krema ile servis edilir.
Sufganiya: Kızgın yağda kızartılır, bunlar daha sonra pudra şeker ve/veya tarçına batırılarak servis edilir. Sufganiya, özellikle İsrail'de çok popüler olup, Hanuka başlamadan bir ay öncesinden itibaren sokaklarda satılmaya başlanır.
Sütlü yiyecekler ve peynir: Haşmonailerden dul Yeudit, komutan Holofernes'e kendi yaptığı peynirden hatırı sayılır bir miktarda yedirip, susamasını sağlamış, susuzluğunu da bol bol şarapla gidermişti. Holofernes o kadar peynir ve şarap sonucu sızıp kalınca Yeudit de Komutanın kılıcını alıp onu öldürmüştü. Komutanın kafasını da kumaşlara sarıp yanında götürmüştü. Komutanları olmayınca şaşkına dönen Suriye-Yunan orduları bu şekilde kolayca bozguna uğratılıp ülkelerine kaçmışlardı. Bu kahraman Yahudi kadınının hatırasına Hanuka'da sütlü tatlılar ve özellikle peynir yenir.
Hanuka’nın simgesi topaç
Yine Şalom gazetesinden Nazlı Deonyas Hanuka'da topacın yerini şöyle anlatıyor:
"Antiyohus’un yönetimindeki Helenistik Suriyeli askerler Tora öğrenimi yasaklar. Yahudiler, kültürlerini ve geleneklerini devam ettirebilmek için Tora öğrenimini, askerlerin dikkatini çekmeyecek şekilde sürdürürler. Bir araya gelip Tora üzerinde çalışırlarken, aniden bir baskın olduğunda, hemen yazıları saklayıp, yanlarındaki topaçları çevirirler. Askerler de onların topaç oynamak için bir araya geldiklerini zanneder ve onları rahat bırakırlar.
Hanuka Bayramında, bu yolla Tora öğrenimine devam eden çocukların anısına topaç çevrilir. Sevivon, Dreidel isimleriyle de anılan Hanuka topacının özelliği, dört kenarında da İbranice harflerin bulunmasıdır. Nun, Gimel, He, Şin harfleri, “Nes Gadol Haya Sham/ Orada Büyük Bir Mucize Gerçekleşti” sözlerinin baş harflerinden oluşur. " (NV)