Her Meclise Kadın Şart!

Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Grubu Koordinasyon Toplantısı, 18-19 Şubat 2010'da Ankara'da yapıldı.

UNDP Kadın Politikaları Proje Sorumlusu Aslı Şahin, Demokratik Yönetişim Program Müdürü Leyla Şen ve avukat Özlem Kara'nın konuşmacı olarak katıldığı toplantının kolaylaştırıcısı ise İlknur Üstün'dü.

Yaklaşan seçimler öncesinde yüzde 10 seçim barajının ve kadınlarla gençlerin karar alma mekanizmalarında yer almasının önündeki engellerin kaldırılması için yapılması gerekenlerin tartışıldığı toplantıdan sonra Ankara, İzmir, Trabzon, Adana, Şanlıurfa'dan katılımcıların dört ayrı grupla çalıştaylar gerçekleştirildi. Çalıştaylar sonucunda her grup kendi sunumunu yaptı.

"Eşbaşkanlık ve fermuar sistemi uygulanmalı"

Tüm grupların öncelikli olarak yapılması gerekenler konusunda fikri aynıydı:

• Siyasi Partiler Yasası'nın değiştirilmesi, yüzde on seçim barajın kaldırılması ve eşbaşkanlık sisteminin yaygınlaştırılması için bir kampanya örgütlemek.
• Kadınlar lehine yüzde 30 kota uygulanması için siyasi partilere baskı yapmak.
• Partilerin yetkisiz, etkisiz ve parasız grupları konumundaki kadın kollarının daha etkin ve adaylıklar konusunda söz sahibi olmalarını sağlamak.
• Kadınların seçim listelerinde seçilebilir yerlerden aday gösterilmesini; listelerde ilk beşte an az iki kadın adayın yer almasını; fermuar sistemi uygulaması ile sıralamada kadınlarla erkeklerin ardı ardına yer almasını sağlamak.
• Delege sistemindeki çarpıklık giderildikten sonra önseçim sistemine işlerlik kazandırmak.
• Milletvekilleri ile iletişim ve işbirliğini artırmak.
• Kent konseylerinin, demokrasi platformlarının ilgi ve etkinliğini artırmak.
• Basın ziyaretleri ve imza kampanyalarıyla kamuoyu oluşturulmasına katkıda bulunmak.
• Bir web portalı oluşturarak etkin ve eşzamanlı iletişimi sağlayarak kampanyanın etkisini artırmak.
• Kadın örgütleri, bağımsız kadın aktivistler, gençlik örgütleri ve siyasi partilerin kadın kollarının katılımını artırmak.

Siyaset akademileri kurulsun

Toplantıda ayrıca siyasette kadın temsilinin artırılabilmesi için yerel ve ulusal düzeyde siyasete girmek isteyen tüm kadınların katılabileceği "siyaset akademilerinin" kurulması; siyaset yapmak isteyen kadınların adaylık sürecinde bilmesi ve yapması gerekenleri anlatan kitapçıklar basılıp dağıtılması fikri de kabul gördü.

Eşitlik çerçeve yasası çıkarılmalı

Çalıştay katılımcılarının seçim bildirgesinde yer alması gerekenlere ilişkin talepleri ise şöyleydi:

• Her ilde çocuk, yaşlı ve engelliler için bakım evleri açılması.
• Mahallelerde çamaşırhaneler ve aşevleri kurulması.
• Dezavantajlı grupların desteklenmesi.
• KSGM Taşra Teşkilat Yasası'nın çıkartılmasını da kapsayan, tüm kamu kurum ve kuruluşları ile sendikalarda kadın - erkek eşitliği komisyonlarının kurulmasını da sağlayacak Eşitlik Çerçeve Yasası'nın çıkarılması.
• Nüfusu 30 binin üzerindeki yerleşim yerlerinde kadın danışma merkezleri, 50 binin üzerindeki yerleşim yerlerinde ise sığınmaevleri açılması.
• Kadınların belli gün ve saatlerde ulaşımdan ücretsiz yararlanması.
• Kentin meydan ve sokaklarının yeterince aydınlatılması.
• Cinsiyete duyarlı bütçe oluşturulması.
• Toplumsal cinsiyetin sürdürülebilir kalkınma ve çevre çalışmalarına entegrasyonunun sağlanması.

Partilere "mor bayrak" ve karne

Çalıştay katılımcıları ayrıca aday listelerinde kadınlara belli oranda yer veren siyasi partilere "mor bayrak" verilmesini de önerdi.

Bir başka öneri de oluşturulacak izleme gruplarıyla siyasi partilerin programlarında cinsiyet eşitliğine ne kadar duyarlı olduklarının, karar organlarında kaç kadının yer aldığının, aday listelerindeki kadın aday oranlarının incelenmesi ve siyasi partilere karne verilmesi idi.

Toplantının sonunda yaklaşan 8 Mart Dünya Kadınlar Günü'ne atfen, "Kadınların meclislerde yüzde 50 oranında temsil edildiği gün, kadınların gerçek bayramı olacaktır" denildi. (LŞ/BB)

* Latife Şencan, sosyolog