HDP’den Mahmut Tat için Meclis İnsan Hakları Komisyonu'na başvuru

* Fotoğraf: Mezopotamya Ajansı (MA)

Halkların Demokratik Partisi (HDP) Dersim Milletvekili Alican Önlü, İsveç'ten Türkiye'ye sınır dışı edildikten sonra tutuklanan Mahmut Tat ile ilgili Meclis İnsan Hakları İnceleme Komisyonu'na başvurdu.

Mahmut Tat'ın İsveç, Finlandiya ve Türkiye arasındaki NATO görüşmeleri sürerken Türkiye'ye sınır dışı edildiğini hatırlatan Önlü, Tat'ın İsveç'teyken kansere yakalandığını, fakat tutuklanarak gönderildiği Metris Cezaevi'nde kendisine ilaçlarının verilmediğinin iddia edildiğini aktardı.

Önlü, Tat'ın tedavisinin yaptırılmadığı, ailesi ve avukatları dahil hiç kimseyle görüştürülmediği, kendisinin diğer mahpuslarla bir araya gelmemesi için tek kişilik özel bir odada tutulduğu iddialarını da hatırlattı.

Alican Önlü, kanser hastası Mahmut Tat'ın "tedavisinin engellenmesi, ilaçlarının kendisine verilmemesi, tek kişilik odaya alınarak ailesi ve avukatları dahil kimseyle görüştürülmemesinin araştırılması" için komisyonun acil olarak ilgili makamlardan bilgi talep etmesini istedi.

Önlü, vekillerden oluşan bir heyetin "Tat'a yönelik hak ihlallerinin yerinde inceleme yapılabilmesi için Metris Cezaevine gönderilmesini" de talep etti.

"Tat, İsveç'ten iltica talebinde bulunmuştu"

HDP Mersin Milletvekili Alican Önlü, İsveç'te gözaltına alındıktan sonra Türkiye'ye sınır dışı edilen Mahmut Tat ile ilgili şu bilgileri paylaştı:

"İsveç'e gelmeden önce Dersim'de minibüs şoförlüğü yapan Mahmut Tat, hakkındaki itirafçı ifadesi nedeniyle yargılandı ve 6 yıl 10 ay hapis cezasına çarptırıldı. Adil yargılanmadığını ve hakkındaki suçlamaların temelsiz olduğunu söyleyen Tat, davasıyla ilgili yaptığı itirazların ardından 7 yıl önce İsveç'e gelerek iltica talebinde bulundu.

"22 Kasım'da İsveç'te gözaltına alınan Mahmut Tat önce Mölndal'da bulunan gözetim merkezine götürülmüş daha sonra da yakınlarına haber verilmeden Märsta'daki gözetim merkezine götürülmüştür.

"Nakil edildiği sıralarda kelepçeli tutulan Mahmut Tat işlemlerinin tamamlanmasının ardından Başkent Stockholm'deki Arlanda Havalimanı'ndan havalanan tarifeli uçakla 2 Aralık tarihinde gece saatlerinde İstanbul Havalimanı'na getirildi.

"Polislerce uçaktan alınan Mahmut Tat, İstanbul Havalimanı Emniyet Şube Müdürlüğü'ne ardından sağlık kontrolünden geçirilip Gaziosmanpaşa Adliyesi'ne sevk edildi. Tat, daha sonra 'PKK üyeliği' iddiasıyla tutuklanarak Metris Cezaevi'ne gönderildi."

TIKLAYIN - İsveç'in Türkiye'ye sınır dışı ettiği Mahmut Tat tutuklandı

"İade ve sınır dışı farklı iki kavram"

İsveç ve Finlandiya'nın NATO'ya üyeliğini kabul etmek için Türkiye ile imzaladığı ve "terör" suçlularının da iadesini talep eden memorandumu bianet'e değerlendiren İsveçli akademisyen Paul Levin, İsveç'te sınır dışı ve iade konusunda farklı prosedürler işlediğini söylemişti:

"Bu noktada iade ve sınırı dışını birbirinden ayırmanın önemli olduğunu düşünüyorum. Çünkü bu ikisi birbirinden farklı şekillerde ele alınıyor.

"Söz konusu Türkiye'nin talep ettiği iadeler olduğunda ve ilgili kişiler iadeyi kabul etmediğinde, dava dosyası İsveç Yüksek Mahkemesi'ne gidiyor ve mahkeme bir karar veriyor. Şimdiye kadar çok az durumda insanlar iade edildi. Davaların çoğunda talepler reddedildi.

"İsveç Yüksek Mahkemesi olumsuz bir karar aldığında İsveç hükümeti istese de söz konusu kişiyi iade etmeye karar veremez.

"Sınır dışı ise başka bir mesele çünkü burada göç kurumu karar veriyor ve son yıllarda terör şüphelilerinin sınır dışı edildiğini gördük. En son, 2020 yılında PKK ile bağlantılı olduğu şüphesiyle bir kişi Türkiye'ye sınır dışı edilmişti. Terör şüphelileri için bile Türkiye'ye sınır dışı durumunu bir dizi sebepten ötürü bir kenara bırakmıyorum.

"Bir sebep şu: Bunun geçmişte yapıldığını gördük. İkincisi, medyada 30'dan fazla şöyle vakaya rastadık: İsveç Güvenlik Servisi, İsveç'ten siyasi sığınma talep eden ya da vatandaşlık değil, sürekli veya geçici oturma izni olan ya da bu izne başvuran kişilerin PKK ile bağlantısı olduğunu tespit ediyor, bu kişilerin yaptıkları oturma veya sığınma talepleri göç kurumunca reddediliyor ve yasalar gereği Türkiye'ye iade edilmeleri gerekiyor.

"İsveç Güvenlik Servisi'nin yaptığı bu tespitler bazı durumlarda 2 yıl kadar öncesinde dayanıyor. Yani, bunlar Türkiye'ye verilen tavizler değil.

"Öte yandan, mevcut hükümet çok daha sıkı bir göç politikası güdüyor ve dürüst olmam gerekirse bunun göç kurumunun tespit ve kararlarını etkileyip etkilemeyeceğini bilmiyorum. Bunu ihtimal dışı bırakmıyorum."

(SD)