Kaboğlu: Anayasa Mahkemesi Baraj İçin İhlal de Diyebilir, İptal de
Anayasa Mahkemesi'nin yüzde 10 seçim barajına dair kararı beklenirken Demokrasi ve Barış Konferansı konuyla ilgili bir basın toplantısı düzenledi.
Cezayir Toplantı Salonu'nda yapılan toplantıda Gencay Gürsoy'un moderatörlüğünde Prof. Dr. İbrahim Kaboğlu'nun sunumunun ardından Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) milletvekili Sezgin Tanrıkulu ve Halkların Demokratik Partisi (HDP) milletvekili Ertuğrul Kürkçü de söz aldı.
Gencay Gürsoy, Demokrasi ve Barış Konferansı olarak Anayasa Mahkemesi'nin kararından önce ve ondan bağımsız olarak "Barajsız seçim, barajsız kampanya" kampanyası başlattıklarını belirtti.
Barajla ilgili üç aşama var
İbrahim Kaboğlu, dünyada sadece Şeyseller Cumhuriyeti ve Türkiye'de yüzde 10 barajı olduğunu hatırlatarak bunun demokrasinin önündeki en büyük engel olduğunu belirtti.
"Anayasa Mahkemesi 1995 yılındaki kararda yüzde 25 seçim çerçevesini iptal etti ama yüzde 10 barajı etmedi. O zaman 1980 etkisinin devam ettiği düşünülüyordu.
"2001'deki anayasa değişikliğinde ise bu aykırılık iyicene belirginleşti. Çünkü 13. maddeyle özgürlüklerin sınırlamasında özüne dokunmama ve ölçülülük ilkesi getirildi.
"2008'de AİHM, bu barajın Avrupa demokrasi standartlarının çok üstünde olduğunu belirtip ulusal makama bunu kaldırma tavsiyesinde bulundu.
"Şimdi aslında AİHM'e kadar bile gitmeye gerek yok. Barajın anayasaya açıkça aykırı olduğu tartışmasız bir durum. Ancak ben bir hukukçu olarak Anayasa Mahkemesi'nin ne yapması gerektiğini söyleyemem. Hükümet yetkililerinin de çıkacak bu kararı etkileyecek açıklamaları anayasa aykırı.
Anayasanın olası iki kararı
"Anayasa Mahkemesi iki karar verebilir. Birincisi barajın ihlal olduğunu söyleyebilir ve bununla yetinebilir. Bu durumda parlamentonun devreye girip barajı kaldırması gerekir. İkincisi ise Anayasa Mahkemesi ileri giderek somut norm denetimini uygulayarak baraj kararını iptal edebilir. Ancak bunu iptal etse bile 1 yıl içinde seçimlere uygulanamaz kararını* iptal edemez. Bunu yapacak yine hükümettir.
"Siyasi olarak bakınca sürekli barajın istikrar sorunu yaratacağı söyleniyor, koalisyon hükümetlerinden bahsediliyor. Oysa Avrupa demokrasisinde koalisyon demokratik kültürün bir parçasıdır."
Tanrıkulu: Barajın tamamen kalkmasına itirazımız yok
CHP milletvekili Sezgin Tanrıkulu, çoğulcu ve toplumun tüm kesimlerini temsil eden bir parlamento için seçim barajının kalkmasının şart olduğunu belirterek "Parti adına konuşuyorum. Ben yüzde 3 için teklif vermiştim. Ancak Kılıçdaroğlu'nun dediği gibi CHP'nin barajın tamamen kalkmasına hiçbir itirazı yok. Bugüne kadar birçok kötü karara imza atmış Anayasa Mahkemesi'den medet ummak da ayrı bir zuldür. Ama umarım iptal eder. Bu da darbe demek değildir" dedi.
Kürkçü: Seçime parti olarak gireceğiz
HDP milletvekili Ertuğrul Kürkçü de şu anki temsili demokrasinin bile halkın aracısız temsilinin önünde engelken bir de yüzde 10 barajının kabul edilemez olduğunu belirtti.
"Sadece baraj değil. Seçim Kanunu ve diğer unsurlar da sorunlu. Milletvekili seçiminde oy dağılımı ve kota standartları seçmene haksızlık. İstanbul'da bir milletvekili için 100 bine yakın oy gerekirken, nüfusu 200 bin olan bir yerde 20 bin oy yetiyor. Bu da parlamentoda 2,5 partiye izin veren bir sisteme neden oluyor.
"Barajın kaldırılması Anayasa Mahkemesi'ne kalmadan Meclis tarafından yapılmalı ancak maalesef şu anda irade AKP'de. Baraj sayesinde başkasının oyları ile çoğunluğu sağlamış bir iktidardan da barajı kaldırmasını bekleyemeyiz. 1965'deki milli bakiye seçim sistemi şu ana kadarki en iyi sistemdi. Bu sayede 14 Türkiye İşçi Partili meclise girmişti. Bunu hatırlamakta fayda var.
"Biz HDP olarak seçime parti olarak gireceğiz. Bu riski göze alıyoruz. Giremezsek HDP'siz bir meclisin ne hale geleceğini başkaları düşünsün."
Özgürlük ve Dayanışma Partisi (ÖDP), Emekçi Hareket Partisi (EHP), TTB, KESK ve DİSK temsilcileri de barajın kaldırılmasını desteklediklerini belirtti. (NV)
* 2001 yılında yürürlüğe giren, Anayasa değişikliği kanunuyla 67. maddeye eklenen fıkra şudur: Seçim kanununda yapılan değişiklikler, yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 1 yıl içinde yapılan seçimlerde uygulanmaz.