HES’de Su Kullanım Hakkı İptali

Ayen Enerji şirketinin DSİ ile Rize'nin Fındıklı ilçesi Çağlayan Vadisi üzerinde Paşalar Regülatörü kurmak ve HES projesi için imzaladığı Su Kullanım Hakkı Anlaşması'nı Ankara 3. İdare Mahkemesi iptal etti.

HES'lere karşı verilen hukuk mücadelesi açısından önemli bir nokta olarak değerlendirilen mahkemenin iptal kararına giden süreç şöyle yaşandı...

Ayen Enerji şirketi Rize'nin Fındıklı ilçesi Çağlayan Vadisi üzerinde Paşalar Regülatörü kurmak ve HES projesi için DSİ ile Su Kullanım Hakkı Anlaşması imzaladı. Ankara'da yaşayan Hasan Sıtkı Özkazanç da 2008'de, DSİ ile Ayen Enerji şirketi arasında imzalanan Su Kullanım Hakkı Anlaşması'nın iptali amacıyla DSİ aleyhine Ankara 3. İdare Mahkemesi'nde dava açmak istedi.

Mahkeme, 13.03.2008 tarihinde, davayı açan Hasan Sıtkı Özkazanç'ın "kişisel, güncel ve meşru bir menfaatinin olmadığı"nı gerekçe gösterilerek, "ehliyetsizlik" nedeniyle davayı reddetti. Ancak mahkeme kararında Danıştay yolunun açık olduğunu da vurguladı.

Danıştay kararı

Danıştay 13. Dairesi temyiz başvurusunu kabul etti ve sonuçta Ankara 3. İdare Mahkemesi'nin kararını bozdu. Bozma kararında şu ifadeler yer aldı: "Çevre, tarih ve kültürel değerlerin korunması ve imar uygulamaları gibi kamu yararını yakından ilgilendiren konuların daha geniş yorumlanması gerektiği Danıştay içtihatlarıyla kabul edilmiş bulunmaktadır. Davacının vatandaş sıfatı ve işlemin hukuki niteliği beraber değerlendirildiğinde dava konusu işlemle meşru ve güncel bir menfaat ilgisinin olduğu, dolayısıyla bu işleme karşı dava açma ehliyetinin bulunduğu anlaşıldığından, davayı ehliyet yönünden reddeden İdare Mahkemesi kararında hukuka uyarlık görülmemiştir."

Danıştay bu kararıyla nerede yaşarsa yaşasın, her vatandaşın çevre, tarih ve kültürel değerlerin korunması gibi kamu yararı gerektiren konularda dava açma hakkı bulunduğunu vurguladı.

HES projesine darbe

Tüm bu süreç işlerken Çağlayan Vadisi üzerindeki köylüleri Rize İdare Mahkemesi'nde Paşalar Regülatörü ve HES projesi için verilen 'ÇED Olumlu' kararının iptali istemiyle dava açtı. Rize İdare Mahkemesi de önce yürütmeyi durdurma kararı verdi, sonra 30 Haziran 2010'da Çevre ve Orman Bakanlığı'nın verdiği "ÇED Olumlu" kararını "hukuka aykırı olduğu" gerekçesiyle iptal etti.

Danıştay'ın kararı sonrasında davayı ele alan Ankara 3. İdare Mahkemesi ise Rize İdare Mahkemesi'nin "ÇED Olumlu Kararı"nı iptal etmesini de dikkate aldı ve Su Kullanım Hakkı Anlaşması'nın sebebinin ortadan kalktığı sonucuna vardı. Mahkeme "dayanağı kalmayan dava konusu işlemde hukuka uyarlılık görülmemektedir" diyerek DSİ ile Ayen Enerji şirketi arasındaki Su Kullanım Hakkı Anlaşması'nı iptal etti. (YY)