İran'da Gerginlik Dinmiyor, Reformcu Haberciler Hapiste

İran'da siyasi tansiyon İran Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinecad'i üçüncü sırada gösteren seçim belgesi bulunduğu iddiasına İndependent gazetesi muhabiri Robert Fisk yer verince daha da arttı.

Cumhurbaşkanlık seçimlerinde favori gösterildiği halde oyu yüzde 34 düzeyinde kalan ılımlı aday Mir Hüseyin Musevi'nin taraftarları, bir haftadır başkent Tahran ve çevresinde protesto eylemleri düzenliyor.

Musevi'ye destek veren yüz binlerce İranlı, dün de, eylemler sırasına öldürülen sekiz kişiyi Tahran'daki İmam Humeyni Meydanı'nda bir araya gelerek andılar. Ellerinde mum taşıyan eylemcilerin taşıdıkları bazı pankartların üzerinde "Kardeşlerimizi niçin öldürdünüz?" yazılıydı.

HRW: Yedi kişinin ölümü ivedilikle araştırılmalı

İnsan Hakları İzleme Örgütü (HRW), eylemlerde en az yedi kişinin polisin veya askeri milislerin elinde yaşamını yitirdiğinin iddia edildiğini, bu kişilerin ölüm nedenlerinin ivedilikle soruşturulması gerektiğini açıkladı ve ekledi: "Barışçıl eylemlerin orantısız şiddetle bastırılmasına son verilmeli".

İran'da bir haftadır artan gerginliği Dini lider Ali Hamaney'in Cuma hutbesinde vereceği mesajın dindirip dindirmeyeceği bilinmiyor.

RSF: Habercilere baskı yoğunlaştırıldı

Bu arada İranlı yetkililer, uluslararası medya kuruluşlarına, yaygınlık gösteren protesto eylemlerini görüntüleme yasağı getirmişti. Uluslararası Sınır Tanımayan Gazeteciler (RSF) örgütü, sokak eylemlerini yansıtan ve Tahran'daki durumu aktarmak isteyen İran ve uluslararası medya kuruluşlarına karşı baskının artırıldığına işaret etti.

Seçimlerden bu yana 10 habercinin tutuklandığını bildiren RSF, "Tutuklamalarda artış var. Bir çok gazeteciden haber alamıyoruz. Yabancı gazetecilere baskılar ölçü tanımıyor. Yetkililerin açık niyeti, istenmeyen bu tanıkları kovmak. İran'da yönetim, bu kadar büyük çaplı bir olayı gerçekten dünyanın gözünden gizleyebileceğini mi sanıyor?" şeklinde açıklama yaptı.

Reformcu gazete yetkilileri tutuklandı

15 Haziran'da Tahran, Tebriz, İspahan ve Şiraz kentlerinde 10 kadar insan hakları savunucusu, sivil toplum temsilcisi ve siyasetçinin tutuklandığını duyuran RSF, gözaltına alınanlara yönelik kötü muamele yapıldığına dair şikayetler aldıklarını bildirdi.

RSF'ye göre, 15 Haziran'da tutuklanan Hamshary, Shargh ve Şirvand Emruz gibi gazetelerin müdürlüğünü yapan Muhammed Atryanfar, Evin Cezaevi'ne nakledildi.

Engelli olsa da, reform yanlılarının teorisyeni olarak kabul edilen Sobh-e-Emruz gazetesi eski müdürü Saïd Hajarian, aynı gece Tahran'daki evinden gözaltına alınarak tutuklandı. Muhammed Hatemi'nin cumhurbaşkanı seçildiğinde yayına başlayan reformcu gazete, 1998 yılı sonunda gazeteci ve reformculara yönelik işlenen cinayetlere iktidardaki bazı kişilerin karıştıklarını yazmıştı.

"Blogcu Mollah" olarak da bilinen ve Hatemi'nin eski bakanlarından Muhammed Ali Abtahi de 16 Haziran'da aynı akıbeti yaşadı.

RSF, tutuklananlar arasında birçok gazetecinin avukatı ve İnsan Hakları Çemberi üyesi olan hukukçu Aldolfatah Sultani, Sermaye gazetesi temsilcisi Saide Lylaz, gazeteciler Rohollah Shassavar, Somaieh Tohidlou, Ahmad Zeydabadi, Kivan Samimi Behbani, Abdolreza Tajik ve Mahssa Amrabadi'nin de bulunduğunu duyurdu.

Uluslararası basına şiddet ve sınırdışı

Ayrıca, France 3 ve RAI televizyonları ile Reuters Ajansı çalışanlarının fiziki şiddetle karşı karşıya kaldığını duyuran RSF, RTVE, RTBF, ARD, ZDF ve Neerland2 televizyon çalışanlarının da gözaltına alındıktan sonra sınırdışı edildiklerini duyurdu. (EÖ)