Kadınlar Ev-Eksenli Çalıştıklarını Bilmiyor
Ev-Eksenli Çalışan Kadınlar Kooperatifi "Bağımlı Ev-Eksenli Çalışanlara Asgari Ücret! Hemen, Şimdi!" kampanyasıyla ilgili bianet'in görüştüğü Oku, kampanyanın, sorunlarını çözme de bir ilk adım olduğunu söylüyor.
"Bu süreçte çözüm hayal gibi görünüyor ama bir ilk adım olduğunu düşünüyoruz. Bugün için asgari ücret belki hayal olabilir ama, gelecek için değil."
Oku: Kadınların yaptığı her iş ev eksenli çalışmadır
Oku kadının yaptığı her işin, eğer kadın yapmadığında karşılığında bir ücret ödenecekse ev-eksenli çalışmaya girdiğini örnekler anlatıyor.
"Ben dışarıda işte çalışıyorsam, bu evimi pislik götüreceği anlamına gelmez. Birisi evi temizleyecek. O kadına verilecek ücret bu emeğin karşılığıdır. Ayrıca çocuk bakımı ve yemeği de kattığımızda ev-eksenli çalışmanı nasıl bir emek sömürüsü olduğu ortaya çıkıyor."
"Kadınlar hem evde hem her yerde çalışıyor"
Oku ev-eksenli çalışanlar, dünyanın başka yerlerinde olduğu gibi Türkiye'de de büyük ve giderek büyüyen bir çalışan grubunu oluşturduğunu söylüyor.
"Hemen her sektörde çalışıyorlar; şeker sarıyor, oyuncak yapıyorlar, jean temizliyorlar, elektrik prizleri monte ediyorlar, ayakkabı dikiyorlar, kumaş ya da halı, kilim dokuyorlar, kekik, adaçayı topluyorlar, motor montajı yapıyorlar. Akla gelen gelmeyen binlerce farklı işte çalışıyorlar. Fabrikalardaki, atölyelerdeki işçilerden tek farkları, işyerlerinin evleri olması."
Bu emek sömürüsünün, kadınların çalışmasını engellediğini söyleyen Oku, "Erkek zaten üç kuruş alıyorsun, ne çocuğun okul masrafına ne de seni masrafını karşılıyor. Hiç olmazsa otur çocuğuna bak, evini temizle, yemek yap, diyor. Kadının çalışmasına karşı çıkıyor. Bu da kadınları pasifleştiriyor. Bu erkeklerin işine geliyor" diye konuşuyor.
Şakir: Asgari ücret ilk 2004'de gündeme geldi
Kadın Dayanışma Vakfı (KADAV) üyesi Şükran Şakir "Asgari ücret" kampanyasının Ekim 2004'de yapılan kadın kurultayının sonuç bildirgesinde yer aldığını söylüyor.
"Sonuç bildirgesindeki taleplerden biriydi. Kendi hesabına ya da fason iş yapan, evlerde iş yapan kadınların bir emek sömürüsüne tabi olduğu bildirgede yer almıştı. O zaman bir asgari ücret kampanyası başlatılması gündeme gelmişti" diyor.
Devlet asgari ücreti belirlesin
Şakir ev-eksenli çalışmanın iki şekli olduğunu söylüyor: Kendi hesabına çalışanlar ya da başkasından ücret alarak çalışanlar.
"Ev-eksenli çalışmada pratikte bazı sorunlar var. Ancak devlet bir asgari ücret tespiti yaparsa bu tüm çalışanlara uygulanacaktır. Taşeronlar ya da işverenler tespit edilen asgari ücreti uygulamak zorunda kalacaklar."
Sendikalar kampanyaya sahip çıkmalı
Şakir'e asgari ücretin tespitiyle birlikte ev-eksenli çalışmadaki emek sömürüsü ortadan kalkacağı gibi, çalışanların da örgütlenmesi gerçekleşecek.
"Asgari ücretin sigortalılıkla doğrudan bir ilişkisi olmasa da asgari ücretin tespitiyle birlikte başkasına bağlı ücretli olarak çalışan kadınlar sosyal güvenceye kavuşacaklar."
Şakir kendi hesabına ev-eksenli çalışan kadınların sorununun ise isteğe bağlı sigortalılıkla çözülebileceğini söylüyor.
"Bağımlı Ev-eksenli çalışan kadınlara asgari ücretin tespit edilmesinde sendikalara da büyük görev düşüyor. Sonuçta asgari ücret komisyonunda sendikalarda var. Bu kampanyaya önce onların sahip çıkması gerekiyor." (AD/KÖ)
(*) Bağımlı Ev-Eksenli Çalışanlara Asgari Ücret! Hemen, Şimdi!" kampanyası bildirisi için tıklayınız.