Kaliteli Tekerlekli Sandalyeye Sahip Olmak İçin Engelli Olmak Yetmiyor

Toplumsal Haklar ve Araştırmalar Derneği, engelliler arasında vazife malulu, gazi ve şehit yakını olmayanlara tedavi, ilaç ve medikal malzeme teminlerinde daha az ödeme yapan SGK uygulamasının kaldırılarak tüm engellilere eşit ödeme yapılması için Kamu Denetçiliği Kurumuna başvurdu.

Ortopedik engellilerin yaşama katılması için kaliteli ve yüksek teknolojiye sahip tekerlekli ya da akülü sandalye sahibi olmaları gerekiyor. Bu sandalyelerin fiyatları engellinin ihtiyaçları oranında artıyor. 

Sosyal Güvenlik Kurumu'nun (SGK), bu sandalyeleri de içeren sağlık yardım ve hizmet bedellerinin ödeme şekil ve esaslarının belirlendiği Sağlık Uygulama Tebliği, bu konuda engelliler arasında bir eşitsizlik yaratıyor.

Sandalyede 4 kat fazla ödeme farkı var

1 Ekim 2014 tarihli Sağlık Uygulama Tebliği’ndeki uygulamaya göre, ortopedik engelli bireylere (tekerlekli sandalye, bası yarası minderi, vb.) yardımcı medikal cihazları temin edilme koşullarını belirleyen iki farklı liste oluşturuldu. 

Buna göre, manuel tekerlekli sandalye için bir vazife malulü, gazi ya da şehit yakını 2500 TL'ye kadar ödeme alabiliyorken diğer sigortalılar en fazla 1200 TL geri ödeme alabiliyor.

Benzer bir durum, akülü tekerlekli sandalyeler için de geçerli. Bir engelli en fazla 2500 TL fiyatlı bir akülü sandalye alabiliyorken, vazife malulu, gazi ve şehit yakını bir engelli 10 bin TL'ye bir akülü tekerlekli sandalye sahibi olabiliyor.

Bu eşitsiz durum karşısında engelliler sandalye fiyatları arasındaki farkı kapatmak için kendi ceplerinden ödemek zorunda kalıyorlar. Ödeyemeyecek durumda olanlar da daha ucuz ancak kendilerine uygun olmayan sandalyelerde zorluklar yaşıyorlar.

Minderde 20 kat fark var

Üstelik mesele sadece sandalyeyle de sınırlı değil. Yine sürekli oturmaktan kaynaklanan ve ölümlere neden olabilen bası yarasını engelleyen antidekübit oturma minderi için sigortalı engellilere 52 lira ödenirken, vazife malulü, gazi ve şehit yakınlarına 1000 lira ödeniyor. 

Sağlık hakkı herkese eşit uygulanmalı

Toplumsal Haklar ve Araştırmalar Derneği Başkanı Süleyman Akbulut, Kamu Denetçiliği Kurumu’nun uzlaşma makamı olarak bu durumu inceleyip, eşitsizliğin ortadan kaldırılması yönünde SGK'ya tavsiye kararı vereceğine inandıklarını söyledi.

"Aslında biz, devletin, vazife malullerine, gazilere, şehit yakınlarına yüksek bedellerden malzeme bedeli ödenmesine karşı çıkmıyoruz. Zira kaliteli ve yüksek teknolojili malzemeler engelli bireyin yaşama katılımını kolaylaştırır, yaşam kalitesini artırır. Ancak, sağlık gibi hayati risklerin olduğu bir alanda engelliler arasında ayrımcılık yapan, farklı muameleler olamaz. Bu yüzden, vazife malullerine, gazilere ve şehit yakınlarına tanınan hakkın aynı şekilde diğer engelli sigortalılara da tanınması lazım. Yaşama hakkı ile doğrudan bağlantılı sağlık alanında her hak, her bireye eşit koşullarda sağlanmalıdır." (NV)