İran'da Marziye Serbest Ama Sinema Tutuklu
İran'daki rejimin oyuncular üzerindeki baskıları eleştiren bir filmde rol aldığı için bir yıllık hapse ve 90 kırbaca mahkum edilen İranlı oyuncu Marziye Vefamehr'in cezası iptal edildi.
Uluslararası Af Örgütü'nün dün (27 Ekim) yaptığı açıklamaya göre, Avustralya yapımı "Benim Satılık Tahranım" (My Tehran for Sale) adlı filmde rol aldığı için gözaltına alınan Marziye Vefamehr, temyiz mahkemesinin "hapis cezasını üç aya indirmesi ve kırbaç cezasını iptal etmesi" üzerinde pazartesi akşamı (28 Ekim) serbest bırakıldı.
AI'nın Orta Doğu ve Kuzey Afrika Temsilciliği Direktörü Hasibe Hacı Sahrayi durumu, "Marzieh Vafamehr'in serbest bırakılması olumlu bir gelişme olsa da; Tahran'dak Evin Hapisanesi'nde hala üç film yapımcısının tutuluyor olması çok endişe verici" şeklinde yorumladı. Sahrayi acilen serbest bırakılması gerektiğini düşündüğü yapımcıların tek yaptıklarının belgesellerini "yabancı dağıtımcılara" satmak veya "yasaklanmış bir yönetmen hakkında bir film çekmek" olduğunu savundu.
İranlı yetkililer, film yapımcılarının gerekli izinleri almadan yabancı yayın organları ile çalışamayacağını belirtiyor.
17 Eylül 2011'de gözaltına alınan film yapımcısı ve dağıtım şirketi sahibi Katayun Şahabi ve "Bu Bir Film Değildir" belgeselinin yönetmeni Mojtaba Mir Tahmasb'ın hala tutuklu olduğu düşünülüyor. Mojtaba Mir Tahmasb'ın belgeseli yasaklı yönetmen Cafer Panahi'nin bir gününü anlatıyor.
Katayın Şahabi'yse, yapımcılığını yaptığı bir belgeseli BBC Fars servisine ilettiği için filmin yönetmenleri Hadi Afarideh, Naser Saffariyan ve Mohsen Şahrnazdar ile birlikte gözaltına alınmıştı. Yönetmenlerin daha sonra kefaletle serbest bırakıldığı belirtildi.
Bir başka yönetmen Mehran Zinatbakhsh'ın da Evin Hapisanesi'nde tutulduğu tahmin ediliyor. AI'nın açıklamalarına göre, Zinatbakhsh'in tam olarak ne ile suçlandığı ise "bilinmiyor".
Uluslararası sinema eleştirmenlerinin takdirlerini alan ancak İran'da yasaklanan yönetmenler Muhammed Rasulof ve Cafer Panahi, İran'da "devlet güvenliğine karşı gelmek" ve "sisteme karşı propaganda yapmak" ile suçlanıyor. Panahi altı yıl, Rasulof ise bir yıl hapis cezası istemi ile yargılanıyor. Rasulof'a verilen "ülke sınırlarından çıkmama" cezası Aralık 2010'da kaldırılmış olmasına rağmen, Panahi hala İran'ı terk edemiyor. (IK/HK)