Hukukçu Uçum: Toplum Merkezli Bir Anayasa Öneriyoruz

Eski Anayasa Mahkemesi raportörü ve Demokrat Yargı kurucularından Osman Can'la birlikte seçim sürecinde gündeme gelecek yeni anayasa konusunda bir yol haritası öneren hukukçu Mehmet Uçum, yazar Ayşegül Devecioğlu'nun eleştirilerini "önyargılı" olarak niteledi.

Devecioğlu, bianet'te yayınlanan yazısında ortaya konan önerinin iktidarın taleplerine uyumlu olduğunu ve başta Kürt muhalefeti olmak üzere, muhalif kesimlerin anayasa tartışması içinde sesini boğacağını söyledi.

"Otuz yıldır darbe anayasasıyla yönetilen, 12 Eylül'ün bütün kurumlarıyla sürdüğü, savaş koşullarından çıkmamış, kuruluşundan bu yana sivil bir anayasaya sahip olmamış bir ülkede, katılımcı bir anayasa yapmanın tek yolu yüzde onluk seçim barajını ve düşünce, ifade ve örgütlenme özgürlüklerinin önündeki engelleri kaldırmak, yani seçim sürecini demokratikleştirecek bir dizi siyasi reform yapmak....

"Anayasa Çalışma Grubu'nca desteklenen 'Başbakanın Anayasa Modeli'nin,  bu hakikati gözden gizlemek için ortaya atıldığını görmek güç değil. Hem de demokratik bir anayasanın, en geniş siyasi temsilin barışın ön koşulu olduğu bir süreçte."

"Toplum merkezli anayasa"

Uçum, Devecioğlu'nun hazırladıkları çalışmaya değil medyaya yansıyan kısıtlı bilgilere dayanarak değerlendirme yaptığını, bunun sonucunda da yanlış sonuçlara vardığını belirtti.

"Sadece Star gazetesinde yayınlanan kısa bir beyanata, Taraf gazetesine yazdığımız yazıya dayanarak 10 sayfalık analiz yapmak en azından bilgi sahibi olmadan fikir üretmeye benzer, ki çok kötü bir yöntemdir."

Uçum, hazırladıkları "yol haritası" üzerinde ağustostan bu yana çalıştıklarını, Avrupa'dan siyaset bilimciler ve hukukçularla görüştüklerini, 50'ye yakın anayasa yapma deneyimini incelediklerini belirtti. 25 sayfalık belgenin hala gelişmeye açık olduğunu vurguladı.

"Ama Devecioğlu alır o belgeyi inceler, sonra bu model yürümez, bu Adalet ve Kalkınma Partisi'ni(AKP) meşrulaştırmaya yarar der, onun yerine şu model daha iyi olabilir diye önerir, başımız gözümüz üzerine. Bizim önerdiğimiz toplum merkezli anayasa projesi 21. yüzyılın anayasacılık projesidir. Eksikleri olabilir ama ne olduğunu anlayarak tartışmamız lazım."

Seçim barajı

Yeni anayasa talebi uzun süredir gündemde. AKP, 2007'de bir grup hukuçuya bir taslak hazırlatmış ancak daha sonra geri çekmek zorunda kalmıştı. Son olarak 12 Eylül'de yapılan referandumla anayasada bir dizi değişiklik yapıldı.

Erdoğan, referandumun ardından yeni anayasanın bu yıl yapılacak genel seçimlerin ardından gündeme geleceğini söyledi. Son olarak da  yeni anayasayı anayasacıların yapmayacağını, toplumun geniş katmanları tarafından anlaşılır bir şekilde ele alınacağını belirtti.

Devecioğlu'nun da, Uçum ve Can tarafından hazırlanan çalışmanın da ortak vurgusu yüzde 10'luk seçim barajının seçim sonrasında oluşacak ve yeni anayasayı yapması beklenen Meclis'te temsil sorununa yol açacağı.

Ancak hükümetin barajı indirmek ya da kaldırmak gibi çabası bulunmuyor. (EÜ)

_________________________________________________________________________

* Can ve Uçum'un hazırladığı "Türkiye'nin İlk Sivil ve Demokratik Anayasası İçin Yol Haritası" başlıklı metne ulaşmak için tıklayın. (MS Word belgesi)