Hayatımızı değiştiren 6 ayın kısa özeti

*Fotoğraflar: AA. 

Varlığından ilk kez 31 Aralık 2019'da haberdar olduk ancak adını, türünü, etkilerini, bulaşıcılığını henüz bilmiyorduk. Dünya basını yeni tip koronavirüsle ilgili ilk haberleri "gizemli hastalık" başlığıyla giriyordu. 

İlerleyen aylarda bazı ülkelerde yapılan araştırmalar virüsün dünya çapında sanılandan daha önce dolaşımda olduğu ortaya koyacaktı.

Şimdi virüsten haberdar olduğumuz tarihten, hayatımızı değiştiren o altı ayın kronolojisine bakalım. 

Çin, 31 Aralık 2019'da Dünya Sağlık Örgütü'ne (DSÖ/WHO) Hubey eyaletine bağlı Wuhan kentinde kaynağı bilinmeyen gizemli bir solunum yolu hastalığı tespit edildiğini bildirdi. 

7 Ocak'ta DSÖ, hastalığın yeni tip bir koronavirüsten kaynaklandığını açıkladı. Virüse "2019-nCov" adı verildi.

Wuhan'da ilk ölüm gerçekleşti

11 Ocak'ta ilk ölüm Wuhan'da gerçekleşti. 13 Ocak: Çin dışındaki ilk vaka Tayland'da görüldü. 

16 Ocak'ta Japonya'da Wuhan'dan geldiği ortaya çıkan bir kişide yeni tip koronavirüs tespit edildi. 21 Ocak'ta ABD'de ilk Covid-19 vakası saptandı. Virüs, seyahat eden yolcular aracılığıyla birçok ülkeye yayılmaya başlıyordu.

23 Ocak'ta Wuhan karantina altına alındı. 24 Ocak'ta Avrupa ülkelerinde de ilk vakalar görülmeye başlandı. 

30 Ocak'ta DSÖ "küresel acil durum" ilan etti. 31 Ocak'ta İngiltere, İtalya ve İspanya'da ilk vakalar görüldü.

Ölü sayısında SARS salgınını geçti

9 Şubat'ta yeni tip koronavirüsten ölenlerin sayısı 811'e ulaşarak hastalık SARS virüsündeki ölü sayısını geçmiş oldu.

11 Şubat'ta DSÖ, yeni tip koronavirüse "Covid-19" adı verildiğini duyurdu.

14 Şubat'ta Afrika kıtasındaki ilk vaka görüldü. Mısır'da bir kişide yeni tip koronavirüs tespit edildi.

28 Şubat'ta DSÖ, Covid-19 için küresel risk seviyesini "yüksekten" "çok yüksek"e çıkardıklarını duyurdu. 29 Şubat'ta ABD'de virüs sebebiyle ilk ölüm gerçekleşti.

Suudi Arabistan, Kabe'yi kapattı

6 Mart: Ölü sayısı her geçen gün artarken virüsün bulaştığı Suudi Arabistan'da virüse karşı Kabe ziyarete kapatıldı.

Mart ayının ilk 6 gününde İtalya'daki vaka sayısı 6 kat arttı. 10 Mart'ta Başbakan Giuseppe Conte ülkede serbest dolaşımı kısıtlayarak kapsamlı karantina tedbirleri ilan etti. İlk ve orta dereceli okullar ile üniversiteler tatil edildi.

19 Mart: ABD'nin Florida eyaletinde bulunan dünyaca ünlü Miami plajı kapatıldı. 

DSÖ "pandemi" ilan etti

11 Mart'ın ilk saatlerinde Sağlık Bakanlığı, Türkiye'de ilk vakayı açıkladı. DSÖ yeni tip koronavirüsü "pandemi" (küresel salgın) ilan etti.

12 Mart'ta Türkiye'de ilk ve orta dereceli okullar ile üniversitelerde eğitime ara verildi.

13 Mart'ta algın nedeniyle ABD genelinde "ulusal acil durum" ilan edildi. 17 Mart'ta Avrupa Birliği (AB), üçüncü ülke vatandaşlarının üye ülkelere ve Schengen bölgesine yapacakları seyahatlere 30 günlük geçici kısıtlama getirdi.

Türkiye için karantina zamanı

21 Mart'ta Türkiye'de kapsamlı karantina tedbirleri uygulanmaya başlandı. 23 Mart'ta ise İngiltere karantina uygulamasına geçti.

24 Mart'ta Uluslararası Olimpiyat Komitesi (IOC) 2020 Tokyo Olimpiyatlarının gelecek yıla ertelenmesii kararını açıkladı.

ABD, Çin'i geride bıraktı

26 Mart'ta ABD'de görülen Covid-19 vakalarının sayısı Çin'i geçti. O tarihten bugüne ABD hala en çok vaka ve ölü sayısına sahip ülke. 

2 Nisan'da Covid-19 vaka sayısı dünya çapında 1 milyonu aştı. 3 Nisan'da Türkiye'de 30 büyükşehir ve Zonguldak iline 15 gün süreyle giriş çıkışlar yasaklandı

7 Nisan'da Çin'de ilk kez yeni ölüme rastlanmadığı bildirilirken Wuhan'da karantina uygulaması kaldırıldı.

Türkiye'de ilk sokağa çıkma yasağı

11 Nisan'da İçişleri Bakanlığı'nın 31 ilde 48 saatlik sokağa çıkma yasağı kararının ardından vatandaşlar açık bakkal, market ve fırınlardan ihtiyaçlarını karşılamak üzere sokağa çıktı. Yasak başlamadan iki saat önce kararın duyurulması nedeniyle pek çok dükkanda uzun kuyruklar oluştu.

12 Nisan'da İçişleri Süleyman soylu Bakanı Soylu, "Hafta sonu sokağa çıkma yasağı kararının uygulanmasının sorumluluğu her yönüyle şahsıma aittir" dedi, istifa etti. Bakan kararı açıklarken, "sayın cumhurbaşkanımızın talimatıyla" demişti. Soylu'nun istifası Cumhurbaşkanı tarafından kabul edilmedi. 

13 Nisan: Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) Genel Direktörü Ghebreyesus, Covid-19 salgınına ilişkin önlemlerin ancak halk sağlığı konusunda doğru önlemler alındığında kaldırılabileceğini söyledi.

Mayıs'ta bazı ülkeler karantina koşullarını hafifletmeye başladı. Hollanda'da ilkokullar 11 Mayıs'tan sonra açıldı. Polonya ise 4 Mayıs'tan itibaren otel ve alışveriş merkezlerini açtı.

15 Mayıs'ta aralarında devlet başkanlığı yapmış 39, başbakanlık yapmış 25, bakanlık yapmış 12 ve üç nobel ödüllü kişinin de bulunduğu 142 imza COVID-19'a karşı taleplerini paylaştı. İsimler "Ücretsiz erişimli aşı çalışmaları hızlansın" çağrısı yaptı.

Normalleşme adımları

1 Haziran: Türkiye'de şehirlerarası seyahat sınırlaması sona erdi. Restoran, kafe, pastahane, kıraathane, çay bahçeleri, dernek lokali, yüzme havuzu, kaplıca türü işletmeler belirlenen kurallar dahlinde saat 22.00'ye kadar hizmet vermeye başladı.

5 Haziran: Avrupa'da yeni tip koronavirüs (Covid-19) salgınında kaydedilen aşama hakkında konuşan Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ/WHO) Avrupa Bölgesi Direktörü Dr. Hans Kluge, ikinci dalga için Eylül ayını işaret etti.

8 Haziran: Sağlık Bakanlığı yeni Covid-19 tedbirlerini açıkladı: Yoğun bakım ve palyatif bakım servislerinde hasta ziyaretlerine izin verilmeyecek. Hasta refakat hizmetleri sınırlı sayıda tutularak mümkünse aynı kişi tarafından sağlanacak.

10 Haziran: Yurtdışı uçak seferleri ilk olarak KKTC, Bahreyn, Bulgaristan, Katar ve Yunanistan'a başlatılacak.

65 yaş kısıtlaması kalktı

10 Haziran: 18 yaş altı ve 65 yaş üstü vatandaşlara sokağa çıkma kısıtlamasıyla ilgili sokağa çıkma yasağı gevşetildi.

65 üstü yaşların yasağı 10 ile 20 arasında, 18 yaş altı kısıtlaması ise ebeveynlerin yanında olma şartı ile tümü ile kalktı.

16 Haziran: Koronavirüsün yayılmasına karşı aldığı sıkı tedbirlerle vaka sayısını sıfırlayan Yeni Zelanda'da 25 gün sonra ilk kez Covid vakası tespit edildi.

Virüs daha önce mi geldi?

19 Haziran: İtalya'da bilim insanlarının yaptığı atık su çalışması yeni tip koronavirüsün ülkeye aslında Aralık ayında giriş yaptığını ortaya koydu.Mayıs ayında da Fransalı bilim insanları, örnekler üzerinde yapılan testlerin 27 Aralık'ta Paris yakınlarında şüpheli bir hastalık nedeniyle tedavi edilen bir hastanın aslında koronavirüs olduğunu gösterdiğini söylemişti. 

Türkiye'de ölü sayısı 5 bini geçti

23 Haziran: Açıklanan rakamlara göre, Türkiye'de kadar 3 milyon 29 bin 635 test yapıldı. Covid-19 nedeniyle ölen kişi sayısı ise 5.001'e ulaştı. 

25 Haziran: DSÖ Genel Direktörü Tedros Adhanom Ghebreyesus şu açıklamayı yaptı: "Küresel salgının ardından normale dönemeyeceğiz, daha adil, daha yeşil ve iklim değişikliğini önlemeye yardımcı olacak yeni bir normal yaratmamız gerekiyor."

TIKLAYIN -  Aşı çalışmalarında son gelişmeler

1 Temmuz: Düğün salonları 1 Temmuz'dan itibaren açıldı. Düğünler açık havada ve mümkün olduğunda kısa yapılacak. İçişleri bakanlığının yayınladığı genelgede halay da tamamen yasaklandı.

(PT)